1. Mức độ mất thính lực có liên quan trực tiếp đến tình trạng sa sút trí tuệ, trầm cảm, nhất là ở người cao tuổi

- Tâm lý là một trong những rào cản khiến nhiều người từ chối dùng máy trợ thính. Nhờ BS nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đeo máy trợ thính sớm là gì và tại sao cần phải hành động càng sớm, càng tốt?

TTND.TTƯT.PGS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy trả lời: Khi giảm thính lực, bệnh nhân khó nghe môi trường xung quanh. Việc giảm khả năng nghe khiến bệnh nhân mất kết nối với bên ngoài, từ tiếp xúc môi trường làm việc hàng ngày, giao tiếp với người nhà, mua bán ngoài chợ, đặc biệt là tham gia các hội thảo, hội nghị, nghe nhạc,…. Điều này khiến bệnh nhân ngày càng mặc cảm và có thể dẫn tới trầm cảm.

Khi rơi vào trầm cảm có thể ảnh hưởng đến tim mạch, giấc ngủ, làm lão hóa sớm, giảm chất lượng cuộc sống. Vì vậy, nên đi khám ngay khi phát hiện tình trạng giảm thính lực để bác sĩ đưa ra giải pháp hỗ trợ cải thiện tình trạng này sớm nhất. 

- Máy trợ thính là một trong giải pháp quan trọng trong điều trị nghe kém, suy giảm thính lực. Xin hỏi, nghe kém mức độ nào cần sử dụng máy trợ thính, thưa BS?

TTND.TTƯT.PGS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy trả lời: Nghe kém ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Khi  nhận thấy các dấu hiệu nghe kém, bệnh nhân nên đi khám để xác định mức độ nghe kém, loại nghe kém. Sự hỗ trợ kịp thời của máy trợ thính sẽ giúp bạn cải thiện khả năng nghe tốt hơn và làm chậm quá trình suy giảm thính lực

2. Nên lựa chọn máy trợ thính phù hợp với thính lực đồ

Xin hỏi BS, máy trợ thính đáp ứng được các mức độ nào của nghe kém, suy giảm thính lực, thưa BS?

- Hiện nay có những loại máy trợ thính nào? Máy đeo trong tai, máy đeo sau tai, máy bỏ túi khác nhau ra sao, ưu và nhược điểm của từng loại là gì?

- Dựa trên nguyên tắc nào để lựa chọn máy trợ thính phù hợp với từng độ tuổi/ mức độ nghe kém, thưa BS?

TTND.TTƯT.PGS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy trả lời: Về nguyên tắc, tốt nhất nên lựa chọn loại máy trợ thính phù hợp với dạng thính lực đồ của bệnh nhân. Do đó, nên đến những trung tâm trợ thính uy tín hoặc bệnh viện chuyên khoa hoặc bác sỹ chuyên khoa Tai - Mũi - Họng để được tư vấn về loại máy trợ thính tốt nhất. Tại những nơi này, người nghe kém sẽ được khám tai, đo thính lực, xác định mức độ mất thính lực và sức nghe, từ đó có giải pháp phù hợp.

Hiện nay, các dòng máy trợ thính kỹ thuật số ngày càng phát triển, cải tiến về công nghệ như nghe rõ lời, loại bỏ tiếng hú, giúp người đeo nghe hiểu dễ dàng mọi cuộc trò chuyện hàng ngày mà không cần quá gắng sức tập trung để phân biệt lời nói và tiếng ồn, từ đó cũng làm người đeo thấy dễ chịu, thoái mái và dễ dàng chấp nhận việc đeo máy. Kích thước, kiểu dáng máy trợ thính cũng ngày thẩm mỹ, nhỏ hơn hoặc nằm gọn trong tai. Ngoài ra, máy trợ thính có nhiều mức hiệu năng đáp ứng với các mức độ nghe kém từ nhẹ đến nặng.

3. Giảm thính lực một bên gây mất thăng bằng, có thể gây té ngã ở người già

Nhiều người nghe kém sẽ rất khó chấp nhận việc đeo máy trợ thính, bởi vì điều đó đã gián tiếp thừa nhận mình đã già nên mới nghe kém, từ góc độ của chị, làm sao để khuyên bệnh nhân chấp nhận và sử dụng máy trợ thính?

