Ung thư dạ dày: Vì sao cần điều trị theo mô hình đa mô thức?

1. Điều trị ung thư dạ dày hiện nay: Mô hình đa mô thức kết hợp nhiều chuyên khoa

BS có thể chia sẻ về sự thay đổi lớn nhất trong tiếp cận điều trị ung thư dạ dày hiện nay: từ phác đồ điều trị cố định sang mô hình đa mô thức. Khi nào bệnh nhân cần phẫu thuật, khi nào tiến hành hóa trị, xạ trị và khi nào cần phối hợp đa mô thức?

ThS.BS Đặng Quang Thông - Khoa Ngoại Tiêu hóa, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM trả lời:

Với vai trò là bác sĩ ngoại khoa điều trị ung thư, tôi nhận thấy công việc của chúng tôi hiện nay không thực hiện một mình, mà đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chuyên khoa, đặc biệt trong điều trị ung thư dạ dày.

Nhờ sự tiến bộ của y học hiện đại, ung thư dạ dày hiện nay được điều trị theo mô hình đa mô thức, kết hợp giữa phẫu thuật, nội soi tiêu hóa, hóa trị, liệu pháp nhắm trúng đích và thuốc sinh học phân tử. Ngoài ra, bệnh nhân còn được hỗ trợ toàn diện từ chuyên gia dinh dưỡng và tư vấn tâm lý. 

Khi tiếp cận một ca bệnh, chúng tôi luôn đánh giá đa chiều: từ thể trạng người bệnh, đặc điểm khối u, sinh học phân tử đến yếu tố di truyền… nhằm xây dựng phác đồ điều trị tối ưu cho bệnh nhân.

2. Điều trị ung thư dạ dày: Từ thuốc nhắm trúng đích đến liệu pháp miễn dịch

Trong những năm gần đây, việc áp dụng đa mô thức trong điều trị ung thư dạ dày đã đạt được nhiều bước tiến: từ phác đồ hóa trị cải thiện, xạ trị chính xác hơn đến thuốc nhắm trúng đích và liệu pháp miễn dịch. Theo BS, tiến bộ nào thực sự tạo nên sự khác biệt rõ rệt đến kết quả điều trị tại Việt Nam?

ThS.BS Đặng Quang Thông trả lời:

Việt Nam hiện nay luôn cập nhật liên tục những tiến bộ khoa học thế giới, trong đó có việc sử dụng thuốc điều trị nhắm trúng đích như thụ thể HER 2, thụ thể PD-L1 hay khảo sát vi vệ tinh MSI. 

Điều này đã giúp đưa ra những phương án điều trị thích hợp về nhắm trúng đích hay liệu pháp miễn dịch, từ đó cải thiện rõ rệt tiên lượng sống và khả năng điều trị khỏi bệnh.

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM và nhiều trung tâm tiến bộ tại Việt Nam, đã có sự chuẩn hóa trong khảo sát các đặc điểm di truyền và sinh học phân tử, từ đó đưa ra lựa chọn điều trị thích hợp cho người bệnh.

3. Điều chỉnh chiến lược điều trị ung thư dạ dày

Từ thực tế làm việc, BS nhận thấy đâu là yếu tố khiến các thầy thuốc phải thay đổi chiến lược điều trị giữa chừng? Có khi nào đã lên phương án điều trị nhưng bệnh nhân không đáp ứng như kỳ vọng nên buộc phải điều chỉnh lại, kết hợp theo các phương thức điều trị đa mô thức không ạ?

ThS.BS Đặng Quang Thông trả lời:

Trong điều trị ung thư dạ dày theo mô hình đa mô thức, việc theo dõi đáp ứng của người bệnh là một quá trình được thực hiện liên tục.

Ngay từ khi tiếp nhận bệnh nhân, chúng tôi đưa ra liệu trình đa mô thức. Trong quá trình điều trị hoặc phẫu thuật, cần chú ý đến những đặc điểm về tình trạng ung thư, sinh học phân tử, điều trị nhắm trúng đích và đáp ứng của người bệnh với các phương pháp điều trị.

Chúng tôi luôn phối hợp theo dõi và đánh giá lại đáp ứng của người bệnh, đặc biệt là với liệu pháp miễn dịch và liệu pháp điều trị nhắm trúng đích. Nếu trong quá trình điều trị xảy ra tình huống ung thư tiến triển hoặc ung thư giảm giai đoạn, liệu pháp điều trị đa mô thức có thể được điều chỉnh, kết hợp với các phương pháp khác nhằm cải thiện tiên lượng và điều trị triệt để bệnh lý ung thư dạ dày.

