Mùa nồm ẩm: Làm sao để nhà cửa khô thoáng, sống khỏe mạnh?

1. Vì sao bệnh hô hấp dễ bùng phát trong mùa nồm ẩm?

Nồm ẩm - một tình trạng thời tiết được nhiều người miền Bắc ví như “đổ mồ hôi” gây ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống lẫn sức khỏe. Để mở đầu phần tư vấn, xin nhờ BS giải thích thêm, nồm ẩm sẽ tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển và tấn công chúng ta như thế nào?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Minh Hảo Hớn - Trưởng khoa Mũi Xoang, Bệnh viện Tai Mũi Họng TPHCM trả lời: Nồm ẩm hầu như chỉ gặp nhiều ở miền Bắc. Gió thổi từ biển vào đất liền chưa kịp khô, không khí vẫn còn độ ẩm cao, ảnh hưởng đến nhiều vấn đề.

Đầu tiên, trong sinh hoạt, hơi nước bám vào kính, đọng trên nền nhà tạo thành các vệt ướt mà nhiều người ví như “đổ mồ hôi”.

Trong lĩnh vực tai mũi họng, trong hơi nước mùa nồm mang theo các vi khuẩn, virus trong không khí. Khi chúng đọng lại trên bàn, ghế, cửa, đồ nội thất trong nhà hay các đồ vật nơi công cộng sẽ khiến nguồn bệnh tích lũy, dễ lây lan trong cộng đồng.

Thứ hai, bụi bặm, ô nhiễm, các hạt lơ lửng trong không khí cũng bám vào các giọt hơi nước. Đặc biệt, tai mũi họng được xem là cửa ngõ của đường hô hấp. Nếu vô tình hít phải những hạt bụi có tác nhân gây bệnh hoặc các yếu tố gây dị ứng, các bệnh lý tai mũi họng, nhất là vùng mũi xoang sẽ bùng phát rất nhiều.

2. Các bệnh lý thường gặp trong mùa nồm ẩm

Như vậy, khi độ ẩm tăng cao do nồm ẩm có khả năng đưa đến các bệnh lý nào hoặc làm nặng thêm các tình trạng sức khỏe nào cũng như sẽ trở thành mối đe dọa cho những người nào, thưa BS?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Minh Hảo Hớn trả lời: Nồm ẩm tạo điều kiện thuận lợi cho những yếu tố gây bệnh như bụi bặm, nấm mốc, vi trùng, virus trong không khí...

Khi chúng ta hít phải, các yếu tố này sẽ tấn công vào niêm mạc mũi xoang tại đường hô hấp và gây các bệnh lý viêm mũi xoang cấp, viêm mũi xoang dị ứng,...

Trường hợp hít phải những loại vi trùng có độc tố mạnh, bệnh nhân có thể có đợt viêm xoang cấp, viêm xoang nhiễm khuẩn... Các triệu chứng đầu tiên là khó chịu, nhất là trên cơ địa trẻ em dưới 2 tuổi, người trên 60 tuổi có nhiều bệnh nền.

Các yếu tố gây bệnh sẽ tấn công đường hô hấp trên trước. Sau đó trên cơ địa đặc biệt, bệnh bùng phát và tạo ra các đợt lây lan lớn.

Điển hình, trong những ngày gần đây, vấn đề viêm đường hô hấp cấp do cúm đang lây lan với tốc độ nhanh. Đã có nhiều trường hợp phải nhập viện. Chúng ta cần tìm ra giải pháp để hạn chế vấn đề này.

3. Nồm ẩm và chất lượng không khí xấu đi đang đe dọa sức khỏe con người

Hiện nay, ô nhiễm không khí trong nhà đang là vấn đề đáng lo ngại, nhất là ở những khu đô thị, thành phố lớn. Chất lượng không khí và nồm ẩm tác động lẫn nhau ra sao, thưa BS?

