Tại sao người cao huyết áp thường khó ngủ và hay giật mình?

Xin các bác sĩ tư vấn và hướng dẫn cách điều trị cho bệnh khó ngủ và giật mình khi ngủ và chế độ luyện tập cho người cao huyết áp.

Ông xã tôi năm nay 48 tuổi, cao 1m65 nặng 63kg. Ông làm việc văn phòng, nhưng thể dục đều đặn. Hằng ngày ông đi bộ 1 giờ vào các buổi tối và tập thể dục vào buổi sáng và chiều. Có hôm ông tập xà đơn, có hôm tập tạ hay chơi cầu lông.

Chế độ ăn uống của ông khá ổn định, ít thịt, nhiều rau, mỗi bữa ăn có dùng một ly vang đỏ. Nhưng ông dùng tinh bột (cơm hơi nhiều, đều đặn ngày hai bữa, mỗi bữa 3 chén).

1. Gần đây ông bị cao huyết áp (cách nay khoảng 1 tháng, ông có bố bị cao huyết áp) và có triệu chứng tăng cân. Ông bị như vậy có áp dụng chế độ luyện tập và ăn uống như trên nữa được không? Nếu có thay đổi thì nên thay đổi như thế nào cho phù hợp.

2. Ông rất khó ngủ, ông thường ngủ sau 10g pm. Giấc ngủ không sâu, dễ thức giấc, giấc ngủ chập chờn. Trước kia có thời gian ông có chuyện không hay nên khó ngủ, phải dùng thuốc an thần một thời gian khoảng 3 tháng. Bây giờ, nếu uống thuốc vẫn không ngủ được. Trong giấc ngủ ông hay bị giật mình, giật tay, giật chân. Có hôm giật trên 4-5 lần/ đêm.

Tôi có khuyên ông không nên tập thể dục với cường độ như vậy nữa, vì ông đã có triệu chứng cao huyết áp và cũng đã lớn tuổi. Nhưng ông bảo, nếu ông không tập như vậy, người ông mỏi mệt, khó chịu.

Xin hỏi BS ông xã tôi đang mắc bệnh gì? phải đi khám và điều trị ở chuyên khoa nào? ông ấy phải thay đổi chế độ sinh hoạt và luyện tập như thế nào? Xin được tư vấn chi tiết càng tốt vì ông xã tôi không muốn đi khám, ông ta cho rằng ông ta khỏe.

Tôi xin chân thành cảm ơn và mong được hồi âm sớm! Chúc các Bác tuần làm việc vui vẻ, như ý!

(Kim Oanh, - kimoanh…@yahoo.com.vn)

Chào chị Kim Oanh,

Thứ nhất, đối với vấn đề cao huyết áp của chồng chị, không rõ huyết áp của ông nằm ở mức nào? Đã đủ tiêu chuẩn xác định đó là cao huyết áp hay chưa? Có chỉ định điều trị thuốc hay không?

Đồng thời, cần phải xác định thêm ông có bị rối loạn lipid/ máu và/hoặc rối loạn đường huyết kèm theo hay không bởi với chế độ ăn uống và tập luyện nêu trong thư vẫn làm tăng cân. Nếu đường huyết ở mức cao thì chế độ ăn như trong thư là thừa tinh bột cần phải điều chỉnh lại.

Đối với chế độ luyện tập, do không nêu rõ thời lượng và thời điểm tập luyện nên khó tư vấn cụ thể. Nên lưu ý, việc vận động mạnh gần giờ ngủ sẽ làm cho khó vào giấc ngủ.

Thứ hai, về vấn đề giấc ngủ, các triệu chứng nêu trong thư: khó ngủ, ngủ không sâu - hay giật mình, giật tay - chân trong giấc ngủ cho thấy chồng chị có rối loạn giấc ngủ đáng kể; nguyên nhân của rối loạn giấc ngủ này có thể là do tình trạng cao huyết áp hiện tại, hoặc đôi khi do các thuốc điều trị cao huyết áp(nếu có), hoặc do rối loạn tâm lý tâm thần khác.

Việc chồng chị từng có 1 giai đoạn mất ngủ do căng thẳng và cần phải dùng thuốc an thần trước đây gợi ý nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ có thể là một trong các nguyên nhân thường gặp sau: stress, trầm cảm, lo âu, rối loạn ám ảnh, loạn tâm thần…

Thông tin về việc điều trị trước đây không nêu rõ thuốc đã dùng, liều lượng và đáp ứng như thế nào, lưu ý rằng với thời gian dùng thuốc chỉ là 3 tháng có thể không đủ để giải quyết được bệnh một cách triệt để, do đó có khả năng bị tái phát hoặc dây dưa ở thời điểm hiện tại. Cần thăm khám và khai thác thêm thông tin để có thể đưa ra kết luận chính xác và từ đó có hướng giải quyết phù hợp.

Việc cải thiện giấc ngủ không đơn thuần bằng cách sử dụng các thuốc gây ngủ mà cần phải biết chẩn đoán cụ thể để có chọn lựa thuốc thích hợp (chống trầm cảm, giải lo âu, chống loạn thần…). Đôi khi tình trạng rối loạn giấc ngủ và các xáo trộn về tâm thần gây ra trở ngại trong việc kiểm soát huyết áp.

Điều cần thiết lúc này là chị cần thuyết phục chồng chị đi khám bệnh để có được kết luận rõ ràng, từ đó có hướng điều chỉnh phù hợp. Chuyên khoa thích hợp là tim mạch và tâm thần.

Chúc chị mau giải quyết được mối lo lắng.

Thân chào!

BS-CK2 Phạm Quỳnh Diệp