Hiện nay, ngày càng nhiều cặp vợ chồng phải đối mặt với vấn đề vô sinh hiếm muộn. Vô sinh (hiếm muộn) là tình trạng cặp vợ chồng chung sống thường xuyên với nhau trong khoảng thời gian một năm mà người vợ không đậu thai, mặc dù không sử dụng biện pháp tránh thai nào.

Vô sinh nguyên phát chỉ hiện tượng một cặp vợ chồng sau một thời gian (1-2 năm) chung sống, không áp dụng biện pháp tránh thai mà không có thai.

Vô sinh thứ phát là hiện tượng từng có thai một lần nhưng sau 1-2 năm chung sống không áp dụng biện pháp tránh thai mà không có thai. Hiện nay, các cặp vợ chồng vô sinh thứ phát ngày càng tăng.

Tỷ lệ vô sinh hiếm muộn trên thế giới là 8-10% dân số. Ở Việt Nam, tỷ lệ vô sinh cũng chiếm khoảng 8-10%, tương đương hơn 8 triệu người. Chỉ tính Bệnh viện phụ sản Từ Dũ, mỗi năm đã tiếp nhận khoảng 300.000 lượt bệnh nhân đến khám và tư vấn về hiếm muộn.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, cứ 100 cặp vợ chồng vô sinh thì nguyên nhân do vợ là 40%, do chồng là 30%, do cả hai vợ chồng là 20% và 10% không xác định được nguyên nhân. Vì vậy, việc điều trị vô sinh phải xem xét nguyên nhân từ cả hai phía. 

BS Nguyễn Lan Hải, cố vấn chuyên môn của Hội quán Các bà mẹ, vốn là một chuyên gia trong lĩnh vực tình dục học, tâm lý học đã liệt kê một số nguyên nhân dẫn đến vô sinh nữ:

- Do có sẵn bệnh tại cơ quan sinh sản nữ như tắc vòi trứng, không rụng trứng, rối loạn rụng trứng, bệnh lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, viêm nhiễm đường sinh dục... 

- Tinh trùng người chồng không thích hợp với chất nhầy ở cổ tử cung của người vợ, khiến tinh trùng bị chết và không đi vào đường sinh dục nữ được. Bệnh có thể được chẩn đoán bằng cách xét nghiệm sau giao hợp: bác sĩ sẽ lấy chất nhầy ở cổ tử cung của người vợ sau vài giờ giao hợp để xem sự di động và khả năng sống của tinh trùng.

- Việc áp dụng những biện pháp tránh thai không đúng cách cũng dẫn tới vô sinh thứ phát.

- Biến chứng lâu dài của nạo phá thai (do tắc vòi trứng hoặc viêm dính buồng tử cung) cũng có thể dẫn đến vô sinh thứ phát.

- Rối loạn chức năng nội tiết: thiếu nội tiết tố nữ, thiểu năng tuyến giáp và bệnh tăng Prolactin trong máu.

- Do giữ gìn vệ sinh tình dục kém, quan hệ tình dục trong thời kỳ hành kinh dễ xảy ra viêm nhiễm, viêm phần phụ, viêm vòi trứng…

- Ngược lại cũng có một số chị em lại giữ vệ sinh thái quá, rửa sạch sẽ bộ phận sinh dục ngay sau khi quan hệ. Nhìn ở góc độ vệ sinh thì hợp lý, tuy nhiên đối với những cặp vợ chồng chưa sinh đẻ, đang muốn có con mà làm như vậy trong thời gian dài sẽ không hợp lý vì khi đó sẽ làm cho một lượng lớn tinh dịch tràn ra ngoài, giảm thiểu khả năng thụ thai.

- Quan hệ tình dục quá mạnh mẽ đôi khi làm rách âm đạo, rách cổ tử cung…

- Quan hệ tình dục quá nhiều…

- Một số nguyên nhân khác thuộc về lối sống: tuổi tác, tình trạng thừa cân, hút thuốc lá, bia rượu, nghiện cafe, stress, áp lực công việc cũng dẫn đến khó đậu thai.

Theo BS Nguyễn Lan Hải, có rất nhiều nguyên nhân hiếm muộn lại đến từ những việc khá đơn giản, chỉ cẩn biết cách phòng ngừa thì vợ chồng sẽ không lâm phải tình trạng đáng tiếc này. Bà cũng nhận xét "hạnh phúc của mỗi gia đình sẽ không trọn vẹn nếu người phụ nữ không có cơ hội làm mẹ".