Khi tình hình ô nhiễm không khí trong nhà không được kiểm soát cùng với điều kiện thời tiết như nồm ẩm sẽ làm gia tăng các mối đe dọa nào cho sức khỏe ạ? 

ThS.BS.CK2 Nguyễn Minh Hảo Hớn trả lời: Bệnh nhân có 1 yếu tố nguy cơ là đã mắc bệnh. Vào mùa nồm ẩm, môi trường ẩm ướt càng có nhiều yếu tố gây bệnh hơn, chẳng hạn vi trùng, virus, nấm mốc...

Với tình trạng ô nhiễm không khí, các hạt bụi mịn bám vào giọt hơi nước và đọng lại khắp mọi nơi, khả năng gây bệnh ở đường hô hấp rất lớn.

Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đạt mức báo động trên toàn thế giới. Đây là tác nhân gây bệnh ở mũi, vùng hầu họng, phổi, phế nang. Đã có cảnh báo về việc bụi mịn xâm nhập vào đường máu, làm ảnh hưởng đến gan, tim, thận... Một số trường hợp đã xảy ra đột quỵ tim, đột quỵ não do ô nhiễm môi trường.

Ngoài ra, những trường hợp tử vong do ô nhiễm môi trường cũng đã được ghi nhận và báo cáo.

4. Than hoạt tính, cây xanh có phải giải pháp giảm độ ẩm hiệu quả?

Nhiều gia đình cửa đóng then cài nhưng tình trạng nồm ẩm không khá hơn là bao, họ tìm đến đủ các giải pháp như dùng than hoạt tính, đặt nhiều cây xanh trong nhà.

Thực hư công dụng của than hoạt tính, cây xanh trong việc làm giảm độ ẩm trong mùa nồm ra sao, thưa BS? Sử dụng than hoạt tính xuyên suốt mùa nồm như vậy có ảnh hưởng gì đến sức khỏe không ạ? Và muốn đặt cây xanh trong nhà thì nên ưu tiên những loại cây nào trong mùa nồm này, thưa BS?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Minh Hảo Hớn trả lời: Trước đây, khi chưa có các trang thiết bị hiện đại như máy hút ẩm, máy lọc không khí..., trồng cây xanh hoặc đặt các vật liệu hút ẩm trong nhà được sử dụng như biện pháp tạm thời.

Cuộc sống ngày càng phát triển, các loại máy móc ra đời để phục vụ cho đời sống của chúng ta. Trong đó có thể kể đến các loại máy hút ẩm tiên tiến, đem lại hiệu quả vượt trội hơn.

Nếu có điều kiện, nên chọn các giải pháp tốt nhất để gia đình mình có chất lượng sống tốt nhất, bảo vệ sức khỏe cho các thành viên.

Cụ thể, than hoạt tính chỉ là giải pháp tạm thời. Sử dụng lâu dài cũng có những tác hại nhất định. Các hạt bụi từ than hoạt tính bay ra không khí cũng có thể là một tác nhân gây bệnh cho đường hô hấp, nếu chúng ta vô tình hít phải.

Các hạt than hoạt tính ngấm vào hơi nước lại trở thành các chất độc, rất nguy hiểm. Do đó, than hoạt tính không phải một biện pháp hút ẩm có thể áp dụng lâu dài.

Cây xanh cũng có tác dụng hút ẩm, nhưng chỉ ở một mức độ nào đó, không thể làm khô không khí hoàn toàn. Bên cạnh đó, việc chăm sóc cây xanh trong nhà cũng mất nhiều thời gian và công sức. Nếu không chăm sóc kỹ, cây xanh dễ bị sâu, rầy trên lá, mang mầm bệnh đến cho những người sống trong nhà.

Tôi xin nhắc lại, các kinh nghiệm dân gian từ xa xưa chỉ là giải pháp tạm thời. Nếu áp dụng như một biện pháp lâu dài sẽ chuốc lấy những kết quả không tích cực.

