1. Máy lọc không khí có tầm quan trọng ra sao trong việc chăm sóc sức khỏe?

Trong bối cảnh ô nhiễm không khí gia tăng như hiện nay, việc trang bị máy lọc không khí sẽ trở thành trợ thủ đắc lực cho chúng ta ra sao trong việc chăm sóc sức khỏe về lâu dài ạ?  

TS.BS Phạm Lê Duy trả lời: Các nghiên cứu hiện nay cho thấy vai trò quan trọng của máy lọc không khí trong nhà. Đối với người bình thường và đặc biệt là đối với người có bệnh lý liên quan đến hô hấp như viêm mũi dị ứng, hen suyễn, COPD,… việc sử dụng máy lọc không khí trong nhà, đặc biệt là những máy có trang bị màng lọc HEPA sẽ giúp giảm thiểu các thành phần gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến chức năng hô hấp như bụi mịn, dị nguyên lơ lửng trong không khí.

Đối với người chưa mắc bệnh nhưng có gen dễ mẫn cảm, nhạy cảm với chất gây dị ứng hay hóa chất bay hơi, bụi mịn,… việc sử dụng máy lọc không khí trong nhà cũng giúp ngăn tình trạng tiến triển bệnh lý dị ứng hay bệnh lý hô hấp.

2. Điều kiện cơ bản để lựa chọn máy lọc không khí dùng cho gia đình gồm những gì?

Theo BS, các điều kiện cơ bản để lựa chọn máy lọc không khí dùng cho gia đình gồm những gì? Vì sao cần lựa chọn máy lọc không khí phù hợp với diện tích nhà ở, thưa BS?

TS.BS Phạm Lê Duy trả lời: Hai tiêu chuẩn chính để có được máy lọc không khí hiệu quả trong việc bảo vệ sức khỏe: Thứ nhất là hiệu quả lọc. Ít nhất phải có 2 loại màng lọc: màng lọc HEPA giúp loại bỏ các hạt bụi mịn có đường kính rất nhỏ (từ 2.5 micromet trở lên) gây hại cho sức khỏe. Ngoài ra cần có màng lọc than hoạt tính để hấp phụ các hóa chất hữu cơ bay hơi gây hại.

Thứ hai là diện tích lọc. Mỗi máy lọc sẽ có công suất khác nhau và phù hợp với diện tích phòng khác nhau. Nếu sử dụng máy lọc công suất nhỏ cho một phòng quá lớn sẽ không hiệu quả để lọc được không khí trong phòng. Nên sử dụng máy lọc có công suất phù hợp với diện tích, tùy từng dòng máy lọc sẽ có khuyến cáo riêng về công suất, nên lưu tâm đến vấn đề này khi lựa chọn máy lọc.

3. Màng lọc HEPA có thể lọc hơn 99% các hạt bụi mịn

Hệ thống lọc là mối quan tâm hàng đầu của nhiều người khi lựa chọn máy lọc không khí. Nổi trội nhất là bộ lọc HEPA.

- Nhờ BS giải thích cho khán thính giả hiểu thêm: màng lọc HEPA kết hợp cùng bộ lọc thô và bộ lọc khử mùi sẽ lọc được những mầm bệnh, dị nguyên nào có trong không khí trong nhà ạ?

TS.BS Phạm Lê Duy trả lời: Màng lọc HEPA có thể lọc được các hạt bụi mịn, phân tử nhỏ gây hại như: bụi mịn PM 2.5, PM 10; bào tử nấm mốc; hạt phấn hoa, phấn cỏ; lông thú nuôi hay phân tử của mạt bụi nhà phóng thích trong môi trường.

Đại đa số các phân tử gây hại trong không khí đều đã được lọc bởi màng lọc HEPA. Tuy nhiên, chất hữu cơ bay hơi hoặc các chất khác (mùi ngửi được trong nhà) sẽ được lọc bởi màng lọc than hoạt tính, gọi là màng lọc mùi. Nhờ than hoạt tính hấp phụ các chất gây mùi đó và không làm phát tán trở lại vào trong không khí sẽ giúp lọc bớt chất độc.

