1. Trong 2 dạng canxi đơn chất và canxi phối hợp, loại nào tối ưu hơn cho phụ nữ mang thai và phụ nữ sau sinh?

Giữa bổ sung canxi đơn chất và canxi dạng phối hợp, loại nào tối ưu hơn cho phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh, thưa BS?

- Phức hợp canxi (MCHA) với vitamin D3, vitamin K1 được kỳ vọng là dạng công thức tối ưu cho sự hấp thu canxi trong cơ thể. Quan điểm của BS về vấn đề này như thế nào ạ?

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Trong giai đoạn mang thai là một thời điểm rất nhạy cảm, đôi khi người phụ nữ mang thai 3 - 4kg kèm theo nước ói khiến cho cơ thể rất nặng nề. Tính trung bình một người phụ nữ mang thai, nặng nề nhất sẽ rơi vào khoảng từ 9 - 12kg. Một số người trong suốt thai kỳ sẽ tăng ký lên rất nhiều khiến cho cơ thể nặng nề và gây đau lưng. Đặc biệt, trong 3 tháng đầu người phụ nữ sẽ bị thai nghén, 3 tháng giữa tử cung bắt đầu đè lên dạ dày của người mẹ.

Việc lựa chọn sản phẩm bổ sung chất sẽ tuỳ vào khả năng uống thuốc của mỗi người. Ví dụ một số chị em trong 3 tháng đầu sẽ có biểu hiện nghén, nhưng 1 vài trường hợp chỉ nghén trong khoảng 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối, tuy hiếm gặp nhưng có một vài trường hợp sẽ gặp tình trạng này.

Xu thế hiện nay, các bác sĩ sản phụ khoa sẽ kê cho mẹ bầu nhóm thuốc canxi hữu cơ và viên uống phối hợp. Các mẹ bầu thường không muốn uống thuốc chỉ bổ sung canxi và mong muốn trong viên uống có thêm một số hoạt chất khác giúp việc hấp thu canxi tốt hơn. Ví dụ nếu các bác sĩ kê cho bệnh nhân nhiều viên uống khác nhau, số lần uống thuốc sẽ nhiều hơn và khiến bệnh nhân dễ quên uống thuốc. Khi uống 1 viên canxi nhưng trong thành phần không chứa vitamin D3 và bệnh nhân lỡ quên uống thêm để bổ sung khiến cho bệnh nhân không hấp thu tốt.

Chính vì vậy, hiện nay xu thế của bác sĩ thường cho các viên uống tổng hợp, sẽ tiện lợi hơn cho những mẹ bầu. Hiện nay, người phụ nữ mang thai đã quan tâm hơn đến các vấn đề sức khỏe của bản thân. Bắt đầu sẵn sàng tìm hiểu và sử dụng những loại thuốc bổ sung dưỡng chất tốt nhất cho bản thân giúp mang lại hiệu quả cao, ít có tác dụng phụ và giúp cho sức khỏe ngày một tốt hơn.

Canxi khi uống vào nhưng không có vitamin D, cơ thể sẽ không thể hấp thu được. Đôi khi chúng ta uống với hàm lượng canxi rất cao nhưng dưỡng chất được hấp thu vào cơ thể rất ít. Mong muốn của các bác sĩ sản phụ khoa là luôn muốn cho các thai phụ của mình được cung cấp một hàm lượng canxi đủ nhất. Thậm chí đối với các chị em phụ nữ ở giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh cũng vậy, khi muốn bổ sung canxi để có một hệ thống xương tốt giúp cho giai đoạn mãn kinh của các chị em thoải mái hơn, ít bị đau lưng và còng lưng.

Các bác sĩ luôn mong muốn những điều tốt nhất cho bệnh nhân của mình. Ví dụ khi tư vấn, bác sĩ sẽ luôn thông tin đến bệnh nhân là có rất nhiều loại canxi, tác dụng phụ của từng loại ra sao và số lần uống như thế nào? Thường bác sĩ sẽ lựa chọn những loại thuốc bổ sung tiện dụng nhất cho bệnh nhân.

2. Việc bổ sung canxi trong giai đoạn trước khi mang thai, trong khi mang thai và sau khi sinh khác nhau thế nào?

Thưa BS, cần bổ sung canxi trước khi mang thai bao lâu ạ? Bổ sung canxi giai đoạn trước khi mang thai, trong khi mang thai và sau khi sinh khác nhau thế nào, thưa BS?

