Báo cáo của các nhà khoa học trên Tạp chí Y khoa của Hội Lão khoa Mỹ cho biết, họ đã phát hiện ra mối liên hệ giữa những loại thuốc thường được kê đơn và nguy cơ hư tổn thần kinh cũng như tử vong ở người lớn tuổi.

Nhóm nghiên cứu đã tìm hiểu những ảnh hưởng lâu dài lên sức khỏe do tác dụng phụ của một số thuốc đã kê đơn và những thuốc đang được bán, giúp ngăn chặn 1 chất hóa học tên là acetylcholine có trong não; đây là chất truyền dẫn giúp các tế bào thần kinh giao tiếp với nhau (còn gọi là có đặc tính chống tác động colin).

Nghiên cứu này được xem như một nỗ lực tìm cách giúp giảm các nguy cơ rủi ro gây ra bệnh mất trí nhớ - căn bệnh đang ảnh hưởng lên 820.000 người ở Anh. Nhóm chuyên gia của Đại học Đông Anglia (Anh) dẫn đầu nghiên cứu trên. Họ cùng làm việc với những đồng nghiệp ở Đại học Cambridge, các bác sĩ thuộc NHS (Sở Y tế quốc dân Anh), và Đại học Indiana ở Mỹ

Nhóm nghiên cứu đã kiểm tra việc sử dụng thuốc của 13.004 người từ 65 tuổi trở lên ở Anh và xứ Wales (Vương quốc Anh). Kết quả cho thấy có 48% người dùng thuốc có đặc tính chống tác động colin. Mỗi loại thuốc này đều được sắp xếp dựa theo độ mạnh tác động chống colin của thuốc (anticholinergic Burden hay còn gọi là ABC) gồm 0: không gây tác động, 1: hiệu ứng nhẹ, 2 là vừa phải và 3,4,5 là tác động mạnh và cực mạnh.

Nhóm nghiên cứu phát hiện những người lớn tuổi thuộc tầng lớp xã hội thấp và có nhiều vấn đề về sức khỏe thì thường dùng thuốc với đặc tính chống tác động colin. Ngoài ra, những tác dụng phụ của các loại thuốc này có thể tăng nguy cơ hư tổn thần kinh, thậm chí tử vong ở những người lớn tuổi.



Báo cáo nói rằng:

• 20% những người tham gia nghiên cứu dùng thuốc với ACB hoàn toàn ở mức 4 hay cao hơn thì đã tử vong trước khi kết thúc nghiên cứu dài 2 năm này so với 7% của những người không dùng thuốc trên.

• Cứ có thêm mỗi một mức điểm về ACB, thì tăng nguy cơ tử vong lên 26%

• Những người tham gia dùng thuốc ACB kết hợp ở điểm 5 thì đạt điểm kiểm tra về chức năng nhận thức thấp hơn 4% so với những người không dùng thuốc chống tác động colin.

Nhưng quan trọng hơn là những rủi ro này ngày càng tăng nếu bệnh nhân uống nhiều đơn thuốc loại này.

Những thuốc có liên quan

Rất nhiều thuốc có các mức độ tác động chống colin. Những nhóm có tác động nhiều nhất là :

• Thuốc chống trầm cảm (như amitriptyline, amipramine và clomipramine)

• Thuốc an thần (như chlorpromazine hay trifluoperazine)

• Thuốc về thận (như oxybutynin)

• Thuốc kháng histamine (như chlorphenamine)

Ngoài ra, còn có một số thuốc trị bệnh tim, suyễn, chứng động kinh hay tăng nhãn áp cũng có mặt trong danh sách này.

Lời khuyên từ cuộc nghiên cứu

Trưởng nhóm nghiên cứu - Tiến sĩ Chris Fox, giảng viên cao cấp của Trường Y khoa Norwich (thuộc Đại học Đông Anglia) cho rằng các bác sĩ nên kiểm tra thuốc kê cho những bệnh nhân lớn tuổi, cả thuốc được kê đơn hoặc thuốc được bán trên quầy. Song song đó, cần tránh kê nhiều loại thuốc có chứa những ảnh hưởng chống tác động colin.

Trong khi đó, giáo sư Simon Lovestone thuộc Trung tâm nghiên cứu Alzheimer của Anh, cho rằng đây là một nghiên cứu quan trọng. Dù chưa thể kết luận những loại thuốc này có gây ra những ảnh hưởng như trên thì đây cũng là bài học y khoa cần thiết cho các bác sĩ đang chăm sóc những người lớn tuổi

Tuy nhiên, bệnh nhân cũng không nên lo lắng và nên uống thuốc như thường lệ. Nếu không an tâm có thể tìm lời khuyên từ bác sĩ điều trị hoặc dược sĩ, Neal Patel – người phát ngôn của Hiệp hội Dược phẩm Hoàng gia (Royal Pharmaceutical Society) (Anh) có lời khuyên như thế.

Tiến sĩ Susanne Sorensen, Trưởng nghiên cứu của Hiệp hội Alzheimer, cho rằng nên khuyến khích mọi người có những cuộc kiểm tra thường kỳ với bác sĩ để cùng xem xét lại thuốc họ đang dùng điều trị. Hành vi này không những đảm bảo tận dụng được lợi ích của thuốc, mà nhờ đó những tác dụng phụ cũng có thể được chú trọng nhiều hơn.