Khi không khí đi qua máy lọc sẽ qua màng lọc thô trước để lọc các hạt bụi to và những hạt nhỏ được lọc bởi màng lọc HEPA. Sau đó, những hóa chất hữu cơ bay hơi được hấp phụ bởi màng cacbon sẽ giúp không khí được trong sạch. Theo nghiên cứu, màng lọc HEPA có thể lọc hơn 99% các hạt bụi mịn.

4. Công nghệ UV nano giúp ích gì cho công cuộc giữ nhà ở trong lành?

Không chỉ màng lọc, công nghệ UV nano được trọng dụng trong các dòng máy lọc không khí. Công nghệ UV nano sẽ được ứng dụng ra sao trong máy lọc không khí và giúp ích gì cho công cuộc giữ nhà ở trong lành ạ?

TS.BS Phạm Lê Duy trả lời: Một số dòng máy lọc hiện đại ngày nay có trang bị thêm đèn UV, với tác dụng tiêu diệt các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm như vi khuẩn, virus,… Đôi khi lọc nhưng vi khuẩn, virus vẫn còn nằm trong màng lọc và có thể tiếp tục sinh sôi, nảy nở, phát tán ngược trở lại không khí.

Đèn UV trong các máy lọc có tác dụng rất lớn trong việc ngăn không cho sự lan truyền các bệnh lý truyền nhiễm qua không khí do vi khuẩn, virus gây ra.

5. Bụi PM 1.0, PM 2.5 và PM 10 khác nhau ra sao?

BS cho em hỏi, bụi mịn len lỏi vào trong gia đình thường là loại nào ạ? Bụi PM 1.0, PM 2.5 và PM 10 khác nhau ra sao (về cơ chế và cách ảnh hưởng sức khỏe), thưa BS?

- Em tìm hiểu thấy nhà LG có dòng Aero Tower phù hợp với gia đình, vì có các tiêu chí như BS chia sẻ - bộ lọc HEPA, công nghệ UV nano và có cảm biến PM 1.0. Với các thông số này, máy có thể lọc được loại bụi mịn, mầm bệnh nào ạ?

TS.BS Phạm Lê Duy trả lời: PM xuất hiện trong nhà bằng nhiều con đường khác nhau. Những hạt bụi mịn có thể từ bên ngoài môi trường bay vào hoặc từ trong chính ngôi nhà của mình có nguồn tạo ra như đốt than, củi, nhang, nến hoặc bụi trên tường, trên nội thất, thảm, rèm cửa, giường,…

Bụi mịn được chia thành nhiều kiểu dựa trên kích thước, đường kính. Ví dụ, hạt PM 10 có đường kính từ 10 micromet trở xuống, PM 2.5 có đường kính từ 2.5 micromet trở xuống hoặc PM 1.0 sẽ nhỏ hơn.

Những hạt bụi càng mịn, càng nhỏ càng có khả năng xâm nhập sâu vào cơ thể và có nguy cơ gây hại cho sức khỏe. Ví dụ, hạt bụi PM 2.5 có thể đi vào trong phổi đến cả những phế nang là nơi nhỏ nhất của phổi, nơi xảy ra quá trình trao đổi khí; hạt PM 1.0 có thể xuyên qua phế nang, đi vào trong máu.

Đối với màng lọc có khả năng lọc được bụi PM 1.0, hầu như có thể lọc được tất cả những phân tử nhỏ gây hại trong không khí như nấm mốc, bào tử phấn hoa, lông chó mèo, mạt bụi nhà,… và có thể bảo vệ sức khỏe.

6. Máy lọc không khí nào thích hợp với thời tiết miền Trung?

Nhờ BS tư vấn giúp em, miền Trung thường nắng nóng gay gắt, thêm bão lũ mưa lớn triền miên hằng năm. Liệu có máy lọc không khí nào vừa phù hợp với điều kiện thời tiết như vầy, mà lại có chức năng làm mát luôn không ạ?

