BS.CK2 Nguyễn Thụy Trang - Phụ trách khoa Cấp cứu, Bệnh viện Thống Nhất giải thích, hít sặc là một tình huống khẩn cấp do dị vật rơi vào đường hô hấp gây tắc nghẽn, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, đặc biệt nguy hiểm hơn đối với người cao tuổi, có thể đe dọa đến tính mạng.

Mỗi ngày, Bệnh viện Thống Nhất đều tiếp nhận các ca hít sặc ở người có chế độ sinh hoạt tại giường, có rối loạn nuốt... BS.CK1 Trịnh Hải Hoàng - Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc cho biết, từ đầu năm đến nay, khoa tiếp nhận 5 bệnh nhân rất nặng, nguy hiểm đến tính mạng.

Một trường hợp đang được điều trị tại đang điều trị tại Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc là ông N.V.N (90 tuổi, quê Vĩnh Long), bị di chứng tai biến phải nằm một chỗ. Bệnh nhân được đưa đến bệnh viện trong tình trạng có nhiều thức ăn trong phế quản, kèm dịch và đàm. Sau 3 ngày điều trị, bệnh nhân vẫn đang thở máy nhưng đã tỉnh táo hơn, có phản ứng khi gọi tên. Hiện tại, bệnh nhân có tiên lượng tạm ổn.

Ngoài những ca nặng được điều trị ICU, vẫn có các trường hợp nạn nhân mất trước khi được đưa đến bệnh viện. Khai thác bệnh sử từ người nhà bệnh nhân, tai nạn xảy ra do bệnh nhân chỉ sinh hoạt trên giường nằm bình thường, không phải giường y tế chuyên dụng.

BS.CK2 Nguyễn Thụy Trang cho biết: “Các bệnh lý tuổi già (sa sút trí tuệ, Alzheimer...) làm giảm khả năng nuốt, rối loạn chức năng nuốt ở người lớn tuổi, dẫn đến hít sặc. Đối với người trẻ, người trung niên, nguyên nhân thường gặp nhất là uống một lượng lớn bia rượu dẫn đến không kiểm soát được hành vi, rối loạn phản xạ nuốt. Các loại thuốc ngủ, thuốc an thần cũng ảnh hưởng đến phản xạ nuốt của bệnh nhân”.

Các triệu chứng ban đầu khi bệnh nhân bị hít sặc thường không rõ ràng. Các biểu hiện ho, khò khè, khó thở, tím tái xảy ra ở những trường hợp nặng những cũng thường bị bỏ qua hoặc điều trị sơ sài.

Điều trị hít sặc thường khó thành công, nhất ở các bệnh nhân lớn tuổi do có nhiều bệnh nền. Vì vậy biện pháp phòng ngừa là rất cần thiết. Người trực tiếp chăm sóc bệnh nhân cần được hướng dẫn để nhận biết được các dấu hiệu rối loạn nuốt: khi ăn uống hay bị rơi ra ngoài, hay chảy nước bọt, nhiều đàm, khó khăn khi nhai cắn, ăn chậm không nhai nuốt mà ngậm thức ăn trong miệng.

BS.CK2 Nguyễn Thụy Trang khuyến cáo, bệnh nhân phải ngồi thẳng trên ghế hoặc nâng đầu giường 90 độ khi ăn uống, trường hợp bệnh nhân bị rối loạn nuốt, phải điều chỉnh tư thế hơi cúi cằm, gập cổ khi nuốt.

Nên cho bệnh nhân ăn chậm, kích thước đồ ăn không được quá lớn và người nhà luân phiên đút các loại thức ăn lỏng, đặc. Tốt nhất là nên có sự tư vấn của bác sĩ về độ mềm và độ trơn của thức ăn. Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ việc dùng thuốc an thần, thuốc ngủ trên bệnh nhân.

Bác sĩ Phụ trách khoa Cấp cứu, Bệnh viện Thống Nhất nhấn mạnh: “Sau khi cho bệnh nhân ăn, nên cho bệnh nhân ngồi nghỉ ngơi khoảng 30 phút. Trong thời gian này, phải có người theo dõi, quan sát kỹ từng biểu hiện của bệnh nhân. Một số trường hợp người nhà bận việc nên không chú ý đến người bệnh, dẫn đến những kết cục đau lòng”.