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Hiện nay, đa số các trường hợp khi đã mang thai mẹ bầu mới bắt đầu lo lắng về vấn đề bổ sung canxi. Tuy nhiên, cũng có rất nhiều chị em đã bắt đầu quan tâm hơn đến sức khỏe và việc bổ sung dưỡng chất ở giai đoạn chuẩn bị mang thai. Các khuyến cáo hiện nay cho thấy 3 tháng trước khi mang thai người phụ nữ nên đi thăm khám để kiểm tra tổng quát 1 lần xem có cần tiêm ngừa hay không, hay phải bổ sung những loại vi chất gì. Không chỉ bổ sung canxi, các mẹ bầu cần bổ sung thêm sắt và axit folic, vì sẽ liên quan đến vấn đề ngừa dị tật ống thần kinh cho trẻ sau này trong quá trình mang thai.

Nếu có thể đi khám được ở thời điểm 3 tháng trước khi mang thai, tại giai đoạn này các bác sĩ sẽ bổ sung canxi, sắt, axit folic cho mẹ bầu. Tuy nhiên, có một điểm quan trọng như đã đề cặp trước đó, việc bổ sung canxi hay không sẽ tuỳ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Nhu cầu canxi 1 ngày của một người phụ nữ bình thường là từ 800 - 1000mg canxi. Ví dụ các chị em ăn đủ thịt cá, các loại rau xanh sậm màu, những loại thức ăn chứa nhiều canxi và uống đủ sữa, có thể bổ sung ít canxi.

Tuy nhiên, có rất nhiều chị em ăn kiêng và sợ mập nên không dám uống sữa. Ở những đối tượng giảm lượng đạm và giảm lượng sữa hoặc thậm chí không uống sữa, kể cả ở người bình thường nếu ăn không đủ đã phải bổ sung canxi, không cần đợi đến khi chuẩn bị mang thai. Khoảng 3 tháng trước khi mang thai nên đi kiểm tra để bổ sung các chất ngừa dị tật cho thai kỳ.

Bên cạnh đó, một điều quan trọng không kém là đối với các chị em chuẩn bị mang thai, nên tiêm ngừa các loại vacxin phòng trước các bệnh lý để tốt cho thai kỳ. Về vấn đề bổ sung canxi như thế nào, thông thường tại thời điểm người phụ nữ đi khám, các bác sĩ sẽ tư vấn loại canxi nào tốt nhất cho cơ thể của người đó. Đối với các chị em lựa chọn loại canxi hữu cơ, đây là một lựa chọn tốt khi để bổ sung dưỡng chất.

Việc bổ sung sẽ tuỳ thuộc vào nhu cầu của từng giai đoạn, ví dụ nếu không mang thai, nhu cầu canxi sẽ khác với người phụ nữ mang thai. Tuy nhiên, nếu đang mang thai, việc bổ sung canxi sẽ tuỳ thuộc vào việc mẹ bầu đang ở trong giai đoạn nào. Ở giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ, người phụ nữ sẽ bổ sung 1 lượng tương đương như trước khi mang thai. Ở giai đoạn tam bán nguyệt thứ 2 - 3 thai phụ phải tăng lượng canxi bổ sung lên rất nhiều, đặc biệt là giai đoạn sau sinh, cũng cần phải bổ sung thêm canxi

Hiện nay, có rất nhiều loại canxi có bổ sung MCHA, đặc biệt ở một số hãng còn có MCHA vi thể, là một loại dưỡng chất rất tốt, vừa bổ sung canxi từ thiên nhiên, bên cạnh đó còn có viatamin D và vitamin A để mẹ bầu có thể hấp thu canxi tốt hơn. Ngoài ra còn có photphat để giữ cho hệ thống xương được chắc khỏe hơn.

Việc lựa chọn canxi trong giai đoạn thai kỳ nên lựa chọn theo lời khuyên của các bác sĩ, tuỳ theo tình trạng của mình. Nên duy trì, không phải 1 tháng chỉ uống 1 - 2 viên, mẹ bầu nên duy trì uống theo đúng hàm lượng bác sĩ đã cân nhắc cho mình.

3. Bổ sung canxi thế nào để hạn chế tình trạng khó chịu và táo bón trong giai đoạn thai nghén?

Em đang bầu tháng thứ 2, bị nghén ạ. Em muốn bổ sung canxi thì nên lựa chọn loại bào chế nào để đỡ khó chịu trong giai đoạn này, thưa BS? Với em cũng sợ táo bón nữa, bổ sung canxi thế nào để hạn chế tình trạng này BS ơi?

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Đây là một tình trạng rất thường gặp, đa số các chị em phụ nữ khi mang thai sẽ chuyển tiếp từ giai đoạn chưa mang thai sang mang thai, nội tiết cơ thể thay đổi nên có rất nhiều vấn đề có thể xảy ra.

