Nấm da dễ lây, đừng chủ quan từ những điều nhỏ nhất

1. Sai lầm khi tự ý điều trị nấm da khiến bệnh thêm trầm trọng

Những sai lầm phổ biến khi chăm sóc da bị nấm là gì, thưa BS? 

TS.BS Đào Hoàng Thiên Kim - Giảng viên Bộ môn phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ, trường Đại học Y Phạm Ngọc Thạch trả lời: Sai lầm thường gặp là khi thấy da xuất hiện các mảng đỏ, mảng nâu kèm cảm giác ngứa ngáy, nhiều người lập tức tìm đến nơi bán thuốc. Nếu đến gặp bác sĩ thì có thể yên tâm, nhưng trên thực tế, hầu hết người bệnh lại chọn đến nhà thuốc trước. Tại đây, họ được bán thuốc bôi và tự ý sử dụng, dẫn đến tình trạng da ngày càng nặng hơn.

Thực tế, nấm da là bệnh có khả năng phát triển và lây lan rất nhanh. Nếu không được xét nghiệm để chẩn đoán chính xác là nấm, mà chỉ bôi thuốc tùy tiện, thì bệnh sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Vì vậy, khi có biểu hiện ngứa da, nổi các mảng đổi màu bất thường, người bệnh nên đến khám tại chuyên khoa Da liễu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Một sai lầm khác là dù đã đến bác sĩ chuyên khoa, nhưng người bệnh lại không tuân thủ chỉ định điều trị. Thấy bôi vài ngày đỡ rồi tự ý ngưng thuốc, không tái khám theo lịch hẹn. Đây là hành động rất nguy hiểm. Nấm da có thể lui tạm thời, nhưng nếu không được điều trị dứt điểm, vi nấm vẫn tồn tại và sẽ bùng phát trở lại, thậm chí lan rộng hơn.

Do đó, khi bác sĩ dặn ngày nào ngưng thuốc, ngày nào tái khám, người bệnh cần tuân thủ nghiêm túc. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định làm xét nghiệm trước khi ngưng thuốc để chắc chắn vi nấm đã được loại bỏ hoàn toàn.

Ngoài ra, một sai lầm khác là trong thời gian bị nấm da, người bệnh thường dùng chung khăn tắm hoặc đồ dùng cá nhân với người khác mà không có biện pháp phòng ngừa. Điều này vô tình làm tăng nguy cơ lây lan vi nấm cho những người xung quanh.

- Một thực tế khá phổ biến mà MC được biết, là khi bị nấm da - đặc biệt là lang ben, nhiều người có thói quen tắm thật lâu, dùng nước thật nóng để “sát trùng da” hay “làm dịu cơn ngứa”. Nhưng điều này có đúng không, thưa bác sĩ? Liệu có thể tiềm ẩn những rủi ro nào cho làn da hay không?

TS.BS Đào Hoàng Thiên Kim trả lời: Trong dân gian, nhiều người truyền tai nhau các biện pháp tắm nước nóng để trị bệnh ngoài da. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tắm nước quá nóng có thể gây khô da, làm tổn thương hàng rào bảo vệ da. Khi hàng rào này bị suy yếu, da sẽ dễ bị thâm nhiễm bởi vi khuẩn và vi nấm khác.

Không chỉ vậy, nước quá nóng còn tiềm ẩn nguy cơ gây bỏng da, đặc biệt đối với người đang bị bệnh, có làn da yếu hoặc tổn thương. 

Trong môi trường gia đình, khi người bệnh dùng chung phòng tắm với các thành viên khác, nhất là trẻ nhỏ hoặc người cao tuổi, thói quen này có thể gây nguy hiểm. Vì vậy, người bệnh nên lưu ý điều chỉnh thói quen này để để đảm bảo an toàn cho bản thân và các thành viên trong gia đình.

