Đã khám sức khỏe định kỳ, sao còn phải tầm soát đột quỵ?
Ngày 15/8 vừa qua, Công đoàn trường Đại học Cần Thơ đã tổ chức buổi tư vấn chăm sóc sức khỏe với sự tham dự của TS.BS Trần Chí Cường - Giám đốc chuyên môn, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ, BS Phan Thị Ngọc Lời - Khoa Phẫu thuật-Gây mê hồi sức cùng sự hiện diện của các thầy cô trường Đại học Cần Thơ.
TS Trần Chí Cường chia sẻ bản thân là cựu học sinh của trường, trải qua gần 20 năm thực hành và làm việc khắp nơi trên thế giới, nay anh quay lại trường cũ với vai trò là một bác sĩ tư vấn chăm sóc sức khỏe cho các thầy cô. Đây cũng là lời cám ơn và tri ân của BS Cường đến quý trường. “Thời gian là não” (Time is brain) là mục tiêu mà bác sĩ nhấn mạnh trong buổi hội thảo.
BS Cường cho biết, đột quỵ là một trong ba căn bệnh gây ám ảnh cho toàn xã hội, lấy đi nhiều nước mắt và gây tàn phế nhiều nhất trong cuộc sống hiện đại. Theo thống kê, mỗi một năm, bệnh đột quỵ khiến chúng ta mất đi “một TPHCM” (tương đương 15 triệu người), cứ 3 phút sẽ có 1 bệnh nhân đột quỵ tử vong, và cứ 45 giây thì có 1 trường hợp mắc mới. Hàng năm, Việt Nam có 200.000 trường hợp mắc đột quỵ (trung bình 1 tỉnh 1 triệu dân thì mắc 1.000 ca)… Quan trọng nhất, bệnh đột quỵ không loại trừ một ai, từ chính trị gia đến kỹ sư, nông dân… Ngay cả các bác sĩ công tác trong ngành, có tương lai rất rộng mở cũng mắc phải và qua đời.
TS.BS Trần Chí Cường tư vấn về bệnh đột quỵ rất đơn giản, dễ hiểu cùng dẫn chứng về những ca bệnh tưởng như không qua khỏi nhưng đã được bác sĩ cứu chữa ngoạn mục
Phần lớn những bệnh nhân đột quỵ điều trị chậm trễ về thời gian có tỷ lệ tử vong và tàn phế rất cao. Những yếu tố có nguy cơ đột quỵ cao như: bệnh tim mạch, tăng huyết áp, tuổi tác (từ 60 tuổi trở lên), béo phì, hút thuốc lá, uống rượu bia, ô nhiễm môi trường, dị dạng mạch máu não bẩm sinh…
Trong đột quỵ, có tới 80% do nhồi máu não, và 20 % còn lại là do xuất huyết não. Cơ bản nhất là tìm xem nguyên nhân gây ra là gì, và tùy theo đó sẽ có cách điều trị khác nhau.
Thời gian vàng trong cấp cứu đột quỵ hiện nay vẫn là trước 6 giờ đối với tắc nghẽn mạch máu lớn và trước 4 giờ 30 đối với tắc nghẽn mạch máu nhỏ. Nếu trong cộng đồng hiểu được ý nghĩa thời gian vàng thì sẽ cứu được rất rất nhiều bệnh nhân đột quỵ và cần tiếp cận nơi gần nhất, có đầy đủ trang thiết bị về điều trị đột quỵ để được cứu chữa kịp thời.
Làm sao để có chiến lược tốt cho cộng đồng? Chính là phòng bệnh tốt nhất và đạt hiệu quả cao nhất. Kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như giảm hút thuốc lá và uống rượu bia, kiểm soát béo phì, tăng huyết áp, bệnh tim, mỡ máu.
Các thầy cô rất chăm chú theo dõi phần tư vấn hai bác sĩ
Khi người bệnh bị cơn thiếu máu não thoáng qua thì 80% sẽ bị đột quỵ. Thiếu máu não thoáng qua thể hiện bằng những cơn chóng mặt không rõ nguyên nhân, tê yếu nửa người thoáng qua, nói khó, méo miệng, chảy nước miếng một bên… Những trường hợp này nên nhanh chóng đi tầm soát, kiểm tra sức khỏe để điều trị dự phòng.