5. Chọn thiết bị nào cho mùa nồm ẩm?

Bên cạnh các giải pháp dân gian, thưa BS, khi khoa học - công nghệ phát triển, hiện nay chúng ta có những giải pháp nào để giải quyết tình trạng độ ẩm tăng cao “đỉnh nóc, kịch trần” trong mùa nồm, bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình ạ?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Minh Hảo Hớn trả lời: Là một bác sĩ chuyên về Tai Mũi Họng, do đó tôi cũng có nghiên cứu về những thiết bị hiện đại liên quan.

Rõ ràng các tác nhân gây viêm mũi dị ứng tồn tại rất nhiều trong môi trường. Tôi thường tư vấn cho bệnh nhân nên mở cửa sổ để nhà cửa thông thoáng, đón gió tự nhiên. Sau đó, nên trang bị các dòng máy lạnh inverter có chức năng lọc đảo chiều.

Tuy nhiên, đặc điểm của thời tiết nồm ẩm có sự khác biệt, đó là sẽ mang hơi nước vào trong nhà. Do đó cần đóng kín cửa. Điều này khiến không khí ngoài tự nhiên không thể lưu thông vào bên trong nhà.

Giải pháp trong trường hợp này là các thiết bị có khả năng hút ẩm, tạo môi trường không khí phù hợp, hạn chế các tác động xấu đến sức khỏe do điều kiện tự nhiên.

6. Máy hút ẩm - Giải pháp hiện đại giúp chống lại mùa nồm ẩm

Như BS vừa chia sẻ, ngày nay việc sử dụng máy hút ẩm được nhiều gia đình ưa chuộng. BS có thể chia sẻ thêm, những lợi ích mà máy hút ẩm mang lại cho sức khỏe trong mùa nồm và ngay cả khi loại hình thời tiết này đã chấm dứt? Việc duy trì độ ẩm trong nhà hợp lý sẽ có lợi cho sức khỏe ra sao ạ?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Minh Hảo Hớn trả lời: Trong mùa nồm ẩm, mọi người đều mong muốn không khí trong nhà không bị ẩm ướt.

Khi mua máy hút ẩm, nên chọn những thương hiệu có tên tuổi để đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Thứ hai, tôi thường hỏi thăm những người đã từng sử dụng thiết bị này về hiệu quả mà nó mang lại. Tổng kết ý kiến của một vài người dùng để đánh giá chất lượng sản phẩm và giới thiệu cho bệnh nhân.

Máy hút ẩm cần có chức năng ionizer và UV nano để diệt vi khuẩn, virus là các tác nhân gây bệnh. Ngoài ra, máy phải lọc được những tác nhân gây ô nhiễm, đặc biệt là các hạt bụi mịn rất nhỏ, để giúp chất lượng không khí trong nhà tốt hơn.

Một số sản phẩm máy hút ẩm hiện nay còn có tính năng sấy khô quần áo, giày dép. Ngoài ra, các thông số môi trường xung quanh cũng được hiển thị rõ ràng trên màn hình, giúp người lớn tuổi dễ dàng sử dụng máy hơn.

7. Công nghệ UV nano ở máy hút ẩm có tác dụng gì?

Thị trường có rất nhiều dòng máy hút ẩm khác nhau khiến chúng ta dễ lạc lối trước các thông tin. Nào là máy hút ẩm nén biến tần kép, nào là máy hút ẩm dòng máy nén, rồi lại máy hút ẩm sở hữu công nghệ UV nano…

Xin hỏi BS, máy hút ẩm có máy nén biến tần kép có những ưu điểm gì so với dòng máy nén thông thường? Máy hút ẩm sở hữu công nghệ UV nano sẽ mang lại những điểm hữu ích ra sao với sức khỏe ạ?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Minh Hảo Hớn trả lời: Các loại máy móc hiện nay rất đa năng, nhưng theo tôi, người dùng nên tập trung vào 3 vấn đề: hút ẩm tốt, diệt được các yếu tố gây bệnh (vi trùng, virus) và lọc bụi mịn.