4. Hy vọng từ điều trị đa mô thức trong điều trị ung thư dạ dày giai đoạn muộn

Những bệnh nhân phát hiện ung thư dạ dày giai đoạn muộn, khối u lớn và di căn có còn hy vọng nào ngoài hóa trị? Liệu đã có trường hợp nào được cải thiện nhờ vào điều trị đa mô thức?

ThS.BS Đặng Quang Thông trả lời:

Tại Việt Nam, phần lớn bệnh nhân ung thư dạ dày được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, nhiều trường hợp đã di căn xa. Trước đây, những ca bệnh này chỉ có thể điều trị giảm nhẹ, nâng đỡ và hầu như không có cơ hội điều trị triệt căn.

Tuy nhiên, nhờ sự phát triển của mô hình điều trị đa mô thức - kết hợp hóa trị, miễn dịch, thuốc sinh học phân tử và điều trị toàn thân - một số bệnh nhân vẫn có thể được điều trị tích cực và phẫu thuật triệt căn nếu đáp ứng tốt.

Trong nghiên cứu công bố của chúng tôi trên Tạp chí Phẫu thuật Ngoại khoa châu Âu, ghi nhận đến 50% bệnh nhân ung thư dạ dày giai đoạn tiến xa, sau điều trị toàn thân tích cực, đã thu nhỏ khối u và đủ điều kiện phẫu thuật triệt căn, từ đó cải thiện tiên lượng sống và giảm nguy cơ tái phát.

Một trường hợp điển hình là bệnh nhân nữ, 62 tuổi, ung thư dạ dày giai đoạn tiến xa, di căn phúc mạc, bám vào thành bụng. Trước đây, gần như không thể làm gì hơn ngoài hóa trị và điều trị giảm nhẹ.

Sau khi hội chẩn, chúng tôi áp dụng điều trị với thuốc sinh học phân tử và liệu pháp nhắm trúng đích trong 6 chu kỳ. Kết quả đánh giá lại cho thấy tình trạng di căn cải thiện rõ rệt. Chúng tôi tiến hành phẫu thuật triệt căn.

Sau 2 năm theo dõi, hiện bệnh nhân không tái phát, sức khỏe ổn định, sinh hoạt bình thường.

5. Nguyên tắc cá thể hóa điều trị trong ung thư dạ dày

Xin hỏi BS, những yếu tố nào sẽ giúp bác sĩ chọn đúng thuốc và đúng thời điểm để điều trị cho bệnh nhân? Những nguyên tắc nào mà BS áp dụng để có thể điều trị cá thể hóa từng trường hợp?

ThS.BS Đặng Quang Thông trả lời: 

Trong những tiến bộ của điều trị đa mô thức, chúng tôi nhấn mạnh vai trò của điều trị cá nhân hóa - xây dựng phác đồ dựa trên đặc điểm riêng của từng bệnh nhân. Mỗi người bệnh ung thư dạ dày có sự khác biệt về thể trạng, bệnh nền, di truyền, đặc điểm khối u và dấu ấn miễn dịch.

Đặc biệt với bệnh nhân giai đoạn tiến xa, các xét nghiệm chuyên sâu được thực hiện nhằm phân tích toàn diện đặc điểm sinh học của ung thư, từ đó lựa chọn phác đồ phù hợp nhất.

Trong suốt quá trình điều trị, bác sĩ liên tục theo dõi đáp ứng, sẵn sàng điều chỉnh liệu pháp, từ hóa trị, thuốc miễn dịch đến quyết định phẫu thuật để đảm bảo người bệnh được hưởng lợi tối đa từ chiến lược điều trị đa mô thức.

6. Chiến lược điều trị ung thư dạ dày cho người trẻ và người lớn tuổi

Giữa người trẻ và người lớn tuổi với cùng bệnh lý ung thư dạ dày, các bác sĩ sẽ tối ưu chiến lược điều trị cho từng nhóm như thế nào?

ThS.BS Đặng Quang Thông trả lời:

Theo quá trình theo dõi và điều trị của chúng tôi, ung thư dạ dày đang có xu hướng trẻ hóa, ngày càng nhiều bệnh nhân ở độ tuổi rất trẻ.

Dưới góc nhìn đa chiều, đa mô thức và cá thể hóa, người trẻ mắc ung thư dạ dày được xem là một nhóm bệnh nhân riêng biệt, với những đặc điểm riêng về kiểu hình, kiểu gen, thể trạng, và đặc điểm ung thư.

Với bệnh nhân trẻ tuổi, chúng tôi đặt mục tiêu điều trị triệt để với những liệu pháp điều trị tích cực. Điều này có thể bao gồm chấp nhận độc tính của điều trị toàn thân ở mức độ chấp nhận được, với mục tiêu giúp bệnh nhân có cơ hội phẫu thuật triệt căn.