Bệnh nhân đã bị đột quỵ lần đầu có thể bị đột quỵ lần nữa hay không? Chắc chắn là có, và nguy cơ đột quỵ tái phát cao hơn so với người bình thường. Hơn nữa, lần đột quỵ sau có nguy cơ tử vong cao hơn lần trước.
Lý giải nguyên nhân Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ ra đời, BS Cường cho biết, 1 phút trôi qua bệnh nhân đột quỵ mất đi 2 triệu tế bào thần kinh. Việc bệnh nhân bị đột quỵ di chuyển xa, lên các thành phố lớn không những tăng gánh nặng cho ngành y tế mà khiến người bệnh có nguy cơ tử vong vì đi nhiều giờ. Để người dân miền Tây có cơ sở điều trị tốt nhất và giảm thiểu rủi ro về tính mạng, Bệnh viện S.I.S đã được thành lập và hoạt động trong hơn nửa năm qua, cứu sống hàng ngàn người bệnh.
Để nhận biết sớm bệnh đột quỵ, TS Cường giải thích theo nguyên tắc F.A.S.T: Face: Mặt méo xệ 1 bên; Arm: tay chân yếu; Speech: nói đớ. Nếu đã xuất hiện 3 dấu hiệu trên, cần khẩn trương đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế có khả năng điều trị đột quỵ (Time).
Đột quỵ hoàn toàn tầm soát được với điều kiện máy móc hiện đại, bác sĩ giỏi.
Phần tư vấn của BS Phan Thị Ngọc Lời (Khoa Phẫu thuật-Gây mê hồi sức, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế S.I.S Cần Thơ) nghiêng về khám sức khỏe định kỳ, gồm khám tổng quát và các cận lâm sáng như Xquang, xét nghiệm máu...
BS Lời cho biết, khám tổng quát chỉ là phần quét nhanh như: hỏi tiền căn bệnh, khám lướt qua những phần cơ thể bất thường… Phần chỉ định cận lâm sàng như: xét nghiệm máu thường quy, tổng phân tích nước tiểu, đo điện tim, Xquang phổi và siêu âm bụng tổng quát (theo quy định của Bộ Y tế, thông tư 14) giúp phát hiện các bệnh như u phổi, những bất thường của các tạng trong ổ bụng, ung thư máu, tăng men gan, mỡ máu…
BS Phan Thị Ngọc Lời chia sẻ những vấn đề liên quan đến khám sức khỏe định kỳ một cách chi tiết và tỉ mỉ
Có rất nhiều vấn đề sức khỏe mà khám định kỳ không làm được. Vì vậy việc khám sức khỏe cần cá nhân hóa, tùy vào từng cá nhân, giới tính và nhóm tuổi mà có những nguy cơ mắc các bệnh lý khác nhau. Ví dụ: Độ tuổi từ 18-35 thường mắc bệnh lây nhiễm như viêm gan siêu vi B, C, HIV, nhiễm Hp, HPV… Từ 36-50 tuổi có nguy cơ mắc các bệnh lý mạn tính như rối loạn mỡ máu (nguy cơ dẫn đến nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não), tăng huyết áp, đái tháo đường, thiếu máu cục bộ cơ tim…
Quan trọng hơn cả, người bệnh cần chú ý các yếu tố nguy cơ nên tầm soát, đơn giản nhất là siêu âm Doppler động mạch cảnh chi phí rất rẻ, tầm 300.000 đồng; cao hơn nữa có thể chụp MRI 3 Tesla, chụp DSA; tầm soát ung thư bằng nội soi, CT, MRI ổ bụng, Pap Smear, chụp nhũ ảnh, chụp PET/CT, xạ hình xương, xét nghiệm marker ung thư…; tầm soát tim mạch bằng đo điện tim gắng sức, siêu âm tim, chụp CT mạch vành…
PGS.TS Trần Thị Thanh Hiền - Phó hiệu trưởng trường Đại học Cần Thơ tặng hoa cho hai bác sĩ tham dự buổi hội thảo
TS Cường trao tặng chiếc đồng hồ "cấp cứu" đột quỵ - món quà mà bác sĩ đã bỏ ra rất nhiều tâm huyết - cho các thầy cô may mắn trong phần bốc thăm trúng thưởng.
Một người thầy cố nán lại phút cuối để hỏi BS Cường về tình trạng sức khỏe người nhà của mình.
Bài viết có hữu ích với bạn?
Có thể bạn quan tâm
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ
Để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình
Đăng ký nhận bản tin sức khoẻ để chủ động bảo vệ bản thân và gia đình