TS.BS Phạm Lê Duy trả lời: Đối với trường hợp này nên sử dụng máy lọc không khí có phối hợp chức năng quạt. Một máy lọc sẽ có đầu hút vào và đầu thổi ra, có thể tận dụng đầu thổi ra làm quạt để giúp không khí trong nhà mát mẻ hơn.

Ngoài ra, những nơi có độ ẩm quá cao cũng nên sử dụng thêm máy hút ẩm làm giảm bớt độ ẩm không khí hoặc tận dụng máy lạnh như một thiết bị làm giảm độ ẩm không khí. Vừa hút bụi, vừa giảm độ ẩm không khí sẽ giảm thiểu khả năng phát tán của dị nguyên trong không khí như nấm mốc…

7. Nguy cơ mắc bệnh từ việc khói thuốc lá ám trong nhà như thế nào?

Nhà em chung ống thông khí với nhà ông anh. Anh hay hút thuốc trong nhà, rồi khói thuốc cứ thế bay qua hết phòng ngủ nhà em.

- BS cho em hỏi, khói thuốc lá trong phòng có nhiều đồ thì sẽ ám vào đồ đạc trong bao lâu? Nguy cơ mắc bệnh từ việc khói thuốc lá ám trong nhà như thế nào?

- Liệu có cách nào để giảm bớt tác hại từ khói thuốc lá như vầy ạ?

TS.BS Phạm Lê Duy trả lời: Về thời gian khói thuốc ám vào đồ đạc trong phòng rất khó để xác định vì tùy vào cường độ hút thuốc, mật độ khói thuốc lá bay vào trong nhà.

Tuy nhiên đã có khói thuốc lá bay vào trong nhà sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là những người có sẵn bệnh lý nền về hô hấp như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, viêm mũi dị ứng,… dễ bùng phát bệnh như cơn hen cấp, bùng phát COPD hay bùng phát triệu chứng viêm mũi (hắt hơi, chảy mũi). Đặc biệt, càng nguy hiểm hơn đối với những gia đình có phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ.

Trong tình huống này cần ngăn không cho khói thuốc lá bay vào nhà. Nếu có phải loại trừ ngay khi vừa tấn công vào nhà.

8. Khí thải từ xe máy đi về để trong nhà có gây hại cho sức khỏe không?

Nhà em dưới đất nên không có chỗ để xe như chung cư. Hầu hết đều để xe gắn máy trong nhà luôn. BS cho em hỏi, khí từ xe máy đi về để trong nhà có gây hại cho sức khỏe không ạ? Làm sao hạn chế tác hại này, thưa BS?

TS.BS Phạm Lê Duy trả lời: Khói thải của động cơ xe máy dù ở ngoài đường hay trong nhà đều gây hại từ việc phát thải ra các hạt bụi mịn, hóa chất hữu cơ bay hơi,…

Vì vậy, không nên đậu xe trong nhà, nếu bắt buộc phải đậu xe trong nhà thì phải bắt máy xe trước từ bên ngoài và đợi máy nguội mới đưa vào. Bên cạnh đó, nên trang bị máy lọc không khí trong nhà để giảm bớt lượng bụi mịn, cũng như hóa chất hữu cơ bay hơi phát tán từ động cơ xe máy.

9. Máy lọc không khí có an toàn khi sử dụng trong gia đình có trẻ nhỏ?

Em đang tham khảo nhiều dòng máy lọc không khí khác nhau từ LG, trong đó Aero Tower là em ưng nhất. Nhưng nhà em có bé đang tập đi, BS cho em hỏi, máy lọc không khí có an toàn khi sử dụng trong gia đình có trẻ nhỏ?

TS.BS Phạm Lê Duy trả lời: Máy lọc không khí hiện nay được thiết kế như một khối kín với vài lỗ nhỏ để thoát khí. Các lỗ nhỏ này em bé không đưa tay vào được nên hầu như sẽ an toàn cho người lớn, trẻ em và vật nuôi trong nhà.

Phần 1: Các thói quen nhiều người mắc phải gây ra bụi mịn và ô nhiễm không khí trong nhà

Trân trọng cảm ơn TS.BS Phạm Lê Duy và LG Việt Nam đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này.