Ngược lại, người bệnh lớn tuổi thường có nhiều bệnh nền kèm theo. Do đó, việc lựa chọn phương pháp điều trị phải phù hợp với thể trạng của người bệnh, bệnh nền và tình trạng ung thư.

7. Phẫu thuật chuyển đổi điều trị ung thư dạ dày di căn xa

Với bệnh nhân ung thư dạ dày di căn xa, không đủ điều kiện phẫu thuật, hướng điều trị hiện nay là gì? Bác sĩ có thể chia sẻ trường hợp thực tế?

ThS.BS Đặng Quang Thông trả lời:

Tại Việt Nam, phần lớn bệnh nhân ung thư dạ dày được chẩn đoán ở giai đoạn tiến xa, không thể phẫu thuật triệt căn ngay từ đầu.

Trước đây, họ chỉ được hóa trị hoặc điều trị giảm nhẹ. Hiện nay, nếu di căn ở mức độ giới hạn và thể trạng cho phép, bệnh nhân vẫn có cơ hội phẫu thuật sau điều trị toàn thân tích cực - gọi là “phẫu thuật chuyển đổi”.

Phác đồ điều trị có thể gồm: hóa trị, thuốc nhắm trúng đích, thuốc miễn dịch… Bệnh nhân được theo dõi liên tục để đánh giá khả năng đáp ứng và chỉ định phẫu thuật khi phù hợp.

Một trường hợp điển hình là bệnh nhân nam, 50 tuổi, ung thư dạ dày di căn phúc mạc, hạch quanh dạ dày, hẹp môn vị, tắc nghẽn đường ra dạ dày, khiến bệnh nhân không ăn được và suy kiệt nặng.

Sau khi hội chẩn đa mô thức và lắng nghe nguyện vọng muốn điều trị của người bệnh, chúng tôi đã tư vấn và phẫu thuật nối tách (tạo đường ăn giữa dạ dày và ruột non, giúp bệnh nhân có thể ăn uống bình thường). Sau đó, bệnh nhân được điều trị tích cực với hóa trị, điều trị nhắm trúng đích và thuốc miễn dịch.

Sau 6 đợt điều trị, bệnh nhân quay lại với tình trạng đáp ứng tốt với điều trị nhắm trúng đích và điều trị toàn thân, được phẫu thuật chuyển đổi. Trong quá trình phẫu thuật, chúng tôi nhận thấy tổn thương dạ dày và những hạch vùng di căn đều nhỏ lại, không còn tổn thương phúc mạc như ở lần phẫu thuật đầu tiên.

Kết quả giải phẫu bệnh rất khả quan, bệnh nhân đáp ứng tốt với điều trị toàn thân. Đến nay, bệnh nhân đã được theo dõi 3 năm, chưa có dấu hiệu tái phát, có thể ăn uống bình thường, sống một cuộc sống vui tươi.

8. Sau điều trị, việc theo dõi và chăm sóc cần chú trọng điều gì?

Điều gì cần được chú trọng nhất trong chăm sóc hậu điều trị, thưa BS?

ThS.BS Đặng Quang Thông trả lời:

Theo dõi và đánh giá lại sau điều trị là rất quan trọng trong điều trị đa mô thức.

Bên cạnh hóa trị, điều trị toàn thân và phẫu thuật, vấn đề dinh dưỡng, tư vấn tâm lý, và hỗ trợ về mặt kinh tế - xã hội cho người bệnh cũng không kém phần quan trọng, giúp bệnh nhân theo sát liệu trình điều trị tích cực.

Theo dõi sau điều trị giúp bác sĩ nắm được kết quả và đưa ra những điều chỉnh cần thiết để đảm bảo hiệu quả điều trị lâu dài.

9. Tiếp thêm niềm tin trong hành trình điều trị

Khi có chẩn đoán ung thư dạ dày, các bác sĩ sẽ chia sẻ, tư vấn cho bệnh nhân thế nào để tiếp thêm niềm tin, từ đó có hành trình điều trị tốt hơn?

ThS.BS Đặng Quang Thông trả lời:

Khi tiếp cận người bệnh, đặc biệt là giai đoạn muộn, chúng tôi luôn giữ thái độ lắng nghe, chia sẻ và tư vấn rõ ràng lộ trình điều trị. Việc giúp bệnh nhân thấy rõ "có con đường phía trước" sẽ giúp họ hợp tác tốt hơn.

Tinh thần tốt, thể trạng tốt - đó là điều kiện tiên quyết để bước vào hành trình điều trị lâu dài, và chính người bệnh mới là trung tâm tạo nên thành công trong điều trị đa mô thức.