Chị Lâm Chi - Người thân bệnh nhân suy giảm thính lực trả lời: Ban đầu, khi mua máy trợ thính cho bố, tôi nghĩ mình sẽ mất rất nhiều thời gian thuyết phục ông thường xuyên đeo để cải thiện sức nghe. Tuy nhiên, điều bất ngờ là ngay sau khi đeo máy trợ thính, khả năng nghe của bố rõ hơn rất nhiều, giao tiếp tốt hơn, bố vui vẻ hơn và chủ động đeo khi cần, không để con nhắc nhở.

Một vấn đề tôi muốn chia sẻ, khi nghe kém, bố có cảm giác không thăng bằng, bởi vì một bên tai nghe kém còn bên kia nghe mình thường. Do đó, luôn có cảm giác lâng lâng, không vững. Sau khi đeo máy trợ thính, bố cảm giác được sự thăng bằng, trước đó, việc đi đứng luôn bị vấp, té vì không được chắc chắn. Vấn đề này đến khi đeo máy trợ thính bố mới chia sẻ. Nếu biết trước được vấn đề đó, tôi thấy thực sự cần phải đưa bố đi khám sớm hơn để can thiệp kịp thời bằng máy trợ thính bởi việc té ngã ở người già có thể để lại những hậu quả vô cùng nguy hiểm.

Vấn đề thứ hai, trước đây, khi nghe điện thoại gọi đến, bố phải bật loa ngoài và nghe rất to. Nhưng hiện nay, chiếc máy trợ thính bố sử dụng có kết nối Bluetooth với điện thoại, nên giờ bố chỉ cần nghe qua máy trợ thính. Không chỉ nghe gọi nhận cuộc gọi dễ dàng, bố còn thoải mái xem phim, nghe nhạc phát từ điện thoại thông qua máy trợ thính này. Máy cũng nhỏ gọn, gắn vừa trong tai, ngay cả người trong gia đình và hàng xóm cũng không nhìn thấy bố đang đeo máy nếu không thực sự biết và để ý. Do đó, bố cũng không cảm thấy mặc cảm e ngại người xung quanh sẽ biết bố đang đeo máy trợ thính.

Tôi chọn loại máy trợ thính thương hiệu đến từ Đức, bởi vì có xuất xứ rõ ràng, nhà sản xuất uy tín. Do đó, tôi đã tự tin lựa chọn và cho đến giờ, tôi thực sự yên tâm bởi chiếc máy đã giúp bố rất nhiều và thấy mình đã có chọn lựa rất đúng đắn.

4. Chọn sai máy trợ thính ảnh hưởng đến thính lực và tâm lý của bệnh nhân

Một số người lo ngại rằng sử dụng máy trợ thính có thể làm suy giảm thính lực. Thực hư điều này như thế nào, thưa BS?

TTND.TTƯT.PGS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy trả lời: Nhiều bệnh nhân đã lo sợ khi nghe thông tin rằng đeo máy trợ thính sẽ làm tình trạng mất thính lực nặng hơn. Thực tế của trường hợp này là do bệnh nhân mua phải loại máy tăng âm lượng hoặc máy khuếch đại âm thanh, không thực sự là máy trợ thính. Máy khuếch đại âm thanh có nhiều hạn chế về công nghệ, nó khuếch đại tất cả các tần số âm thanh, kể cả tiếng ồn môi trường khiến người dùng vẫn phải cố hết sức để nghe rõ lời nói Kết quả là người đeo sẽ có cảm giác mệt mỏi, đeo lâu sẽ gây nhức đầu, phải gỡ máy ra và không thể tiếp tục đeo máy.

Ngoài ra còn có trường hợp bệnh nhân lựa chọn máy trợ thính không phù hợp với thính lực đồ của mình, khuếch đại tần số âm thanh không phù hợp khiến bệnh nhân cảm giác khó chịu.  Các chuyên gia có kinh nghiệm sẽ biết cách để tinh chỉnh máy sao cho khuếch đại tối ưu những tần số bệnh nhân nghe kém nhất, phù hợp nhất với tình trạng của bạn. Như vậy sẽ giúp bệnh nhân có một thính đồ tương đương với khả năng nghe của người bình thường, bệnh nhân thấy dễ chịu hơn.

Như vậy cả hai trường hợp trên đều sẽ ảnh hưởng đến thính lực, có thể làm bệnh nhân ù tai, làm tình trạng nghe kém nặng hơn và ảnh hưởng tâm lý của bệnh nhân về lâu dài.

