Đừng hoang mang bởi ung thư, hãy phòng ngừa từ sớm

Từ thời xa xưa, ung thư đã xuất hiện và trở thành một “kẻ hung thần” gieo rắc bao nỗi sợ hãi cho con người. Ngày nay, cùng với sự tiến bộ của nền y học hiện đại, đã có nhiều phương pháp điều trị ung thư ra đời, cùng với các phương pháp phát hiện bệnh từ giai đoạn sớm. Tuy nhiên, nhân loại vẫn chưa đủ tự tin để “đối đầu” với căn bệnh ung thư. Điều mà tất cả chúng ta có thể làm trong lúc này, đó là chủ động theo dõi sức khỏe, phòng ngừa ung thư từ sớm.

Phát hiện ung thư từ sớm nâng cao cơ hội sống cho người bệnh

Ung thư đại tràng, nếu phát hiện ở giai đoạn sớm thì có tới 90% tiên lượng sống trên 5 năm.

Ung thư vú cũng sẽ có 90% điều trị thành công nếu được điều trị ở giai đoạn sớm, trong khi đó, ở giai đoạn muộn, cơ hội sống chỉ còn 6%.

Ung thư buồng trứng 90% phụ nữ được phát hiện sớm có thể sống ít nhất 5 năm, và sẽ chỉ còn 5% cơ hội sống sót nếu phát hiện ở giai đoạn muộn.

Ung thư tử cung nếu phát hiện giai đoạn sớm chỉ cần phẫu thuật khoét chóp là khỏi, điều trị khá dễ dàng và chi phí thấp.

Ung thư phổi là căn bệnh ung thư nguy hiểm hàng đầu, tuy nhiên nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm cũng sẽ có 70% bệnh nhân có cơ hội sống ít nhất 1 năm sau chẩn đoán, nhưng sẽ chỉ còn 14% ở giai đoạn muộn.

Với hầu hết các bệnh ung thư, việc phát hiện từ sớm có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong việc điều trị. Phát hiện ung thư từ sớm cũng là mục tiêu hàng đầu của y tế cộng đồng nước ta. Mong muốn sàng lọc sớm những tổn thương nghi ngờ ung thư ở những người hoàn toàn khỏe mạnh, chưa có biển hiện bệnh.

Và dù ý thức phòng bệnh của người dân ngày một nâng cao hơn, nhưng vẫn có tới 50% số ca ung thư tử vong vì phát hiện quá muộn.

Làm thế nào để phát hiện ung thư từ sớm?

Đa số các bệnh lý ung thư đều diễn biến khá âm thầm trong những giai đoạn đầu tiên. Nếu như chỉ dựa vào triệu chứng bệnh thì rất khó có thể phát hiện từ sớm, bởi khi xuất hiện triệu chứng khiến cơ thể người bệnh cảm thấy khó chịu, là khi ung thư đã bắt đầu lan rộng.

Y học hiện đại đã cho phép tiếp cận được với hầu như mọi ngóc ngách của cơ thể để có thể phát hiện được những bất thường từ sớm, với độ tin cậy cao, có thể khẳng định, phân loại ung thư, loại vi thể… tiến tới tìm kiếm các lộ trình điều trị phù hợp. Với một số gene di truyền có thể gây ra ung thư, việc xác định các đột biến gene có thể giúp người bệnh chủ động phòng ngừa.

Có nhiều phương pháp để tầm soát ung thư, về cơ bản được chia thành các nhóm như sau:

- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra tổng quát các dấu hiệu bất thường nghi ngờ bệnh lý: các hiểu hiện giảm cân, mệt mỏi, các nốt, tổn thương, u cục… bất cứ thứ gì bất thường xuất hiện trên cơ thể bạn.

- Xét nghiệm: xét nghiệm máu, nước tiểu, mẫu mô hoặc các chất khác trong cơ thể có thể chứa đựng những bất thường, gợi ý đến ung thư.

- Chẩn đoán hình ảnh: Các biện pháp gồm nội soi, chụp X-quang, chụp nhiệt, chụp lấp lánh, chụp siêu âm, chụp cắt lớp tỉ trọng hay chụp bằng máy điện toán cắt lớp, chụp bằng máy cộng hưởng từ trường hạt nhân và chụp hình qua kháng thể đơn dòng… giúp nhìn rõ các bộ phận bên trong cơ thể, nhìn thấy các bất thường về cấu trúc, hình ảnh của các cơ quan, cũng như những hình ảnh sớm nhất có thể của khối u.