2. Bảo vệ da mùa mưa từ việc tắm đúng cách

Thưa TS có một vấn đề thực tế mà nhiều bạn xem chương trình đang rất quan tâm, đó là làm sao để chăm sóc da đúng cách khi thời tiết mưa ẩm kéo dài như hiện nay. Nhờ BS có thể hướng dẫn cụ thể: có những cách nào để hạn chế khả năng mắc các bệnh về da vào mua này?

TS.BS Đào Hoàng Thiên Kim trả lời: Nhiệt độ nước lý tưởng khi tắm nên duy trì ở mức khoảng 36-38℃. Đây là mức nhiệt vừa đủ để làm giãn mao mạch, hỗ trợ loại bỏ vi khuẩn, vi nấm mà không gây tổn thương hàng rào bảo vệ da.

Sau khi đi mưa về, nên tắm trong khoảng 30 phút đến 1 giờ. Tắm bằng nước ấm sẽ giúp làm sạch hoàn toàn bề mặt da, loại bỏ bùn đất, nước mưa và các tác nhân gây hại tích tụ trên da. Cần lưu ý làm sạch kỹ các vùng dễ bị nhiễm nấm như kẽ tay, kẽ chân, vùng lưng và ngực.

Không nên tắm quá lâu, vì nước nóng kết hợp với xà phòng có thể làm mất cân bằng độ ẩm tự nhiên trên da, khiến da dễ khô, bong tróc và dễ bị tổn thương.

Bên cạnh đó, nguồn nước sinh hoạt sạch cũng là yếu tố rất quan trọng trong việc chăm sóc da hằng ngày. Nếu sử dụng nguồn nước không đảm bảo chứa nhiều vi khuẩn, nấm men hoặc hóa chất sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương da, đặc biệt là ở những vùng dễ viêm, trầy xước hoặc bong vảy.

Hiện nay, có một số thiết bị vòi sen cải tiến sử dụng công nghệ ion bạc kháng khuẩn (Ag+), có khả năng hỗ trợ kháng khuẩn, giúp hạn chế sự phát triển của vi sinh vật gây bệnh trên da, nhất là tại các vùng như kẽ tay, kẽ chân, lưng và ngực. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp hỗ trợ. Quan trọng nhất vẫn là duy trì thói quen tắm đúng cách, vệ sinh sạch sẽ và giữ da luôn khô thoáng sau khi tắm.

3. Ngừa nấm bằng việc vệ sinh đúng cách, ăn uống điều độ, giữ da khô thoáng

Sau khi điều trị tốt các bệnh da liễu này, người bệnh cần có lưu ý gì đặc biệt nữa không để hạn chế tái phát cũng như xây dựng một hàng rào da khoẻ mạnh không, thưa BS?

TS.BS Đào Hoàng Thiên Kim trả lời: Một số điều cần lưu ý trong phòng ngừa nấm da là luôn giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ, khô thoáng. Khi da bị ẩm ướt, ra nhiều mồ hôi, cần lau khô kỹ rồi tắm lại bằng nước sạch, nước ấm.

Trong lúc tắm, cần chú ý làm sạch các vùng da dễ bị ẩm như nách, bẹn, lưng, kẽ ngón tay, ngón chân. Tránh mặc quần áo quá chật hoặc bó sát, vì những khu vực đó dễ bị hầm bí, ra mồ hôi nhiều, tạo điều kiện thuận lợi cho vi nấm phát triển.

Hạn chế dùng chung khăn tắm, quần áo hoặc giày dép với người khác trong gia đình để tránh lây lan vi nấm.

Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc bôi hoặc thuốc uống nếu chưa được chẩn đoán chính xác là nấm da. Việc bôi sai loại thuốc có thể khiến tình trạng bệnh nặng hơn.

Ngoài ra, nên tăng cường sức đề kháng cho cơ thể bằng cách ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý và sử dụng nguồn nước sạch để chăm sóc da mỗi ngày. Tránh tắm nước quá nóng và không nên tắm quá lâu, vì điều này có thể làm suy yếu hàng rào bảo vệ tự nhiên của da.

