Lấy tủy răng: Khi nào cần thực hiện và có đau không?

1. Một ca bệnh điển hình tại Phòng khám Nha khoa Hạnh Phúc

Thưa BS, trong quá trình điều trị tại Phòng khám Nha khoa Hạnh Phúc, chắc hẳn BS từng gặp không ít trường hợp bệnh nhân đến trong tình trạng răng đau nhức kéo dài, điều trị tủy nhưng không dứt điểm.

BS có thể chia sẻ một ca điển hình gần đây - lý do răng bị tái viêm, hướng xử trí tại phòng khám và kết quả điều trị sau cùng như thế nào?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc - Giám đốc Phòng khám Nha khoa Hạnh Phúc trả lời:

Gần đây, phòng khám tiếp nhận một bệnh nhân nam ngoài 50 tuổi. Bệnh nhân không bị đau răng liên tục, chỉ thỉnh thoảng cảm thấy nóng trong người và sưng nướu, răng cũng không có lỗ sâu rõ rệt.

Chụp phim phát hiện tủy đã hoại tử, lâu ngày gây rò bên dưới. Thực chất, nóng trong người và nổi mủ là do tủy đã rò ra ngoài xương hàm.

Hướng xử trí là lấy sạch tủy buồng bị hoại tử, sau đó cắt chóp chân răng để loại bỏ ổ viêm, giúp giữ lại răng thật cho bệnh nhân.

2. Vì sao cần lấy tủy răng?

Tủy răng là gì? Khi nào thì cần điều trị tủy, thưa BS?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Tủy răng là bộ phận nằm trong buồng rỗng của răng, gồm mạch máu và thần kinh, có vai trò nuôi dưỡng răng và giúp răng cảm nhận nóng, lạnh khi ăn uống. 

Về cấu tạo, răng gồm lớp men răng bên ngoài, tiếp đến là lớp ngà và bên trong cùng là buồng tủy chứa mạch máu, thần kinh.

Vậy tại sao có trường hợp phải lấy tủy răng, đồng nghĩa với việc bỏ đi bộ phận nuôi dưỡng và cảm giác của răng?

Có thể hình dung tủy răng như bộ rễ cây. Khi sâu răng hay nhiễm trùng lan đến tủy, tức là “bộ rễ” bị hỏng, bác sĩ buộc phải làm sạch phần tủy viêm để giữ lại thân răng.

Khi tủy bị viêm hoặc hoại tử, bệnh nhân thường đau dữ dội do buồng tủy hẹp, mạch máu viêm cương tụ gây áp lực lên thần kinh. Việc lấy tủy giúp giảm áp lực, chấm dứt cơn đau và loại bỏ ổ viêm.

Ngoài ra, có những trường hợp không đau nhưng tủy đã hoại tử âm thầm, tạo thành ổ rò xuống xương hàm, lâu dần có thể phá hủy xương và hình thành nang xương hàm, thậm chí gây gãy xương hàm nếu không điều trị kịp thời.

3. Lấy tủy răng có đau không?

Nhiều người lo ngại lấy tủy răng sẽ rất đau. Điều này có đúng không?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Lấy tủy răng hay còn gọi là diệt tủy là quá trình bác sĩ dùng dụng cụ chuyên dụng để làm sạch toàn bộ mạch máu và thần kinh nhỏ bên trong răng.

Cơn đau tủy răng thường đặc trưng bởi những cơn đau dữ dội về đêm và gần sáng, khiến bệnh nhân không ngủ được. Việc thay đổi tư thế như ngồi dậy hoặc đi lại có thể giúp giảm áp lực và giảm đau tạm thời.

Tại phòng khám nha khoa, trước khi lấy tủy, bác sĩ sẽ gây tê đầy đủ, nên trong quá trình điều trị bệnh nhân hầu như không cảm thấy đau. Sau khi làm thủ thuật, 1 - 2 ngày đầu có thể còn đau, nhưng thuốc giảm đau hiện nay rất hiệu quả, giúp kiểm soát tình trạng này tốt.

Vì vậy, bệnh nhân không nên quá lo lắng hay sợ hãi khi nghe đến điều trị tủy. Với kỹ thuật và thuốc gây tê hiện đại, quy trình này an toàn và giúp giảm đau rõ rệt ngay sau khi lấy tủy.

4. Quy trình điều trị tủy tại Phòng khám Nha khoa Hạnh Phúc

Quy trình điều trị tủy hiện nay khác gì so với trước đây? Tại Phòng khám Nha khoa Hạnh Phúc có ứng dụng công nghệ nào để giúp việc lấy tủy an toàn, chính xác và nhẹ nhàng hơn không?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Trước khi chỉ định điều trị tủy, bác sĩ sẽ tiến hành khám kỹ lưỡng và bài bản. Đầu tiên là thăm khám lâm sàng với các phương pháp nhìn, gõ, kiểm tra trực tiếp để đánh giá lỗ sâu hay vết nứt có vào đến tủy răng hay chưa.

