Câu hỏi

Bác sĩ ơi, Con năm nay 17 tuổi, là học sinh lớp 12. Năm cấp 2 thì con học cũng khá tốt. Nhưng khi lên cấp 3 thì học hành ngày một giảm sút. Dạo gần đây con cảm thấy có 1 vài biểu hiện không được bình thường lắm: - Thường xuyên buồn ngủ. Đặc biệt là mỗi khi nghe thầy cô giảng bài hoặc nghe bất kì âm thanh nào mang tính chất đều đặn còn âm lượng to nhỏ ra sao đều không quan trọng. Nhiều khi ở nhà thì không sao nhưng mới nhìn thấy cổng trường là con buồn ngủ ghê gớm. Lạ ở chỗ khi nghe tiếng trống là con tỉnh ngủ. Hôm trước con cần thức khuya học bài, nhưng lại buồn ngủ quá, nên con quyết định uống 1 ly cafe đậm đặc để tỉnh ngủ, nhưng kết quả là uống xong con lại ... buồn ngủ thêm mà thôi. Ngoài ra con còn cảm thấy buồn ngủ mỗi khi đọc chữ, hoặc khi làm 1 hành động lặp đi lặp lại nào đó. Điều này ảnh hưởng rất nhiều đến việc học của con. Mặc dù con đã cố gắng ngủ sớm nhưng càng ngủ nhiều, con lại càng buồn ngủ hơn. - Con không thể tập trung được. Khả năng tập trung của con rất kém. Đầu óc con cứ ở đâu đâu ấy. Suy nghĩ đủ thứ chuyện trên trời dưới đất, thậm chí không hiểu mình đang nghĩ gì. Theo như bạn bè con nói, thì lúc đó mắt con lờ đờ, nhìn về 1 cõi xa xăm, kêu không thèm quay lại, cứ như là con lạc vào 1 thế giới của riêng con vậy. Không phải là con không nghe người ta gọi hay người ta nói, Con nghe thấy hết nhưng lại không muốn quay lại trả lời, không hiểu sao con không thể quay lại được. Chỉ khi bị đánh, hay bị làm giật mình thì con mới thoát ra khỏi trạng thái đó. - Không hiểu người ta nói gì. Tuy rằng thầy cô sử dụng tiếng Việt, nhưng con vẫn không hiểu, cứ như là con đang nghe tiếng nước ngoài vậy. Nhiều lúc thầy cô giảng có 1 chữ mà 5phút sau con mới hiểu được chữ đó nghĩa là gì. Ngồi nhìn 1 đề toán đơn giản mà con cũng mất 5-10phút để hiểu cái đề đang nói cái gì . Lời giảng cứ từ tai này sang tai kia trôi ra ngoài. - Cảm giác bất an. Đặc biệt là trong học tập. Dù rằng con đã hiểu bài, biết làm bài. Nhưng lúc nào con cũng cảm thấy trống rỗng, cảm giác như mình không có gì hết. - Thích chỗ hẹp. Cái này con không biết có phải là bất thường không. Con đặc biệt thích chui vào mấy chỗ nhỏ hẹp. Từ nhỏ đã vậy rồi. Khi ngủ con phải chêm thật nhiều gối chung quanh, nằm sát lưng vào tường, chui xuống 1 đống quần áo hoặc gối mền, trùm chăn kín người. Con còn thích thu mình vào góc khuất nào đó, thích chui vô tủ, đặc biệt là tủ quần áo của mẹ, chui vào hộp, gầm bàn. Nói chung chỗ nào bao bọc hết toàn thân là con thích. Con cảm thấy rất thoải mái, nói chung cảm giác rất lạ dù rằng Mẹ con bảo ngủ với đống gối như vậy sẽ bị khó thở, ngủ không ngon. - Vô cảm với mọi người. Điều này khiến con rất lo lắng. Con không có cảm xúc với bất cứ điều gì. Thương cảm, hay tội nghiệp hay vui buồn cho 1 người nào đó. Con không hiểu sao nữa nhưng thật sự con chỉ sử dụng trí não để phán đoán và quyết định nên buồn hay nên vui cho người xung quanh. Còn thật sự thì con chỉ thấy... sao cũng được. Nói chung là trống rỗng. Con không thể để ý đến bất cứ việc gì chung quanh, ai làm gì, nói gì con cũng không để ý. - Buồn vô cớ và thường xuyên. Nhưng với bản thân con thì lại rất hay buồn. Nhiều khi con khóc mà chẳng cần lý do gì. Nhất là khi kể chuyện về bản thân là con lại khóc, mặc dù chẳng có gì để khóc. Ví dụ như ngay khi con viết bài này con cũng đang khóc... - Tức giận là có xu hướng bạo lực. Cũng may là con chưa tới nỗi mất kiểm soát. Mặc dù con ít khi nổi nóng, nhưng cũng đôi lúc con nổi nóng vô lý. Và mỗi khi nóng lên thì con lại có xu hướng muốn sử dụng bạo lực như đánh người, đập đồ đạc, la lối. Con biết đánh người là không tốt nên con thường phải tự kiểm soát bản thân, chỉ nghĩ thôi chứ không làm. Nhưng con vẫn không kiềm chế hoàn toàn được, vẫn có gằn giọng, đóng cửa mạnh tay hoặc ánh mắt trở nên dữ tợn (nghe bạn con nói vậy, tụi nó bảo mắt con tuy không trợn lên nhưng ánh nhìn dữ, miệng cười như muốn lao tới giết người vậy)… Nhiều khi con còn cắn môi hay bấu tay tới mức chảy máu. Lúc đó thì không đau nhưng sau đó thì đau muốn chết. Con đâu có muốn tự hành xác mình như vậy. - Hay quên và nói nhảm. Quên đầu quên đuôi. Thậm chí nhiều khi quên mất mình đang tính làm gì. Đáng sợ nhất là quên luôn mình đang nói gì, muốn nói gì và đã nói gì. Nhẹ nhất là con không biết sử dụng từ gì, quên mất 1 từ nào đó, hoặc tên ai đó. Dẫn tới tình trạng nói nhảm, con không biết mình nói gì, sắp xếp câu chữ lộn xộn (dù không thường xuyên lắm). - Sợ âm thanh, tiếng ồn, tiếng người. Cứ nghe âm thanh ồn ào là con nhức đầu, đặc biệt là tiếng ai đó la, hét, cười giỡn là con chỉ muốn khóc rồi bỏ đi chỗ khác. - Con hay mơ thấy mình cắn răng mạnh đến nỗi bị gãy cả cái răng ra. Tình trạng này kéo dài và liên tục từ ngày này qua ngày khác, khiến con sợ ngủ. Hồi nhỏ thì con hay mơ thấy mình... không mặc đồ và bị đi lạc nữa cơ. Sau này ngày nào cũng mơ thấy mình bị gãy cả hàm răng, đau thấy mồ. Con còn hay có cảm giác thấy quen quen. Cái này khó giải thích quá. Khi con gặp 1 sự việc nào đó, con lại cảm thấy mình đã mơ hay đã thấy ở đâu rồi. À trong mơ con còn thường xuyên không nói được, muốn nói mà không phát ra âm thanh được nữa. - Tối ngủ con hay la hét. Cái này khiến cả nhà con bực mình chứ không phải mình con thấy khó chịu. Nghe Mẹ con kể, buổi tối con hay la lớn như 1 tiếng hét kinh hoàng, người đổ mồ hôi, mắt mở to, tay chân run lẩy bẩy. Nhưng sáng ngủ dậy con chẳng nhớ gì. Con chỉ nhớ được bấy nhiêu thôi, còn những việc khác hiện giờ con không nhớ ra. Con viết hơi dài và vụn vặt khó hiểu, mong bác sĩ cố gắng hiểu và đưa ra biện pháp khắc phục giúp con nhé. Cám ơn bác sĩ nhiều lắm. (Thúy An - TPHCM)

