Bé Hải Anh (Phú Thọ) được bố mẹ cho nhập BV Nội tiết trung ương cách đây hơn 1 tháng. Bố mẹ Hải Anh cho biết con gái họ không cao lớn hơn các bạn nhiều nhưng không hiểu vì sao cơ thể lại nở nang bất thường như vậy. Gia đình chỉ mong muốn sớm tìm ra cách điều trị trước khi con họ đủ lớn nhận thức được mình khác bạn bè.

BS Nguyễn Minh Hùng - Trưởng khoa Nội tiết 2, BV Nội tiết trung ương vẫn nhớ như in một bé gái khác mới 3 tháng tuổi đã có kinh nguyệt. Gia đình bé cho biết ngay khi sinh ra con họ đã có kinh như phụ nữ trưởng thành, vội đưa bé đến viện kiểm tra. Qua xét nghiệm bác sĩ Hùng xác định bé gái này bị ảnh hưởng hoóc môn từ mẹ.

Một bác sĩ của Bệnh viện quân y 108 kể về trường hợp một bé trai 12 tuổi ở Nghệ An bị dậy thì sớm."Cậu bé 12 tuổi nhưng có râu ria, lông tay chân rậm rạp như người lớn. Cơ thể nở nang, bộ phận sinh dục có kích thước còn to hơn cả người trưởng thành. Nhìn sự mất cân đối giữa một cơ thể trưởng thành có một khuôn mặt búng ra sữa khiến ai cũng cảm thấy hoảng", bác sĩ này kể.

Theo gia đình thì cậu bé đã dậy thì từ năm lên 7 tuổi nhưng vào thời điểm đó phải dồn kinh tế cho ông bố đi chữa bệnh nên không đưa được cậu đi. Đến khi có điều kiện thì cậu bé đã như người trưởng thành. Hệ quả là cơ thể cậu thành "quái dị", mặt tiết nhiều chất nhờn, đầy mụn, lượng hoóc môn sinh dục cao khiến cậu bé không thể kiềm chế được mỗi khi phát dục.

BS Nguyễn Minh Hùng cho biết trên đây chỉ là vài trường hợp bị dậy thì sớm. Chỉ tính riêng BV Nội tiết trung ương trong một năm cũng tiếp nhận vài chục trường hợp bị dậy thì kiểu này.

Dậy thì sớm có 2 dạng là dậy thì sớm thật và dậy thì sớm giả. Trong đó dậy thì sớm thật với nữ là sự thay đổi của cơ thể, vú, âm hộ, lông sinh dục, sắc da, tích tụ mỡ... Mốc đánh dấu cuối cùng trong quá trình dậy thì của nữ là tháng đầu tiên xuất hiện kinh nguyệt.

"Nhờ các điểm tích tụ mỡ nên bước vào tuổi dậy thì cơ thể trẻ gái sẽ eo ót hơn, da dẻ dẹp hơn, giọng nói nữ tính, tính tình thay đổi. Có thể các trẻ gái sẽ thích làm điệu, hay nổi cáu, cãi lại, thích bạn khác giới, học hành giảm sút. Cha mẹ nên quan tâm đến con nhiều hơn, hỗ trợ con những khi cần thiết", bác sĩ Hùng cho biết.

Với nam giới, dậy thì sớm được xác định là dưới 9 tuổi. Cũng như nữ, nam giới dậy thì sẽ có sự thay đổi về chiều cao, xuất hiện lông, cơ thể nở nang, bộ phận sinh dục phát triển, giọng nói thay đổi trở nên trầm hơn... Và điểm đánh dấu hoàn tất quá trình dậy thì là lần mộng tinh đầu tiên.

Trái lại, dậy thì sớm giả là cơ thể phát triển, âm hộ, dương vật đều thay đổi về kích thước nhưng với nữ là chưa có kinh nguyệt, với nam là tinh hoàn chưa phát triển.

"Đại đa số các trường hợp dậy thì sớm không xác định được nguyên nhân. Do đó không có cách điều trị. Một khi chưa xác định được nguyên nhân, chúng tôi không can thiệp về y học mà chỉ có thể tư vấn cho gia đình nên chăm sóc và bảo vệ con như thế nào là đúng", tiến sĩ Hùng nói.

Dù vậy theo trưởng khoa Nội tiết 2, có 3 nguyên nhân khiến tuổi dậy thì ngày càng sớm hơn. Thứ nhất là do điều kiện sống tăng lên, trẻ được cho ăn nhiều chất đạm, các loại thức ăn chứa hoóc môn tăng trọng kích thích trẻ dậy thì. Thứ hai là do môi trường sống, học tập, giải trí liên quan nhiều đến giới tính làm não trẻ bị kích thích sớm. Và thứ 3 là do bệnh lý, một số dạng u não hoặc các u ở bộ phận sinh dục khiến tăng tiết các loại hoóc môn tuyến sinh dục. Tuy vậy, nếu thuộc bệnh lý trẻ sẽ có một số biểu hiện nhận thấy được như đau bụng, đau đầu...

"Nói thật giờ là thời con gái quần đùi, con trai quần dài, bảo làm sao không ảnh hưởng đến quá trình dậy thì của trẻ. Không nói đâu xa, chính tôi đã bị mời đến nhà trường vì con trai ôm hôn bạn gái giữa sân trường. Cho nên ngoài chú ý về chế độ ăn cho con, các bậc phụ huynh cũng cần quan tâm đến môi trường sống và học tập của trẻ nữa", BS Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.