Tiếp đó, sử dụng máy đo độ tủy để xác định tủy còn sống hay đã chết, kết hợp với chụp X-quang trước điều trị để đánh giá mức độ tổn thương, tình trạng quanh chân răng và các yếu tố nguy cơ như nứt răng, viêm quanh răng. Đây là các bước cần thiết để chẩn đoán chính xác trước khi lấy tủy.

Trong quá trình điều trị, bác sĩ sẽ dùng máy đo chiều dài ống tủy để xác định đã làm sạch toàn bộ mô tủy hay chưa. Sau khi lấy sạch tủy, tiếp tục chụp X-quang kiểm tra lần cuối trước khi thực hiện trám bít kín ống tủy và phục hình phía trên.

Quy trình hiện đại này giúp điều trị chính xác, an toàn và giảm thiểu biến chứng. Việc đầu tư thiết bị và thực hiện bài bản cũng là lý do khiến chi phí điều trị có sự khác biệt giữa các cơ sở nha khoa.

5. Điều trị tủy có giúp giữ răng lâu dài?

Điều trị tủy rồi có giữ lại được răng lâu dài không? Hay trước sau gì răng cũng “hư” và phải nhổ bỏ?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Nha khoa hiện đại quan niệm cần bảo tồn răng thật tối đa cho bệnh nhân, và nhổ răng chỉ là giải pháp cuối cùng khi không thể xử lý được, chẳng hạn như tủy viêm quá nặng, lỗ sâu quá lớn hoặc nang viêm phá hủy xương hàm.

Mục đích của điều trị tủy chính là giữ lại răng thật. Nhiều trường hợp có thể giữ được chân răng, sau đó bọc răng sứ để phục hình, giúp ăn nhai tốt hơn so với việc phải làm chân răng nhân tạo hay cầu răng.

Cần hiểu rằng lấy tủy là bảo tồn, trong khi nhổ răng là phá bỏ hoàn toàn. Nhiều bệnh nhân muốn nhổ răng vì nghĩ sẽ nhanh gọn, nhưng bác sĩ thường thuyết phục giữ lại răng thật để tránh các hệ lụy như mất răng, lệch khớp cắn, chạy răng về sau.

Việc điều trị tủy đòi hỏi thời gian, chi phí và kỹ thuật cao, nhưng đổi lại, bệnh nhân có thể giữ được gốc răng, trám hoặc phục hình răng sứ và duy trì chức năng ăn nhai lâu dài.

6. Vì sao có người đau tái phát sau khi lấy tủy?

Trường hợp điều trị tủy nhưng vẫn bị đau lại - nguyên nhân do đâu? Có phải là thất bại điều trị hay do người bệnh chăm sóc chưa đúng?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Có những bệnh nhân sau khi chữa tủy vẫn bị đau trở lại. Nguyên nhân có thể đến từ việc không chăm sóc răng miệng đúng cách sau điều trị, vẫn ăn nhai đồ cứng khiến răng nứt, tét hoặc viêm nha chu, viêm quanh răng, gây đau tái phát.

Ngoài ra, nếu bệnh nhân điều trị ở cơ sở nha khoa không tuân thủ quy trình chuẩn, có thể xảy ra tình trạng sót tủy hoặc kỹ thuật không chuẩn xác, thậm chí đẩy chất bẩn xuống sâu hơn gây viêm.

Cũng cần lưu ý rằng tỷ lệ thành công của điều trị tủy không đạt 100%, vẫn có khoảng 10% trường hợp thất bại. Nguyên nhân là tủy răng có nhiều ngóc ngách nhỏ, trong khi các dụng cụ hiện nay chỉ có thể làm sạch buồng tủy chính, không thể loại bỏ hết các ống tủy phụ.

Do đó, đau tái phát sau điều trị tủy có thể đến từ cả nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan, và bệnh nhân cần tái khám sớm để bác sĩ đánh giá và có hướng xử trí kịp thời.

7. Lời khuyên để giữ tủy răng khỏe mạnh

Bác sĩ có khuyến nghị gì để phòng tránh viêm tủy và giữ răng khỏe mạnh lâu dài?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời:

Quan trọng nhất là vệ sinh răng miệng đúng cách: chải răng đều đặn, kết hợp chỉ nha khoa, tăm nước, và cạo vôi răng định kỳ 6 tháng/lần.

Một số người dù không có lỗ sâu nhưng vẫn chết tủy do thói quen ăn uống thô bạo, chẳng hạn cắn nắp bia hoặc ăn đồ quá nóng, quá lạnh. Tủy răng vốn rất nhạy cảm với lực và nhiệt độ, những tác động mạnh có thể làm tổn thương và dẫn đến chết tủy.

Để phát hiện sớm bất thường, có thể dựa vào các dấu hiệu như: răng vẫn trắng sáng, trong suốt, không đổi màu, không ê buốt, nướu không sưng, không rò mủ, không có lỗ sâu hay vết nứt. Đây là những yếu tố gợi ý tủy răng vẫn khỏe mạnh.

Nên khám răng định kỳ 6 tháng/lần, ngay cả khi răng vẫn khỏe mạnh. Phát hiện sớm các vấn đề như sâu răng, viêm nhẹ… có thể chỉ cần trám là giải quyết được, tránh phải lấy tủy và giúp giữ được răng thật lâu dài.