Khi thận hoạt động bình thường, nồng độ kali trong máu được kiểm soát ở mức tốt nhất. Nhưng khi thận bị tổn thương, nếu người bệnh ăn quá nhiều những loại thực phẩm chứa kali sẽ dẫn đến chuột rút, đau mỏi bắp tay bắp chân, liệt cơ.... hoặc nghiêm trọng hơn là rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, ngừng tim, hay thậm chí là tử vong. Do đó, trong quá trình lựa chọn thực phẩm, người bệnh thận cần thận trọng.

Trái cây là một trong những loại thực phẩm giàu vitamin, thường được khuyến khích dùng bởi công dụng mà nó đem lại. Tuy nhiên, đối với người bệnh suy thận, cần phải chú ý bởi những loại trái cây sau có thể làm bệnh trở nên nghiêm trọng hơn:

1. Quả bơ

Bơ thường được biết đến là loại trái cây có chứa nhiều chất dinh dưỡng bổ dưỡng, bao gồm chất béo không bão hòa, chất xơ và chất chống oxy hóa có lợi cho tim mạch, tuy nhiên loại quả này lại gây hại cho thận. Nguyên nhân là do hàm lượng kali cao trong bơ sẽ gây áp lực cho hoạt động của thận. Chính vì thế, khi được chẩn đoán hay có những dấu hiệu của bệnh thận, tốt hơn hết là người bệnh nên hạn chế tiêu thụ loại quả này.

2. Chuối

Chuối là một loại trái cây có giá thành khá rẻ, dễ kiếm và mang tới nhiều lợi ích cho sức khỏe vì ít chất béo, giàu chất xơ, là nguồn cung cấp các vitamin và khoáng chất thiết yếu. Tuy nhiên, đây lại là một trong những nguồn cung cấp kali dồi dào. Trung bình, một quả chuối chứa 422 mg kali. Người bệnh thận phải hạn chế lượng kali để tránh tích tụ dư thừa trong máu, có thể dẫn đến các vấn đề về tim. Thay vì ăn chuối, người bệnh có thể chọn các loại trái cây tốt cho thận như táo, dâu.

3. Cam và quả họ Cam

Trong khi cam và trái cây họ cam được biết đến là những loại hoa quả có hàm lượng vitamin C và kali cao.

Một quả cam (184 gram) cung cấp 333 mg kali. Bên cạnh đó, có 473 mg kali trong một cốc (8 ounces lỏng) nước cam. Với hàm lượng kali cao như vậy, nên tránh dùng cam hoặc hạn chế trong chế độ ăn uống của những người bị thận.

Nho, táo và nam việt quất, cũng như các loại nước ép tương ứng, đều là những chất thay thế tốt cho cam và quả họ Cam, vì chúng có hàm lượng kali thấp hơn.

4. Nho

Nho chứa nguồn vitamin K dồi dào, quan trọng cho quá trình đông máu và giúp xương khỏe mạnh. Nho cũng cung cấp nguồn vitamin C, chất dinh dưỡng thiết yếu và chất chống oxy hóa mạnh mẽ cần thiết cho mô liên kết...

Tuy nhiên, người bị suy thận không nên ăn quá nhiều nho. Hàm lượng kali trong 100 gr nho tươi có thể tới 191 mg hoặc lên đến 749 mg đối với nho khô.

5. Quả mơ

Quả mơ rất giàu vitamin C, vitamin A và chất xơ .Chúng cũng giàu kali. Một cốc mơ tươi cung cấp 427 mg kali ( 29 ). Hơn nữa, hàm lượng kali còn tập trung nhiều hơn đối với mơ khô. Một cốc mơ khô cung cấp hơn 1.500 mg kali. Tốt nhất là bạn nên tránh mơ, đặc biệt là mơ khô trong chế độ ăn kiêng.

Xem thêm: Chế độ dinh dưỡng phù hợp cho người bệnh suy thận

6. Trái cây khô

Nho khô và mận khô là loại trái cây khô thông thường .Khi trái cây khô, tất cả các chất dinh dưỡng của chúng được cô đặc, kể cả kali.

Ví dụ, một cốc mận cung cấp 1,274 mg kali, gần gấp 3 lần lượng kali được tìm thấy trong một cốc mận tươi.

Với lượng kali đáng kể được tìm thấy trong các loại trái cây khô thông thường này, tốt nhất là nên hạn chế để đảm bảo lượng kali tiêu thụ vẫn ở mức an toàn.

7. Khế

Những người bị suy thận hay chạy thận nhân tạo không nên ăn khế, bởi chúng có thể gây ngộ độc. Chất caramboxin cùng với lượng acid oxalic cao trong khế có thể coi như một chất độc cho hệ thần kinh và đặc biệt nguy hiểm với người bị sạn thận, nó có thể khiến sỏi thận dễ tái phát.

8. Quả dứa

Đối với những người bình thường, dứa là loại trái cây cực tốt, cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể và còn có thể hỗ trợ chữa các bệnh xoang, viêm phế quản triệt để. Tuy nhiên, với những người bệnh thận cần nên tránh xa loại quả này, bởi trong dứa có nhiều bromelain làm hòa tan lượng hemaleucin và casein không tốt cho người suy thận.

9. Quả lựu

Những người bị các bệnh liên quan đến thận hay đường tiết niệu thì tuyệt đối không nên ăn quả lựu. Bởi các thành phần trong loại quả này sẽ khiến cho bệnh tình của người bị suy thận nặng thêm vì nó chứa nhiều các chất kali cùng các khoáng chất làm áp lực lên sự hoạt động của thận.

10. Dưa hấu

Dưa hấu chứa nhiều nước, vitamin và khoáng chất có khả năng bù nước, giải nhiệt, tốt cho cơ thể. Tuy nhiên, loại quả này cũng chứa rất nhiều kali nên ăn nhiều sẽ cực kỳ gây hại thận. Những người suy thận tuyệt đối không nên ăn loại quả này bởi nó sẽ khiến tình trạng bệnh thêm nặng nề và còn làm tăng rủi ro mắc bệnh tim mạch.

Ngoài những loại quả trên, kali cũng có nhiều trong hoa quả và rau củ khác như sầu riêng, đậu tương, đậu xanh, khoai tây, cà chua, măng, bí ngô, rau khoai lang, rau muống...

Theo các chuyên gia, cắt natri, kali và phốt pho là nguyên tắc hàng đầu khi chọn thực phẩm cho người bị suy thận, do khả năng lọc các vi chất của thận đã bị suy giảm. Nạp ít natri sẽ giúp hạ huyết áp và làm chậm tiến triển của bệnh thận. Kiểm soát hàm lượng kali sẽ tránh tình trạng yếu cơ, rối loạn nhịp tim, thậm chí là ngưng tim. Kiểm soát photpho giúp tránh tình trạng yếu xương, làm xương dễ gãy...

Để đảm bảo an toàn cho thận cũng như quá trình điều trị đạt hiệu quả, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ chuyên khoa cũng như chuyên gia dinh dưỡng nhằm có chế độ ăn phù hợp.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Trịnh Ngọc Bình - Phó ban AloBacsi Cộng đồng