Đầu tiên là tử cung của người phụ nữ chỉ nhỏ bằng “nấm tay”, khi bắt đầu lớn hơn trong giai đoạn mang thai, tử cung có thể đè lên trực tràng gây ra tình trạng táo bón. Tình trạng này rất thường xảy ra ở các chị em trong giai đoạn 3 tháng đầu thai kỳ. Thứ hai là nội tiết của cơ thể thay đổi làm cho người phụ nữ bị thai nghén. Nghén là một triệu chứng thường gặp và rất bình thường, thể hiện thai đang phát triển tốt.

Thông thường các chị em sẽ nghén từ lúc bắt đầu mang thai đến khoảng 14 tuần, đa phần sau 14 tuần sẽ hết thai nghén. Khi một người phụ nữ vừa táo bón, lại vừa nghén (ăn không được và thường xuyên ói), vấn đề về tiêu hóa sẽ gặp khó khăn. Nếu trong giai đoạn này, mẹ bầu cần bổ sung canxi, thường các bác sĩ sẽ khuyến cáo sử dụng dạng canxi hữu cơ để dễ hấp thu hơn.

Các chị em thường thắc mắc với các bác sĩ là làm sao để em có thể biết được đó là dạng thuốc hữu cơ? Bác sĩ sẽ chỉ định cho mẹ bầu nên sử dụng loại canxi nào. Có thể xem thông tin trên hộp sản phẩm, thường các dạng thuốc hữu cơ sẽ ghi rõ thành phần và định lượng trên vỏ của sản phẩm.

Một số loại canxi vô cơ, ví dụ như canxi photphat, canxi bicacbonat sẽ dễ nhận diện hơn. Khi sử dụng một loại thuốc bổ sung dưỡng chất cho cơ thể, nên xem kỹ thông tin đó là loại canxi nào, hữu cơ hay vô cơ. Nếu trước đây, các chị em sử dụng canxi vô cơ nhưng gặp tình trạng táo bón và khó chịu, có thể đến gặp bác sĩ để đổi loại canxi hữu cơ khác cho mình.

Việc lựa chọn canxi sẽ tuỳ thuộc vào nhiều yếu tố, hiện tại có rất nhiều loại canxi vô cơ, có một số bệnh nhân dễ bị táo bón hơn khi sử dụng so với canxi hữu cơ. Nếu có điều kiện, chị em phụ nữ nên chọn loại canxi tốt nhất cho cơ thể mình.

4. Tại sao đã uống bổ sung dưỡng chất cho thai kỳ nhưng khi đi khám thai bác sĩ vẫn báo thiếu canxi?

Em vẫn đang bổ sung canxi loại bổ bầu đa khoáng chất nhưng đi khám thai bác sĩ vẫn báo thiếu canxi vậy em nên thay đổi loại khác hay bổ sung như thế nào ạ?

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Nhiều chị em khi mang thai, đôi khi sẽ có rất nhiều sản phẩm được tặng cũng như sử dụng nhiều những loại thuốc bổ sung vi chất, chứa nhiều loại vitamin khác nhau để tốt cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu để ý nhiều chị em dù đã uống thuốc bổ sung chất nhưng vẫn gặp tình trạng chuột gút hoặc vọp bẻ, đau rất nhiều ở chân, đặc biệt vào buổi tối, đây là một triệu chứng báo động.

Mặc dù đã uống thuốc bổ bầu, multivitamin và nhiều dưỡng chất khác nhau nhưng cơ thể chị em vẫn thiếu canxi là vì sao? Như đã đề cặp trước đó, tuỳ theo giai đoạn và nhu cầu khác nhau. Có những chị em ở 3 tháng đầu thai kỳ nhu cầu dưỡng chất sẽ từ 800 - 1000mg canxi. Nhưng khi đến 3 tháng cuối thai kỳ, nhu cầu thay đổi thành từ 1500 - 2000mg canxi.

Hiện nay, có rất nhiều loại thuốc bổ bầu, một hộp có từ 30 - 60 viên, khi mua về các chị em thường duy trì uống 1 loại trong suốt thai kỳ mà không có sự thay đổi. Khi mẹ bầu đi thăm khám, các bác sĩ Sản phụ khoa xem lại hàm lượng và nhận định là bổ sung thiếu chất.

Các chị em nên lưu ý các vấn đề sau, thứ nhất là khi uống thuốc nên xem lại trong thành phần hàm lượng thuốc như thế nào. Ví dụ thông thường đa số các loại thuốc trên bao bì sản phẩm đều có ghi rõ thành phần chứa bao nhiêu miligram canxi. Có những loại thuốc hàm lượng canxi rất thấp, tuy nhiên, có một số loại chỉ cần uống một lần một ngày là đủ.

