Kết quả xét nghiệm của F1 trước khi cách ly tập trung quyết định điều gì?

1. Vì sao đặt ra F khi nói về những người lây nhiễm virus?

Mục đích đặt F để chia ra nhiều mức độ nguy cơ khác khác nhau giúp dễ khoanh vùng với mong muốn không có người nào trong cộng đồng mang virus. Các F gồm:

F0: người nhiễm virus, chắc chắn sẽ phát tán virus ra cộng đồng.

F1: người tiếp xúc gần với F0. F1 có khả năng đã trở thành F0 nhưng chưa được xét nghiệm. Hoặc F1 có thể đang trong thời gian ủ bệnh và sẽ trở thành F0. F1 cũng có thể chưa nhiễm virus và không trở thành F0.

F2: người tiếp xúc với F1. F2 có thể bị F1 lây rồi nhưng chưa được phát hiện. Hoặc F2 có thể chưa bị F1 lây. Để biết F2 như thế nào, ta phải xét nghiệm F1.

F3: người tiếp xúc với F2. Chúng ta phải chờ kết quả xét nghiệm của F1, nếu F1 dương tính, trở thành F0 mới, F2 sẽ là F1 mới và F3 sẽ thành F2.

Đây được gọi là chuỗi lây nhiễm. Từ chuỗi F, người ta sẽ tìm cách để cách ly người nhiễm bệnh, người có nguy cơ mắc bệnh để họ không lây lan ra cộng đồng.

Người có nguy cơ lây ra cộng đồng nhiều nhất là F0. Do đó, F0 được đưa vào khu cách ly, người có triệu chứng phải điều trị và người không có triệu chứng sẽ được theo dõi.

2. Kết quả xét nghiệm của F1 có ý nghĩa gì?

Các trường hợp F1 sẽ được cách ly tập trung và xét nghiệm nhiều lần để xác định họ có nhiễm SARS-CoV-2 hay không. Nếu F1 dương tính thì chuỗi lây nhiễm sau phải nâng lên 1 bậc, nghĩa là F2 thành F1, F3 thành F2.

Điều quan trọng nhất là kết quả xét nghiệm của F1 trước khi vào khu cách ly. Nếu F1 âm tính trước khi vào khu cách ly thì các F2 sẽ không thể bị lây bệnh từ F1. Bởi khi F2 tiếp xúc F1, F1 không có hoặc chưa phát tán virus ra cộng đồng.

Nếu khi vào khu cách ly, F1 dương tính với SARS-CoV-2 thì F1 chỉ phát tán virus trong khu vực cách ly.

Nếu F1 có kết quả xét nghiệm nhiều lần âm tính và trong thời gian cách ly không tiếp xúc với nguồn lây khác thì F1 không bị F0 lây, họ là người bình thường. Nhưng nếu F1 xét nghiệm dương tính trong khu cách ly thì trước đó họ đã bị F0 lây virus nhưng chưa phát bệnh.

3. Người F2 phải làm gì trong khi chờ kết quả xét nghiệm của người F1?

Trong thời gian chờ kết quả xét nghiệm của F1, F2 phải cách ly tại nhà. Nếu kết quả xét nghiệm của F1 dương tính trước khi vào khu cách ly, họ sẽ thành F0. Khi đó, F2 thành F1 và phải đi cách ly tập trung.

Nếu bản thân là F2 thì phải xác định F1 là ai và liên lạc để biết kết quả xét nghiệm của họ âm tính hay dương tính.

Nếu một người giao tiếp nhiều, họ có thể vừa là F1 của người này vừa là F2 của người khác.

Nếu F3 xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 thì F2 cũng phải dương tính. Khi phát hiện F3 dương tính, sẽ truy ngược về F2. Tuy nhiên, nếu trường hợp F3 bị lây từ F0 khác chuỗi thì F2 sẽ không dương tính.

4. Nếu lây nhiễm chéo trong khu cách ly phải làm sao?

Mục đích của cách ly là không để người mắc bệnh lây cho người khác.

Người có nguy cơ mắc bệnh bất cứ lúc nào bởi vì họ có nguy cơ thì phải phát hiện sớm, khi họ phát tán virus thì cũng không để lây cho người khác.

Người phải vào khu cách ly tập trung là F0 và người này không được ở chung với F1. Các F1 sẽ ở chung khu cách ly tập trung và chúng ta không biết khi nào họ trở thành F0, bởi vì F1 không thể thực hiện xét nghiệm liên tiếp.

Do đó, nếu 2 trường hợp F1 ở chung phòng nhưng có 1 người dương tính thì F1 còn lại sẽ phải tăng thời gian cách ly. Thời gian cách ly thêm sẽ tính từ ngày gần nhất tiếp xúc với trường hợp F1 dương tính.

Vì vậy, khi cách ly tập trung phải mang khẩu trang, không đi lung tung, sát khuẩn tay, đặc biệt là giờ đi lấy cơm.

Hiện nay, hầu hết các khu cách ly đều gắn camera để tiện theo dõi, khi phát hiện trường hợp dương tính sẽ truy vết nhanh chóng những người tiếp xúc gần.

Trường hợp lây nhiễm chéo trong khu cách ly thì phải mở thêm khu cách ly và chuyển F1 sang nơi khác. Nhưng vì không đủ chỗ ở và nhân lực quản lý khu cách ly nên người ta đang bàn về việc cho F1 cách ly tại nhà.

5. Những ai được cách ly tại nhà?

Cách ly tại nhà sẽ dành cho đối tượng F1 có nguy cơ thấp, nghĩa là khi tiếp xúc với F0 họ có mang khẩu trang và giữ khoảng cách 2m. Việc cách ly tại nhà, các F1 sẽ cảm thấy thoải mái hơn. Tuy nhiên sẽ rất khó quản lý các trường hợp F1 cách ly tại nhà và nhân viên y tế phải tốn công đến nhà để lấy mẫu xét nghiệm.

Minh Huy

Livestream của BS Trương Hữu Khanh ngày 6/6