PGS.TS Nguyễn Hữu Đức, chuyên gia dược học, từng công tác tại khoa Dược, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết, thực phẩm chức năng được đưa vào một số tác dụng sinh lý có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, thực phẩm chức năng không phải là thuốc.

Cũng vì lý do này mà việc mua bán thực phẩm chức năng khá tự do, thoải mái. Người dùng cần “chức năng” gì thì mua loại đó sử dụng. Tuy nhiên, phải dùng đúng liều lượng theo hướng dẫn mới đảm bảo an toàn. Thực phẩm chức năng vẫn có tác dụng phụ và gây ra dị ứng, sốc phản vệ.

Hiện thực phẩm chức năng được quảng cáo rầm rộ. Có người xem đây là chế phẩm thần kỳ, thậm chí sử dụng nhiều loại thực phẩm chức năng trong một ngày. Tuy nhiên, bên cạnh một số thực phẩm chức năng có chất lượng bảo đảm, vẫn tồn tại nhiều chế phẩm “dỏm” trà trộn trên thị trường vừa bán rất đắt tiền vừa gây hậu quả nặng nề.

Theo PGS.TS Nguyễn Hữu Đức, có người uống dầu cá trong suốt 1 năm, với hy vọng là giúp mỡ trong máu tốt. Nhưng không ngờ khi khám sức khỏe, họ bị rối loạn lipid máu, trong đó có cholesterol cao.

Để an toàn khi dùng thực phẩm chức năng, người dân không uống liên tục từ tháng sang tháng kia trong thời gian lâu dài, mà dùng có khoảng cách. Ví dụ, dùng thực phẩm chức năng cung cấp nhiều vitamin khoáng chất bằng cách uống 20 ngày/tháng, còn 10 ngày để cơ thể nghỉ ngơi.

Song song với việc sử dụng thực phẩm chức năng, cần tập luyện thể dục, ăn uống đủ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý để cải thiện sức khoẻ. Khi dùng thực phẩm chức năng, cần uống đúng liều lượng và khuyến cáo của bác sĩ.

Lạm dụng thực phẩm chức năng gây tác dụng ngược

Trong khi đó, BS.CK2 Nguyễn Minh Tiến - Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cho biết, thực phẩm chức năng chia thành 2 loại: Thứ nhất là loại có trong tự nhiên, được sử dụng hàng ngày; Thứ hai là thực phẩm chức năng dạng bào chế, được thêm nhiều hoạt chất sinh học.

Về bản chất, thực phẩm chức năng có tác dụng hỗ trợ cho sức khoẻ, nhưng lạm dụng sẽ gây ra tác dụng ngược. Ví dụ, phụ huynh mua thực phẩm chức năng giúp tăng cường trí nhớ cho trẻ, nhưng sử dụng quá nhiều vô tình gây căng thẳng thần kinh. Từ giai đoạn trẻ phấn khích học bài mau thuộc, sẽ tiến đến giai đoạn mệt mỏi thần kinh rồi đến suy nhược, giảm trí nhớ.

Thậm chí, có phụ huynh muốn bổ sung vitamin cho trẻ, nhưng uống quá nhiều khiến trẻ bị rối loạn tiêu hoá, mất ngủ, đau đầu. Từ chỗ thuốc bổ lại trở thành biếng ăn.

Ngoài ra, sử dụng quá nhiều loại thực phẩm chức năng cùng một lúc, có hại đến sức khỏe của trẻ. Có những loại thực phẩm chức năng có thành phần sinh học mạnh, ảnh hưởng đến tuần hoàn, nhịp tim nhanh, hô hấp, quá tải đường tiêu hoá, đau thắt ruột.

Ở trẻ em phụ huynh cần bổ sung đủ các nhóm chất như đạm, tinh bột, chất béo, vitamin, khoáng chất và chất xơ. Các loại chất này được lấy từ thực phẩm chức năng tự nhiên, như trái cây, các loại hạt… Nếu trẻ không có vấn đề gì về sức khoẻ, phụ huynh không nên cho các em dùng thực phẩm chức năng dạng bào chế.

Nếu trẻ có bệnh, cần sử dụng thực phẩm chức năng thì phụ huynh phải tuân thủ theo khuyến cáo của nhà sản xuất, chỉ định của bác sĩ.

Độ tuổi an toàn để sử dụng thực phẩm chức năng bào chế bắt đầu từ 6 tuổi. Trẻ dưới 5 tuổi, cơ quan sinh lý, hệ miễn dịch chưa hoàn chỉnh, khi sử dụng thực phẩm chức năng dạng bào chế, có thể làm ảnh hưởng đến sự phát triển của các cơ quan và hệ thống miễn dịch.

BS.CK2 Nguyễn Minh Tiến khuyến cáo, mọi người cần lựa chọn những sản phẩm rõ nguồn gỗ xuất xứ và có giấy phép kiểm định. Phụ huynh không nên tin quá nhiều vào quảng cáo, phải có chuyên gia để tư vấn, hỗ trợ giúp lựa chọn sản phẩm tốt, an toàn.