Phần 1: Ô nhiễm không khí trong nhà có thể gây đột quỵ, tim mạch và ung thư

Hạn chế tác nhân gây bệnh để ngăn chặn viêm mũi dị ứng tái phát

Thưa BS, em bị viêm mũi dị ứng nhiều năm nay và không tìm được nguyên nhân nhưng hễ đến mùa hanh khô là mũi em như bị đông cứng vì nghẹt, chảy nước.

- Mùa hè đến làm em rất lo sợ, vì sẽ tái phát bệnh dày hơn. Xin nhờ BS chia sẻ giúp em một số bí quyết để chung sống hòa bình với viêm mũi dị ứng ạ?

- Em tính mua máy lọc không khí nhưng không biết loại nào có thể lọc bớt được các tác nhân gây dị ứng, tốt cho người viêm mũi dị ứng. Mong BS hướng dẫn thêm về các thông tin cần có cho người viêm mũi dị ứng khi mua máy lọc không khí ạ?

TS.BS Lê Thị Thu Hương trả lời: Đây là câu hỏi thường gặp nhưng vấn đề khó giải quyết. Bệnh viêm mũi dị ứng phải có tác nhân gây dị ứng, do đó, cần tìm nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng để loại bỏ tác nhận nhiều nhất có thể, bệnh sẽ không tái lại.

Ví dụ, trong một căn phòng có nhiều thảm, thú nhồi bông, thú cưng,… Những tác nhân đó có thể đến từ môi trường sống và sinh hoạt. Sau khi đã tìm hiểu hết nhưng không xác định được nguồn gây dị ứng, giải pháp là tìm cách làm môi trường không khí trong gia đình sạch sẽ và trong lành hơn. Có thể áp dụng những biện pháp: thông khí tốt hơn, hạn chế đồ đạc trong nhà, dọn dẹp nhà cửa, trang bị máy hút bụi và máy lọc không khí có bộ lọc HEPA để giúp không khí trong lành hơn và hạn chế các tác nhân dị ứng không nhìn thấy.

Trang bị máy lọc không khí để giảm tác động nguồn ô nhiễm đến trẻ em

BS ơi, bé nhà em 15 tháng, không hiểu sao cứ ho suốt. Em đi khám thì không có vấn đề gì nghiêm trọng, BS nói có thể do nhà cửa, môi trường sống của em bé. Nhưng em vẫn lau nhà, dọn dẹp thường xuyên.

- BS cho em hỏi, vì sao đã giữ vệ sinh nhà cỡ đó mà trẻ vẫn ho thường xuyên?

- Làm thế nào để giữ được vệ sinh thông thoáng cho nhà cửa khi có con nít ạ?

TS.BS Lê Thị Thu Hương trả lời: Theo nguyên tắc, đầu tiên nên rà soát hết lại nhà cửa về các nguồn gây ô nhiễm như đồ đạc trong nhà. Đặc biệt đối với em bé bị hen suyễn, khi mẹ đưa đến khám thường nói nhà rất sạch, nhưng nguồn gây ô nhiễm có thể từ thú nhồi bông được trang bị rất nhiều cho em bé, thảm, các vật dụng thoát ra lông, ra bông hoặc thú cưng,… cần phải kiểm tra lại hết các vấn đề đó.

Trường hợp này đã đi khám nhiều nơi, bác sĩ tư vấn môi trường trong nhà có khả năng gây bệnh, nên tìm ra và trang bị thêm dụng cụ đo tình trạng ô nhiễm trong nhà vì mắt thường không thể nhìn thấy. Đồng thời, trang bị thêm máy lọc không khí.  

Nên loại bỏ chổi lông gà ra khỏi dụng cụ vệ sinh nhà cửa

Nhà em cho đến nay vẫn sử dụng chổi lông để quét bụi bám trên đồ dùng. Xin hỏi BS, liệu có khi nào chiếc chổi lông này mới thực sự là “ổ chứa bụi” không ạ? Theo BS, nên sử dụng các vật dụng để lau dọn dẹp nhà thì sẽ tốt cho sức khỏe hơn ạ?

TS.BS Lê Thị Thu Hương trả lời: Chổi lông chính là nguồn sinh bụi hoặc nguồn giữ bụi. Thông thường, các đồ vật chơn sẽ ít giữ bụi hơn, còn với những vật dụng có lông, có bông, có thể bám bụi trong đó và khi sử dụng chổi lông gà để quét, nghĩa là đang tung bụi lên khắp không gian nhà, ảnh hưởng cho gia đình.

Do đó, nên bỏ việc sử dụng chổi lông gà trong vấn đề vệ sinh nhà cửa. Dùng khăn ướt để lau, tránh tình trạng bụi tung lên, trang bị thêm máy hút bụi có bộ lọc HEPA.   

Nên trang bị hệ thống thông khí tốt trong không gian bếp

Thưa BS, nhà em không có cửa sổ, mỗi lần nấu ăn xong là ám mùi rất dữ, dù có mở cửa chính nhưng mãi vẫn không hết. Em lo quá, không biết mùi của đồ ăn lâu ngày có ảnh hưởng đến sức khỏe không nữa? Với nhà kín như gia đình em, nên làm gì để loại bớt các nhân tố gây hại này ạ?