Các chị em cần xem hàm lượng trong viên thuốc mình đang sử dụng có chứa bao nhiêu miligram so với tổng hàm lượng canxi cơ thể cần trong một ngày theo nhu cầu. Ví dụ trong 3 tháng cuối, mẹ bầu cần khoảng 1500mg canxi trở lên, cần theo dõi xem cơ thể đã hấp thu đủ hay không.

Thứ hai là khi đã uống thuốc vẫn phải xem trong viên uống bổ sung có chứa những vi chất giúp tăng hấp thu canxi hay không. Ví dụ nếu không có vitamin D, nhiều mẹ bầu dành phần lớn thời gian ở trong nhà, không uống thêm canxi hoặc đi ra ngoài để hấp thu ánh nắng mặt trời, khả năng hấp thu canxi sẽ giảm. Mặc dù uống canxi rất nhiều nhưng không hấp thu vẫn sẽ được tính là thiếu.

Một điểm cần lưu ý thêm là dù đang uống thuốc, nhưng các chị em vẫn phải xem cơ thể có xuất hiện những triệu chứng của thiếu canxi hay không. Ví dụ có một số trường hợp mẹ bầu thường hay vả mồ hôi hoặc gặp tình trạng vọp bẻ thường xuyên vào buổi tối, nên đi thăm khám ngay. Lời khuyên của bác sĩ Sản phụ khoa là tốt nhất nên mang theo loại thuốc đang sử dụng bổ sung canxi, có cả hàm lượng để chuyên gia có thể hướng dẫn chi tiết là loại bổ sung đó với hàm lượng bao nhiêu và thiếu đủ như thế nào và hướng dẫn 1 cách kỹ hơn.

Khi bổ sung dưỡng chất, chị em nên lưu ý hạn sử dụng của thuốc còn hay không, nhãn mác như thế nào, hàm lượng bao nhiêu, xuất xứ từ đâu, nhà sản xuất như thế nào, có uy tính không? Chính vì vậy, việc uống thuốc trong suốt thời gian mang thai cần có sự tư vấn kỹ lưỡng từ các bác sĩ Sản phụ khoa.

5. Bổ sung canxi thời điểm nào trong ngày sẽ đạt được hiệu quả tối ưu nhất?

Em được tư vấn sử dụng Canxi NextG Cal từ Úc, có phức hợp canxi với vitamin D3, vitamin K1. Xin hỏi BS, bổ sung canxi thời điểm nào trong ngày sẽ tối ưu nhất ạ? Khi bổ sung canxi cần tránh những loại thực phẩm hay thuốc nào để không gây tương tác ạ?

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Đây là một trường hợp rất thường gặp, dạng canxi bạn khán giả gửi câu hỏi về chương trình đề cập cũng là một loại thuốc tốt. Đầu tiên, có rất nhiều loại canxi khác nhau trên thị trường, những loại canxi có hoạt chất từ hữu cơ sẽ hấp thu tốt hơn.

Thứ hai là như đã đề cập trước đó, nếu chị em chỉ uống mỗi canxi, đôi khi sẽ hấp thu không tốt, những trường hợp các chị em uống loại canxi có thành phần chứa cả photphat, vitamin D và vitamin K, tổng hòa mẹ bầu chỉ cần uống 1 lần nhưng khả năng hấp thu của thuốc sẽ cao hơn rất nhiều. Như vậy, việc bổ sung chất sẽ tiện dụng hơn rất nhiều, hiệu quả đạt được cao hơn.

Nhiều bệnh nhân thường hay hỏi bác sĩ uống thuốc vào thời điểm nào trong ngày là tốt nhất? Một số bệnh nhân được bác sĩ cho uống vào buổi sáng hoặc buổi trưa nhưng bệnh nhân lại quên và để đến tối mới uống, về mặt y khoa những loại thuốc canxi uống vào tối là không tốt. Thông thường những loại thuốc bổ uống canxi sẽ được các bác sĩ cho uống vào buổi sáng hoặc buổi trưa.

Trong thời điểm mang thai, các mẹ bầu không chỉ uống bổ sung mỗi canxi, một số chị em sẽ được bác sĩ cho uống bổ sung thêm sắt, axit folic và những loại thuốc DHA. Nhiều mẹ bầu hỏi bác sĩ là có thể uống viên bổ sung sắt chung với viên uống canxi được không? Điều này là không nên.

