1. Di truyền và yếu tố môi trường xung quanh là nguyên nhân dẫn đến sự lệch lạc về răng hàm của trẻ

Nguyên nhân dẫn đến sự lệch lạc của răng và sự sai hình của xương hàm?

BS.CK1 Nguyễn Thị Hoàng Yến trả lời: Có 2 nguyên nhân gây ra những lệch lạc về răng hàm của trẻ: Thứ nhất do di truyền, liên quan đến đặc điểm hình thái của ông, bà, bố, mẹ, hoặc cô, dì, chú, cậu,… Tính di truyền này rất mạnh, nếu trong gia đình có người bị rối loạn về răng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ, đặc biệt là giai đoạn đầu đời.

Thứ hai là yếu tố môi trường xung quanh, do thói quen xấu hoặc cấu trúc răng bị sai lệch trong quá trình hình thành và phát triển của răng.

2. Tâm lý và chức năng ăn nhai của trẻ bị ảnh hưởng khi răng không đồng đều

Trẻ có một bộ răng, hàm không được như ý muốn và giống bạn bè sẽ khiến tâm lý của trẻ và cha mẹ tác động như thế nào?

BS.CK1 Nguyễn Thị Hoàng Yến trả lời: Đầu tiên sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý của trẻ. Các bé trong độ tuổi đến trường thường có những mặc cảm về việc răng không đều và đẹp như các bạn khác, từ đó dẫn đến tâm lý trốn tránh hoặc sợ hãi khi giao tiếp với các bạn xung quanh.

Vấn đề quan trọng hơn là về chức năng của trẻ. Nếu răng ở sai vị trí sẽ làm làm răng không đồng đều, dẫn đến chức năng ăn nhai hoặc cắn thức ăn hoặc nghiền sẽ không được tốt. Từ đó, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của trẻ.

3. Thế nào là tình trạng lệch lạc răng hàm sớm ở trẻ?

Dấu hiệu nào ở răng miệng trẻ báo hiệu cần nắn chỉnh răng?

BS.CK1 Nguyễn Thị Hoàng Yến trả lời: Ở giai đoạn đầu đời, đặc biệt là giai đoạn 6 - 15 tuổi sẽ dễ dàng nhận biết các thay đổi về hình dáng của răng.

Dễ thấy nhất là khi trẻ mọc những chiếc răng cửa đầu tiên, vị trí và hình dạng răng có thể sai lệch, ví dụ như răng mọc chìa ra ngoài, bị xoay, lệch hoặc nằm không đúng vị trí mong muốn, thậm chí không mọc răng… các tình trạng này được xếp vào nhóm lệch lạc răng hàm sớm ở trẻ.

4. Chỉnh nha sớm cho trẻ mang lại lợi ích gì?

Việc quyết định chỉnh nha sớm cho trẻ ở giai đoạn sớm mang lại những lợi ích nào cho trẻ và cha mẹ?

BS.CK1 Nguyễn Thị Hoàng Yến trả lời: Thứ nhất, việc niềng răng/chỉnh nha ở giai đoạn sớm (giai đoạn răng hỗn hợp) sẽ giúp việc định hình và phát triển xương ổn định, từ đó phát triển hàm cân đối hơn.

Thứ hai là về mặt tâm lý, những lệch lạc về răng hàm của trẻ được phát hiện và điều trị sớm sẽ giúp trẻ tự tin hơn với nụ cười của mình.

5. Niềng răng cho trẻ vào thời điểm nào là tốt nhất?

Quá trình chỉnh hình răng cho trẻ nên bắt đầu vào thời điểm nào là tốt nhất?

BS.CK1 Nguyễn Thị Hoàng Yến trả lời: Đối với những lệch lạc thường gặp, sẽ chú ý đến hàm răng vĩnh viễn, là giai đoạn mà trẻ bắt đầu thay răng (từ 6 - 8 tuổi). Trong giai đoạn này, những răng vĩnh viễn mọc lên từ 1 - 2 năm sau đó có thể tiến hành điều trị, niềng răng/chỉnh nha sớm cho trẻ.

6. Các biện pháp chỉnh nha cho trẻ hiện nay

Hiện nay có những biện pháp nào để chỉnh nha cho trẻ khi trẻ

BS.CK1 Nguyễn Thị Hoàng Yến trả lời: Đối với tình trạng răng hàm không như ý muốn, có 2 phương án lựa chọn cơ bản dành cho trẻ từ 6 - 15 tuổi. Thứ nhất, sử dụng khí cụ chức năng hoặc các loại hàm có thể tháo rời khỏi răng miệng và trẻ có thể tự vệ sinh được. Tuy nhiên, thời gian mang hàm ít nhất 16 tiếng/ngày, đòi hỏi sự theo dõi của phụ huynh.