- Xét nghiệm gene: Là những xét nghiệm để tìm các đột biến gene có liên quan đến một vài loại ung thư.

Xét nghiệm gene ung thư có ý nghĩa gì?

7/10 phụ nữ mắc ung thư vú trước 80 tuổi có đột biến gen BRCA. Nếu biết cơ thể có mang đột biến gene này, người bệnh không cần thiết phải quá lo lắng. Bởi có đột biến gen BRCA cũng chưa chắc bạn sẽ mắc ung thư vú, dù nguy cơ mắc ung thư vú trong tương lai khá cao. Tuy nhiên, nếu biết trước điều này, có nghĩa là bạn sẽ có thể chủ động theo dõi sức khỏe và sớm có biện pháp xử lý, loại bỏ ung thư từ sớm, đồng thời có thể giúp các thành viên khác trong gia đình biết tình trạng, và quyết định có làm xét nghiệm gene hay không.

Hầu hết các trường hợp ung thư đều bắt đầu từ đột biến gene xảy ra trong đời của một người (đột biến mắc phải). Đột biến gene thường xảy ra do sự ảnh hưởng của môi trường độc hại, phơi nhiễm hóa chất, hay lối sống không lành mạnh kéo dài, nhưng cũng có thể do một sự kiện ngẫu nhiên xảy ra bên trong tế bào, mà không có nguyên nhân gì cả. Các đột biến mắc phải chỉ ảnh hưởng tới tế bào phát triển từ tế bào bị đột biến, chứ không ảnh hưởng tới toàn bộ tế bào trong cơ thể. Do đó, các đột biến không bị di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Điều này phân biệt với đột biến di truyền, đột biến sẽ có ở tất cả các tế bào trong cơ thể.

Xét nghiệm gene ung thư là việc tìm kiếm các đột biến có thể gây ra ung thư trong gene của mỗi người. Đặc biệt là đối với những người có yếu tố nghi ngờ liên quan đến gene di truyền như:

- Những người có người thân mắc cùng bệnh ung thư.

- Mắc ung thư khi tuổi còn trẻ.

Xét nghiệm có thể cho biết người đó có nguy cơ bị mắc các loại ung thư khác hay không, và người thân trong gia đình của họ có thể cân nhắc việc thực hiện xét nghiệm gene để có biện pháp phòng ngừa từ sớm.

Trong trường hợp xét nghiệm cho thấy có đột biến gene di truyền làm tăng nguy cơ mắc ung thư, xét nghiệm cũng sẽ giúp bạn phòng ngừa sớm ung thư bằng cách thực hiện các tầm soát ung thư định kỳ từ sớm, hoặc thực hiện các biện pháp làm giảm nguy cơ mắc bệnh trong tương lai.

Nếu được chẩn đoán sớm, tỷ lệ sống của nhiều loại ung thư, bao gồm cả ung thư di truyền sau 5 năm có thể lên tới trên 90%.

Tầm soát gene ung thư ở đâu?

Hiện đã có nhiều trung tâm xét nghiệm, bệnh viện triển khai xét nghiệm tầm soát gene ung thư. Để có thể an tâm với kết quả chính xác cao, và được các chuyên gia di truyền có chuyên môn vững chắc tư vấn, bạn cần lựa chọn cơ sở xét nghiệm uy tín, với hệ thống máy móc, công nghệ đạt chất lượng cao.

Viện Công nghệ DNA là một trong những cơ sở uy tín với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại, công nghệ giải trình tự gene thế hệ mới hiện đại cùng với đội ngũ chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực nghiên cứu gene nhiều tâm huyết và kinh nghiệm.

Công nghệ tại DNA được chuyển giao từ tập đoàn BGI, sử dụng kỹ thuật giải trình tự gen thế hệ mới (NGS - BGI) có thể phân tích lên tới 79 gen ung thư di truyền ở nam giới và 74 gen ung thư di truyền ở nữ liên quan đến 24 bệnh ung thư di truyền khác nhau; bao gồm một số bệnh ung thư phổ biến nhất như ung thư vú, buồng trứng, đại trực tràng, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư dạ dày di truyền…

Thay vì hoang mang vì ung thư, hãy chủ động tầm soát, thực hiện xét nghiệm gene để phát hiện sớm nguy cơ ung thư, quản lý sức khỏe của bản thân và người thân tốt nhất.