“Đừng đưa bất cứ thứ gì vào miệng người đang hôn mê”

Đó là cảnh báo của BS.CK2 Dương Minh Tuấn qua một trường hợp sơ cứu sai cách tại TPHCM: chậm gọi 115, tự ý uống thuốc, gia đình vắt chanh vào miệng bệnh nhân mong tỉnh lại - câu chuyện được chia sẻ mới đây, hậu quả khiến người bệnh ngưng tim, phù não nặng.

>>> Vắt chanh, tự ý uống thuốc, chậm gọi cấp cứu: Loạt sai lầm khiến bệnh nhân ngưng tim, phù não nặng

Theo BS.CK2 Dương Minh Tuấn - Khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai, một trong những sai lầm nguy hiểm nhất khi sơ cứu người bất tỉnh là đưa bất cứ thứ gì vào miệng họ.

Ở người tỉnh, khi có chất lỏng đi vào họng, cơ thể sẽ lập tức kích hoạt phản xạ ho hoặc nuốt để ngăn chất lạ tràn vào đường thở. Nhưng khi hôn mê hoặc giảm tri giác, những phản xạ bảo vệ quan trọng này hoàn toàn biến mất. Tất cả chất lỏng như nước, thuốc, cháo hay nước chanh đều có thể tràn thẳng vào phổi, gây tắc nghẽn đường thở hoặc thậm chí kích thích ngưng thở, ngưng tim trong tích tắc.

Bác sĩ cho biết, chính vì điều này mà trong một ca cấp cứu gần đây, ekip y tế đã hút ra rất nhiều nước cốt chanh và cả tép chanh từ khí quản bệnh nhân. Những gì gia đình nghĩ là “giúp bệnh nhân tỉnh lại” thực chất lại khiến đường thở bị bịt kín và làm mất thời gian vàng hồi sức.

Thực tế bác sĩ đã gặp không ít các tình huống tương tự. Người nhà thường đổ nước đường vì nghĩ người bệnh tụt đường huyết, cho uống gừng để làm ấm, nhét thuốc hạ sốt khi bệnh nhân đã lơ mơ, hoặc đổ sữa với hy vọng người bệnh khoẻ lại. Theo BS.CK2 Dương Minh Tuấn, tất cả những hành động đó, dù xuất phát từ tình thương, đều tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng: gây sặc, bít đường thở, viêm phổi hít, suy hô hấp hoặc ngừng tim ngay trước mắt.

Vì vậy, bác sĩ nhấn mạnh nguyên tắc sống còn: người bất tỉnh - tuyệt đối không cho uống hay đút bất cứ thứ gì. Khi gặp tình huống khẩn cấp, việc cần làm chỉ gồm ba bước: gọi cấp cứu 115 ngay lập tức; kiểm tra xem bệnh nhân còn thở hay không; nếu còn thở thì đặt nằm nghiêng an toàn để tránh sặc, nếu ngừng thở thì tiến hành ép tim - hà hơi nếu được đào tạo. Mọi hành động ngoài những bước này đều không mang lại lợi ích mà còn có thể tước đi cơ hội sống của người bệnh.

BS.CK2 Dương Minh Tuấn chia sẻ: có nhiều tai nạn không đến từ bệnh tật, mà đến từ sự thiếu kiến thức. Người nhà thường hành động trong hoảng loạn, chỉ mong cứu người thân bằng mọi cách. Nhưng chính vì vậy, những người làm y tế có trách nhiệm nhắc đi nhắc lại để cộng đồng hiểu rõ điều gì an toàn và điều gì không. Hy vọng câu chuyện này sẽ trở thành lời cảnh báo mạnh mẽ, giúp ngăn ngừa những trường hợp đáng tiếc tương tự xảy ra trong tương lai.