Thứ hai là sử dụng những mắc cài gắn cố định trên răng. Đối với các trường hợp răng lệch lạc nặng, trẻ sẽ thoải mái hơn. Tuy nhiên, việc chăm sóc và chải răng rất quan trọng để đảm bảo không bị sâu răng trong quá trình niềng răng.

7. Chi phí chỉnh nha cho trẻ ra sao?

Chi phí chỉnh nha cho trẻ hiện nay sẽ dao động ở mức bao nhiêu và phương pháp nào được BHYT chi trả?

BS.CK1 Nguyễn Thị Hoàng Yến trả lời: Đối với việc niềng răng cho trẻ ở giai đoạn sớm, chi phí không quá cao, khoảng dưới 10 triệu đồng. Tuy nhiên, nếu ở giai đoạn trễ, khi hàm răng vĩnh viễn đã hoàn thiện đầy đủ thì chi phí sẽ cao hơn.

Hiện tại, khoa Răng Hàm Mặt, Bệnh viện Nhi đồng Thành phố có tiến hành điều trị cho các trẻ ở giai đoạn sớm. BHYT chỉ chi trả phí khám, phần điều trị niềng răng sẽ là phí dịch vụ mà phụ huynh phải chi trả.

8. Tại sao phải chụp phim X-quang toàn cảnh và sọ nghiêng?

Việc chụp phim X-quang toàn cảnh và sọ nghiêng sẽ giúp các bác sĩ phát hiện tình trạng gì ở trẻ?

BS.CK1 Nguyễn Thị Hoàng Yến trả lời: Các trường hợp lệch lạc răng hàm sớm sẽ khó thấy sự hiện diện của răng vĩnh viễn và răng sữa trên cùng một bộ răng.

Do đó, việc chụp X-quang răng toàn cảnh sẽ giúp định hình được số lượng và vị trí, cũng như tốc độ phát triển và hình ảnh của những chiếc răng sẽ mọc trong tương lai.

Đối với chụp X-quang sọ nghiêng sẽ cho biết hướng tăng trưởng của xương, từ đó có những tác động phù hợp cho trẻ.

9. Khi thực hiện chỉnh nha trẻ có phải nhổ răng không?

Khi thực hiện chỉnh nha trẻ có phải nhổ răng không? Làm sao để trẻ giảm đau và tuân thủ?

BS.CK1 Nguyễn Thị Hoàng Yến trả lời: Một số trường hợp đặc biệt, răng chen chúc quá nặng, cần phải tạo khoảng trống bằng cách làm xương hàm rộng ra hoặc nhổ bớt một số răng.

Tuy nhiên, đối với trường hợp chỉnh nha sớm ở giai đoạn răng hỗn hợp từ 7 - 15 tuổi sẽ có thể hạn chế tối đa việc nhổ răng. Vì những tác động từ việc chỉnh nha sớm giúp xương hàm phát triển thuận lợi theo 3 chiều trong không gian, từ đó giảm thiểu được việc ngăn ngừa lệch lạc răng nặng nề hơn.

10. Thời gian chỉnh nha kéo dài, làm sao để giúp trẻ tuân thủ điều trị?

Thời gian chỉnh nha thường kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, vậy làm cách nào để các bé tuân thủ điều trị ạ?

BS.CK1 Nguyễn Thị Hoàng Yến trả lời: Đối với điều trị, đặc biệt là những điều trị về thẩm mỹ đòi hỏi sự hợp tác từ phía của người được điều trị và bác sĩ. Bác sĩ điều trị phải tuân thủ đúng quy trình và phác đồ để giúp trẻ có hàm răng như ý.

Tuy nhiên sự hợp tác của trẻ trong giai đoạn này là nhờ vào sự hỗ từ phụ huynh. Do đó, phụ huynh phải theo dõi việc chăm sóc sức khỏe răng miệng tại chỗ cho những răng đang mang mắc cài hoặc chỉnh nha của trẻ.

11. Cần lưu ý gì khi tiến hành chỉnh nha cho trẻ để tránh biến chứng?

Phụ huynh cần lưu ý gì khi tiến hành chỉnh nha cho trẻ để tránh những biến chứng, không như mong muốn?

BS.CK1 Nguyễn Thị Hoàng Yến trả lời: Hàm răng lệch lạc sẽ là cản trở rất lớn trong việc vệ sinh răng miệng cho trẻ. Do đó, trong quá trình niềng răng để đưa về hình dạng đúng và trở lại vị trí ban đầu thì cần phải chú ý đến việc bảo vệ mắc cài hoặc các khí cụ trong miệng của trẻ được sach sẽ.

Bên cạnh đó, các răng còn lại cũng phải đảm bảo vệ sinh răng miệng và có một số biện pháp hỗ trợ như bàn chải chuyên dùng cho người niềng răng hoặc dung dịch, nước súc miệng để hỗ trợ thêm cho việc tăng cường giữ vệ sinh cho trẻ. Đảm bảo sau khi tháo mắc cài sẽ có hàm răng đều và đẹp.