6. Phụ nữ không mang thai, không chuẩn bị sinh nở hoặc đến giai đoạn trung niên nên bổ sung canxi sao cho hợp lý?

Với phái đẹp (không mang thai, không chuẩn bị sinh nở) hoặc phụ nữ đến giai đoạn trung niên thì bổ sung canxi sao cho hợp lý, thưa BS? Thời gian bổ sung canxi nên kéo dài bao lâu, chúng ta có nên bổ sung 3 tháng rồi ngưng 1 tháng, sau đó dùng tiếp không, thưa BS?

BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên trả lời: Nhiều chị em đợi đến khi cơ thể bắt đầu xuất hiện tình trạng đau lưng mới bắt đầu uống thuốc bổ sung canxi. Việc hấp thu canxi còn phụ thuộc vào nội tiết của cơ thể. Ở giai đoạn trẻ, chưa mãn kinh, khi cơ thể còn estrogen sẽ hấp thu canxi tốt hơn ở giai đoạn mãn kinh. Các chị em không nên đợi cho đến khi 45 - 50 tuổi mới bổ sung canxi là đã quá trễ. Nên bổ sung canxi từ rất sớm, tuỳ theo chế độ ăn của mình có thiếu canxi hay không và phải bổ sung ngay.

Đặc biệt trong giai đoạn mang thai, có nhiều chị em đến gặp bác sĩ sản phụ khoa và cho biết tình trạng mình bị vọp bẻ, đây là 1 triệu chứng rất thường gặp. Khoảng 80% các thai phụ đi khám sẽ gặp ít nhất 1 lần trong thời gian mang thai của mình. Vọp bẻ là một triệu chứng ban đầu, báo động cho người mẹ rằng cơ thể đang thiếu canxi. Nên bổ sung canxi trước khi chúng ta có triệu chứng. Khi quyết định mang thai, các chị em phải bắt đầu bổ sung canxi.

Ba tháng trước khi mang thai, mẹ bầu đã phải uống thuốc bổ sung canxi. Sau đó, trong suốt thời gian mang thai, cần liên tục bổ sung canxi. Ngay sau khi sinh em bé, mẹ bầu vẫn phải tiếp tục bổ sung canxi trong suốt thời gian cho con bú, đây là một điều rất quan trọng.

Nhiều chị em thường hỏi bác sĩ là em uống canxi liên tục có sao không? Nhu cầu canxi hàng ngày là bao nhiêu? Ví dụ xem nhu cầu canxi của cơ thể là 800 - 1000mg, nếu không uống sữa được và ăn rất ít, vẫn phải bổ sung canxi theo nhu cầu của mỗi người và bổ sung hàng ngày được như bình thường, miễn là không vượt quá lượng canxi mong muốn.

Hiện nay, có rất nhiều trung tâm dinh dưỡng, việc phát triển của các trung tâm dinh dưỡng rất tốt. Bởi đôi khi chúng ta không thể nào biết được phần ăn của mình trong đó có bao nhiêu miligram thịt bò, canxi. Không biết khi ăn loại thức ăn đó vào cơ thể sẽ cung cấp được bao nhiêu canxi. Nếu có điều kiện, các chị em có thể đi gặp bác sĩ tư vấn dinh dưỡng. Để có thể biết được với một chế độ ăn như vậy, ví dụ như 600mg canxi, thường quy hàng ngày cơ thể thiếu 200 - 300mg canxi, vẫn có thể bổ sung thường quy được, miễn là bổ sung dưỡng chất theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.

Không nên duy trì uống một loại thuốc bổ sung canxi trong suốt một thời gian dài. Tôi đã từng gặp một bệnh nhân sử dụng liên tục một loại canxi ở hàm lượng rất cao, bệnh nhân đến khám với bệnh cảnh là đau lưng và phát hiện ra có sỏi thận. Cần lưu ý, trong suốt cuộc đời của một con người có rất nhiều giai đoạn khác nhau.

Ví dụ như khi ở giai đoạn dậy thì sẽ khác, giai đoạn mang bầu, cho con bú sẽ khác, đến giai đoạn mãn kinh nhu cầu canxi sẽ khác. Ở một số giai đoạn bệnh, khi cơ thể thiếu nhiều dưỡng chất cần phải bổ sung thêm, các bác sĩ không khuyên bệnh nhân trong việc bổ sung một loại canxi từ đầu đến cuối và nên uống thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

>>> Làm sao để hấp thu canxi tốt nhất cho phụ nữ Việt?

Trân trọng cảm ơn BS.CK1 Nguyễn Lệ Quyên và Thương hiệu canxi hữu cơ Úc - NextG Cal đã đồng hành AloBacsi trong chương trình này.