Theo BS Phạm Văn Cường, Trung tâm đột quy não, Bệnh viện trung ương quân đội 108, trong cấp cứu bệnh nhân đột quỵ, yếu tố thời gian đóng vai trò vô cùng quan trọng, đặc biệt với bệnh nhân nhồi máu não. Trong 3 đến 6 giờ đầu kể từ khi khởi phát, nếu bệnh nhân nhồi máu não được đưa đến các cơ sở y tế chuyên khoa, mạch máu não có thể được tái thông, từ đó có thể cải thiện, thậm chí phục hồi hoàn toàn các triệu chứng. Vì vậy, khoảng thời gian này còn được gọi là “thời gian vàng “của đột quỵ.

Từ lâu, đột quỵ não đã là mối lo lắng và quan tâm của nhiều người. Trong thời đại bùng nổ thông tin, không khó khăn để người đọc có thể tiếp cận với các phương pháp cấp cứu và điều trị bệnh nhân. Tuy nhiên, bên cạnh những thông tin chính thống, có rất nhiều thông tin sai lệch, được chia sẻ rộng rãi trên các trang mạng xã hội. Từ đó dẫn đến những xử lý sai lầm, làm bệnh nhân lỡ đi “thời gian vàng “ của mình.

BS Phạm Văn Cường cho biết, lướt qua một loạt các trang xã hội, phổ biến như facebook, có thể tìm được nhiều bài đăng và chia sẻ, với nội dung giống nhau, hướng dẫn cách sơ cứu bệnh nhân đột quỵ bằng cách chích máu các đầu ngón tay và... không được di chuyển. Đây đều là những cách sơ cứu không có cơ sở khoa học, tính có lợi chưa được xác thực, thậm chí chỉ gây hại thêm cho bệnh nhân...

Cấp cứu bệnh nhân đột quỵ như thế nào cho đúng?

- Nếu bệnh nhân còn tỉnh cần để bệnh nhân nằm yên tĩnh và gọi cấp cứu đến để đưa bệnh nhân đến bệnh viện chuyên khoa gần nhất.

- Nếu bệnh nhân bất tỉnh: cần đỡ tránh cho bệnh nhân khỏi bị ngã.

- Phải lập tức đưa người bệnh tới bệnh viện vì nếu não bị thiếu máu, thiếu oxy lâu thì não sẽ bị hoại tử đi rất nhanh chóng. Để càng lâu thì phần não bị chết càng lớn, không thể chữa trị phục hồi lại được. Do đó phải đưa người bệnh vào bệnh viện càng nhanh chóng càng tốt để có thể cứu sống kịp thời các phần não chưa bị chết (vùng não tranh tối, tranh sáng).

Những điều không được làm khi bị đột quy

- Không tự ý điều trị cho bệnh nhân dù chỉ là bấm huyệt, châm cứu, đánh gió vì những động tác này có thể làm tình trạng bệnh trầm trọng hơn.

- Không được cho bệnh nhân ăn, uống, đề phòng nôn gây trào ngược bệnh nhân hít chất nôn hoặc thức ăn vào đường thở gây nguy hiểm.

- Không được tự ý dùng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ.

Theo hiệp hội tim mạch, đột quỵ của Hoa Kỳ và Châu Âu, chúng ta cần chẩn đoán đột quỵ não theo công thức F.A.S.T, viết tắt là:

- F = Face: liệt mặt, bạn tự soi gương thấy, hoặc người khác thấy một bên mặt bị liệt, gây méo miệng.

- A = Arm: chi, bạn thấy yếu liệt một bên tay chân, nhẹ có thể tê bì, viết chữ xấu hơn bình thường, đi lại khó hơn. Nặng có thể liệt hoàn toàn một bên người, bán thân bất toại.

- S = Speech: giọng nói, bạn nói năng khó khăn hơn, hoặc người nhà phát hiện ra nói khó, ngọng hoặc không phù hợp.

- T = Time: thời gian: phải tận dụng thời gian để đưa bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Tốt nhất là trong 3 đến 6 giờ đầu để bệnh nhân có thể điều trị bằng phương pháp điều trị đặc hiệu như tiêu huyết khối đường tĩnh mạch và lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học

Hiện nay, Bệnh viện TWQĐ 108 có nhóm cấp cứu điều trị đột quỵ cấp thường trực 24/24 giờ; 7/7 ngày bao gồm: khoa cấp cứu ban đầu, trung tâm đột quỵ não, khoa can thiệp mạch, khoa chẩn đoán hình ảnh, khoa phẫu thuật thần kinh. Trong những năm vừa qua, Bệnh viện TWQĐ 108 đã cấp cứu và điều trị thành công hàng nghìn trường hợp đột quỵ não. Có những bệnh nhân liệt hoàn toàn nửa người phục hồi gần như hoàn toàn sau điều trị khi được phát hiện và can thiệp sớm trong 3 - 6 giờ đầu.

Tuy nhiên, BS Phạm Văn Cường nói: “Chúng tôi cũng phải tiếp nhận những trường hợp bệnh nhân ở ngay giữa lòng Thủ đô, vì làm theo những cách xử lý sai, làm mất cơ hội điều trị dẫn đến tàn phế, thậm chí tử vong. Bởi vậy, trong thời đại 4.0 khi tiếp nhận thông tin hãy tỉnh táo và biết chắt lọc thông tin. Đừng để bản thân và người nhà mình đánh mất “thời gian vàng “của đột quỵ”.