Dưới góc độ của bác sĩ Tai Mũi Họng, việc quan trọng đầu tiên là hạn chế khả năng lây bệnh cho bệnh nhân, sau đó mới quan tâm đến vấn đề đa năng, khởi phải sắm sửa nhiều loại máy.

Một vấn đề khác là chọn máy dễ sử dụng, các thông số, nút bấm điều chỉnh phải hiển thị rõ ràng để người lớn tuổi không rành công nghệ cũng có thể sử dụng được.

UV nano là một công nghệ mới. Chức năng này tiêu diệt được vi trùng, virus, đồng thời không gây nguy cơ nào đối với sức khỏe. Đó cũng là một tiêu chí mà chúng tôi thường gợi ý cho bệnh nhân, nếu họ có điều kiện mua máy hút ẩm.

Nên chọn những sản phẩm có công dụng phòng chống yếu tố gây bệnh, bên cạnh đó không gây ra tác dụng phụ nào trong quá trình sử dụng.

8. Làm gì để bảo vệ sức khỏe trong mùa nồm ẩm?

Nhờ BS đưa ra lời khuyên: Những người mắc bệnh nền, đặc biệt là bệnh đường hô hấp, những người có nguy cơ cao về sức khỏe trong mùa nồm cần làm gì và tránh làm những gì để sống vui - sống khỏe trong điều kiện thời tiết này ạ?

ThS.BS.CK2 Nguyễn Minh Hảo Hớn trả lời: Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Đối với bệnh lý đường hô hấp trên, nhất là trong mùa nồm ẩm, mọi người cần chú ý bảo vệ đường hô hấp kỹ lưỡng hơn.

Trong mùa khô, chúng ta có thể mang khẩu trang và sát trùng tay. Thế nhưng trong mùa nồm ẩm, việc mang khẩu trang ít nhiều gây khó chịu, hơi nước có thể bám ướt khẩu trang. Nếu không nhận biết để thay khẩu trang mới sẽ hít phải hơi nước nhiễm các yếu tố gây bệnh.

Chính vì thế, việc cần thiết là giữ cho môi trường sống thông thoáng và khô ráo. Sau đó thường xuyên xịt mũi bằng nước muối sinh lý và súc rửa họng để ngăn những yếu tố gây bệnh bám vào niêm mạc đường hô hấp.

Thứ ba là tăng cường hệ miễn dịch bằng cách ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng, thịt, cá, đặc biệt là bổ sung thêm rau xanh, củ, quả chứa nhiều vitamin C như bắ cải, cam, chanh... Có thể dùng nước cam 1 - 2 lần/ngày vào buổi sáng và buổi trưa, không uống khi đói bụng và lưu ý độ chua phù hợp để không gây hại cho dạ dày.

Lưu ý việc nghỉ ngơi, ngủ đủ giấc tối thiểu 8h/ngày. Thực tế cho thấy bệnh nhân bị viêm đường hô hấp trên, nhất là viêm xoang mãn tính, viêm mũi dị ứng thường xuyên thức khuya sẽ dễ có các đợt bùng phát.

Dù thời tiết nồm ẩm gây nhiều khó chịu, mọi người vẫn nên cố gắng duy trì thói quen tập thể dục, đi bộ 15 phút/ngày hay tập yoga, ngồi thiền trong phòng được trang bị máy hút ẩm.

Làm được những điều nêu trên sẽ củng cố sức đề kháng, giúp chúng ta vượt qua mùa nồm ẩm khỏe mạnh.

>>> Máy hút ẩm: Bảo vệ gia đình khỏi nồm ẩm khó chịu

Trân trọng cảm ơn ThS.BS.CK2 Nguyễn Minh Hảo Hớn và LG Việt Nam đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này.