TS.BS Lê Thị Thu Hương trả lời: Nấu nướng là quá trình có thể phát ra hạt bụi, đặc biệt là những chất hữu cơ dễ bay hơi, ảnh hưởng lên sức khỏe của gia đình. Do đó, bếp cũng là khu vực cần quan tâm nhiều nhất, đảm bảo bếp được thông gió tốt, tránh khói khi nấu nướng luôn quanh quẩn chứa hạt bụi trong nhà.

Bên cạnh đó, cần trang bị thêm những hệ thống thông khí, lọc không khí trong gian bếp, máy hút bụi, máy lọc không khí có bộ lọc HEPA, kèm thêm các bộ lọc than hoạt tính để giảm mùi và các chất hữu cơ dễ bay hơi.

Lựa chọn máy lọc không khí giúp loại bỏ mùi và hút lông thú cưng

Nhà em có nuôi cả chó (nhỏ) lẫn mèo, đến mùa thay lông là y như rằng đụng đâu cũng thấy lông. Em muốn xin ý kiến của BS: mùi hôi và lông của thú cưng tác động thế nào đến sức khỏe? Máy lọc không khí có lọc được bớt mùi của chó mèo và lông của chúng không ạ?

TS.BS Lê Thị Thu Hương trả lời: Đây là vấn đề được nhiều bệnh nhân quan tâm, đối với những người có bệnh về đường hô hấp, dị ứng, bác sĩ khuyến cáo hạn chế tối đa, thậm chí không nên nuôi thú cưng. Bởi vì, trong lông của vật nuôi, ngoài những chất gây dị ứng, ô nhiễm, còn chứa vi sinh vật có thể gây bệnh cho con người.

Trường hợp có niềm yêu mến với thú cưng, nhờ có thú cưng giúp giải tỏa lo lắng, bác sĩ khuyến cáo nên hạn chế và nuôi ít nhất có thể, nên chọn một con cưng nhất để nuôi, nhất là khi có sẵn các bệnh lý hô hấp trong người. Bên cạnh đó, phải tắm rửa, vệ sinh thú cưng đúng tiêu chuẩn, không để rụng lông quá nhiều, làm sạch lông bằng dụng cụ chuyên dụng.

Máy lọc không khí có thể giúp loại bỏ được mùi thú cưng và hút luôn lông thú, làm môi trường sạch sẽ hơn. Điều này tùy thuộc vào bệnh lý sẵn có, nhu cầu cá nhân và mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe để có giải pháp phù hợp nhất.

Vệ sinh đồ nội thất mềm như thảm, đệm như thế nào?

Gia đình em có nhiều loại nội thất mềm như thảm, đệm… Em bị viêm mũi xoang. BS cho em hỏi, bao lâu chúng ta nên vệ sinh các loại nội thất mềm này một lần? Khi vệ sinh thì người có viêm mũi xoang như em cần lưu ý gì ạ? Vì em nghe nói đây chính là những “thỏi nam châm hút vụi” nên vô cùng lo lắng, nhưng đã tối giản nhất có thể rồi ạ.

TS.BS Lê Thị Thu Hương trả lời: Có nhiều trường hợp bị viêm mũi xoang nhưng nội rất gia đình có rất nhiều thảm, dụng cụ có lông. Vì sức khỏe, cần xem xét lại bệnh mũi xoang do đâu mà có, liệu có phải do ô nhiễm không khí trong nhà và nguyên nhân có phải do nằm trên những nội thất có lông, có bông hay không?

Giả sử, nếu đi làm không có triệu chứng, nhưng về nhà nằm trên thảm sẽ có cảm giác khó chịu, thì nên giảm bớt thói quen này.

Đối với vấn đề vệ sinh nội thất, nên sử dụng máy hút bụi, tùy theo mức độ ô nhiễm không khí trong nhà như thế nào để sử dụng 2-3 lần/tuần. Lưu ý, chỉ nên sử dụng máy hút bụi, không nên sử dụng đồ lau làm tung bụi.

Đồ nội thất nên sử dụng các chất liệu hạn chế có lông và bông, ví dụ như dùng các loại vải trơn để hạn chế trở thành nguồn bám bụi. Trong quá trình vệ sinh, nên mang khẩu trang hoặc nếu đã bị viêm mũi xoang, nên nhờ người khác hoặc thuê dịch vụ chuyên dụng.

Có 2 phương pháp làm sạch: phương pháp làm sạch cơ bản và phương pháp làm sạch sâu. Ví dụ, đối với tấm thảm, vệ sinh hàng tuần bằng máy hút bụi có bộ lọc HEPA, đó là phương pháp làm sạch cơ bản. Còn phương pháp làm sạch sâu, có thể nhờ đến đội chuyên dụng vì có thể sử dụng đến hơi nước. Khi vệ sinh, nên mang khẩu trang N95 để hạn chế lượng bụi có thể hít phải hoặc nhờ người khác làm, vì bản thân đã bị viêm mũi xoang, làm vệ sinh sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Nên lựa chọn chất liệu nội thất phù hợp, chọn đồ trơn, không nhiều ngóc ngách hoặc tháo rời để dễ dàng vệ sinh, rất nhiều vấn đề cần rà soát lại.

Trân trọng cảm ơn TS.BS Lê Thị Thu Hương - Trưởng khoa Nội Hô hấp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định và Máy lọc không khí LG - Tập đoàn LG Việt Nam đã đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này.