4. Thận trọng khi dùng lá trầu không, trà xanh trị ngứa da theo mẹo dân gian

Bác sĩ ơi, gần đây em thấy trên các diễn đàn có khá nhiều người chia sẻ kinh nghiệm dân gian như dùng lá trầu không, lá trà xanh để ngâm rửa vùng da bị nấm, nói là giúp kháng khuẩn - sát trùng da. Không biết thực hư thế nào ạ? Việc dùng lá ngâm rửa có thật sự hiệu quả không? Và nếu muốn làm sạch da hằng ngày theo hướng an toàn - khoa học, thì mình nên lựa chọn giải pháp nào cho phù hợp?

TS.BS Đào Hoàng Thiên Kim trả lời: Nhiều người cho rằng lá trầu không, lá trà xanh có khả năng kháng khuẩn, kháng viêm tốt và thường dùng để tắm trị ngứa da. Thực tế, các loại lá này đúng là có hoạt tính hỗ trợ giảm viêm, giảm ngứa, nhưng hiệu quả chỉ mang tính hỗ trợ, đặc biệt là trong những trường hợp ngứa nhẹ.

Tuy nhiên, khi áp dụng các phương pháp dân gian, cần hết sức cẩn trọng. Không phải cứ là bài thuốc dân gian thì đều tốt. Quan trọng là nguồn lá có sạch hay không, có được sơ chế đúng cách không. Nếu không đảm bảo, việc sử dụng có thể dẫn đến viêm nhiễm ngược, gây hại cho da.

Đặc biệt, nếu vùng da đang trầy xước, rỉ dịch thì việc dùng nước lá để tắm có thể gây kích ứng mạnh, thậm chí dẫn đến nhiễm trùng. Ngoài ra, với những người có làn da nhạy cảm, dễ dị ứng với tinh chất thực vật, việc dùng lá trầu không hay trà xanh có thể làm tăng phản ứng kích ứng, gây ngứa hoặc nổi mẩn nặng hơn.

5. Nấm da dễ lây trong gia đình nếu không giữ vệ sinh cá nhân đúng cách

Và một câu hỏi thực tế khác cũng được khá nhiều bạn khán giả quan tâm: Khi trong nhà có người bị nấm da, mọi người thường rất lo lắng chuyện lây nhiễm, đặc biệt là khi cùng sinh hoạt chung như dùng chung nhà tắm… Vậy thưa BS, trong trường hợp này cần lưu ý điều gì để không lây bệnh cho người thân trong gia đình ạ?

TS.BS Đào Hoàng Thiên Kim trả lời: Nấm da rất dễ lây lan trong môi trường sinh hoạt chung, đặc biệt là trong gia đình. Việc lây có thể xảy ra qua tiếp xúc trực tiếp - da chạm da hoặc gián tiếp thông qua việc dùng chung vật dụng cá nhân như khăn tắm, khăn mặt, dép đi trong nhà. Thậm chí, đi chân trần trên sàn nhà ẩm ướt cũng có thể khiến vi nấm phát tán và lây lan từ người này sang người khác.

Do đó, khi biết bản thân bị nấm da và đã được bác sĩ tư vấn điều trị rõ ràng, người bệnh cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ người thân xung quanh. Cụ thể, nên lau khô sàn nhà, giữ cho phòng tắm thông thoáng, thường xuyên chà rửa sạch sẽ khu vực nhà tắm để hạn chế nấm mốc phát triển. Đồng thời, duy trì thói quen tắm bằng nước ấm, vệ sinh cơ thể đúng cách để đảm bảo hiệu quả làm sạch da và hạn chế tối đa nguy cơ lây lan vi nấm trong gia đình.

Trân trọng cảm ơn TS.BS Đào Hoàng Thiên Kim và Ariston Việt Nam đã đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này. 

Đọc thêm phần 1: Ngứa rát, nổi mẩn mùa mưa, coi chừng nấm da tung hoành