Vì vậy, điều quan trọng là lựa chọn đúng loại máy trợ thính và máy phải phù hợp với dạng mất thính lực của người nghe kém.

5. Máy trợ thính không phải là máy khuếch đại âm thanh

- Nhiều người lại cho rằng, máy trợ thính thực chất là để khuếch đại âm thanh. Xin hỏi BS, máy trợ thính và máy khuếch đại âm thanh có phải là một? Phân biệt 2 loại này như thế nào?

TTND.TTƯT.PGS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy trả lời: Với người bình thường, không biết cách lựa chọn ra sao thì cần nhờ đến chuyên gia chăm sóc thính lực để được tư vấn.

6. Không nên đeo máy trợ thính khi đi ngủ

- Máy trợ thính có cần phải đeo xuyên suốt 24/7 hay khi nào nên đeo và khi nào không cần đeo?

TTND.TTƯT.PGS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy trả lời: Máy trợ thính hỗ trợ nghe tốt hơn các tình huống trò chuyện, phục vụ cho việc giao tiếp mà chủ yếu là ban ngày. Ban đêm, đeo máy khi ngủ không cần thiết vì con người (nhất là người lớn tuổi) cần được nghỉ ngơi, nên ngắt kết nối với tất cả thiết bị, ngoài ra còn gây vướng và không thể đổi tư thế khi ngủ. Ngoài ra, máy cũng cần được nghỉ ngơi, vệ sinh lau chùi cho khô ráo và tránh bị ẩm mốc, đồng thời sạc pin cho hôm sau tiếp tục sử dụng, đó là điều quan trọng giúp bảo quản máy dùng được bền lâu.

7. Đeo máy trợ thính đều giúp cải thiện khả năng nghe

Anh/ chị có thể chia sẻ thêm về kinh nghiệm khi lựa chọn máy trợ thính cho người thân? Và người nhà của anh/chị đã tập làm quen với máy trợ thính như thế nào?

Chị Lâm Chi trả lời: Bố của tôi không gặp quá nhiều vấn đề khi bắt đầu sử dụng máy trợ thính. Bởi vì, ngay thời điểm ban đầu, cả gia đình đã đồng hành cùng bố và nhận tư vấn chi tiết từ chuyên viên trợ thính về việc lựa chọn dòng máy phù hợp với nhu cầu của ông.  

Ngoài ra, bố có sở thích nghe nhạc, vì vậy, bác sĩ đã tư vấn lựa chọn loại máy trợ thính phù hợp với tai và thói quen này. Bên cạnh đó, máy còn có bluetooth kết nối với điện thoại, mỗi khi có cuộc gọi đến sẽ tiện hơn. Ví dụ, khi đang nghe nhạc, có điện thoại sẽ bấm nghe luôn, không cần làm gì khác. Thoải mái với việc sử dụng máy trợ thính nên tần suất dùng máy của bố khá nhiều.

- Khi sử dụng và quen dần với máy trợ thính, thính lực của bố chị đã cải thiện ra sao?

Khi sử dụng đều, thính lực của bố được cải thiện. Trước đây, khi gia đình nói chuyện, bố thường hỏi lại là cái gì, bố nghe không rõ hoặc 10 giây sau bố mới trả lời. Vì bố nghe không rõ nhưng bố không hỏi lại mà cố đoán khẩu hình của mọi người, sau đó, đoán được thì bố bắt đầu trả lời. Vì vậy, có lúc bố trả lời đúng nhưng đôi khi sẽ không đúng trọng tâm.

Từ khi sử dụng máy trợ thính, bố giao tiếp bình thường, giọng nói của bố vừa đủ nghe, không như trước đây, bố nghe không rõ sẽ nói to. Sau này, những thay đổi nhỏ cho thấy thính lực của bố đã được cải thiện rất nhiều.

Trân trọng cảm ơn TTND.TTƯT.PGS.TS.BS Trần Phan Chung Thủy, chị Lâm Chi và Tập đoàn WSAudiology - nhà sản xuất máy trợ thính hàng đầu thế giới và hiện đang giữ vị trí số 1 về số lượng máy và phụ kiện được bán ra đã đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này.

Đặc biệt quý độc giả hãy nhanh tay đăng ký tại đây để được nhận ngay một suất ĐO KHÁM THÍNH LỰC MIỄN PHÍ - KHÔNG GIỚI HẠN thời gian đăng ký - từ đơn vị đồng hành WSAudiology.