Trả lời

Chào Thúy An,

Trong thư, An mô tả các dấu hiệu buồn vô cớ, thường xuyên, tính tình dễ nổi nóng, khó kiểm soát dù biết là vô lý, giảm hết mọi hứng thú đối với xung quanh, tăng nhạy cảm đối với tiếng ồn (khó chịu đối với các tiếng ồn chung quanh), giảm tập trung chú ý, hay quên, giảm khả năng học hành, rối loạn giấc ngủ (ác mộng tái diễn, buồn ngủ thường xuyên vào ban ngày)… cho thấy em có thể đang trong tình trạng trầm cảm, kèm theo lo âu (cảm giác bất an).

Tình trạng này đã xuất hiện và kéo dài một thời gian, bắt đầu gây ảnh hưởng đến năng lực học tập, cũng như ảnh hưởng đến mối quan hệ của bản thân trong môi trường gia đình và xã hội (mất kiểm soát, dễ nổi nóng) cho nên việc điều trị là không nên trì hoãn.

Để điều trị bệnh lý trầm cảm, song song với việc điều trị bằng thuốc hợp lý (loại thuốc phù hợp với bệnh cảnh, thể trạng, tuổi tác; liều dùng thích hợp; thời gian đủ lâu), tâm lý trị liệu thường xuyên góp phần thúc đẩy quá trình cải thiện và ổn định bệnh.

Do đó, em nên khám tại chuyên khoa tâm thần để được kiểm tra chi tiết và được điều trị bằng thuốc phù hợp sớm nhất có thể, để có thể phục hồi khả năng học tập.

Câu hỏi liên quan

• Uống thuốc đã giảm đau thắt ngực, có cần chụp mạch vành tiêm cản quang?
• Bị chó cắn sau tiêm phòng dại 3 mũi, có cần tiêm lần nữa?
• Tại sao tắm xong bị nổi chấm đỏ li ti khắp người?