Dấu hiệu hạ đường máu và cách xử trí

Hạ đường máu là khi nồng độ đường glucose trong máu giảm xuống dưới 4mmol/l, không đủ cung cấp cho nhu cầu hoạt động của cơ thể, đặc biệt là não.

Hạ đường máu hiếm gặp ở những người bình thường nhưng khá phổ biến ở những bệnh nhân đái tháo đường, chủ yếu là do tai biến của điều trị.

Ảnh minh họa

Sự nguy hiểm khi bị hạ đường máu

Khi bị hạ đường máu các cơ quan trong cơ thể bị lâm vào tình trạng thiếu năng lượng, các hoạt động bị đình trệ.

Dù cơ thể có khả năng huy động năng lượng từ các nguồn khác như từ lipid, protid nhưng cũng chỉ tạm thời và không đủ. Đặc biệt là não và hồng cầu là 2 cơ quan trong cơ thể phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn năng lượng từ glucose. Vì thế hạ đường máu nặng hoặc kéo dài có thể gây tổn thương não nặng, thậm chí gây tử vong. Do vậy việc phát hiện và điều trị hạ đường máu cần phải kịp thời và nhanh chóng.

Dấu hiệu nhận biết

Triệu chứng của 1 người bị hạ đường máu cũng gần giống như khi bị đói nhưng nặng hơn nhiều. Các triệu chứng này xuất hiện qua 3 giai đoạn:

- Giai đoạn đầu (đường máu giảm xuống còn 4-3mmol/l): bệnh nhân có cảm giác đói, vã mồ hôi, run chân tay, hồi hộp đánh trống ngực và lo sợ… Đa số các bệnh nhân bị hạ đường máu nhận biết và tự điều trị ở giai đoạn này.

- Giai đoạn sau (đường máu giảm xuống còn 3-2mmol/l): bệnh nhân có cảm giác yếu, mệt, đau đầu, nhìn mờ và lơ mơ.

- Giai đoạn cuối: một số ít bệnh nhân (khi đường máu giảm xuống < 2 mmol/l) sẽ đi vào hôn mê, có thể bị co giật.

Những bệnh nhân mắc đái tháo đường đã lâu và đã có các biến chứng thần kinh, tim mạch hoặc những bệnh nhân đã bị hạ đường máu nhiều lần thì các triệu chứng trên rất mờ nhạt, thậm chí có thể không có bất cứ triệu chứng nào.

Một số bệnh nhân đái tháo đường đang được dùng các thuốc điều trị suy tim, tăng huyết áp… thì các triệu chứng của hạ đường máu cũng rất mờ nhạt do hầu hết bị thuốc này làm giảm đi rất nhiều hoặc làm mất hoàn toàn các triệu chứng. Những bệnh nhân này có thể đột ngột đi vào hôn mê mà không có bất cứ dấu hiệu báo trước nào.

Hạ đường máu cũng có thể xảy ra khi đang ngủ nên khi mê thấy ác mộng nhiều, sáng ngủ dậy thấy người ướt đẫm mồ hôi, rất mệt, khó chịu, đau đầu… thì cần phải nghĩ đến hạ đường máu khi đang ngủ.

Khi nghi ngờ bị hạ đường huyết cần phải đo đường máu ngay. Nếu đường máu < 4mmol/l thì gần như chắc chắn là đã bị hạ đường máu.

Tuy nhiên một số trường hợp người bệnh đái tháo đường có những dấu hiệu giống như hạ đường máu nhưng khi đo thì thấy đường máu không thấp (từ 4-6mmol/l), nguyên nhân là do trước đó đường máu của họ thường xuyên cao nên khi đường máu giảm thì một số cơ quan có cảm giác bị “thiếu” giả tạo và phát ra những dấu hiệu như khi đường máu hạ thấp.

Để chẩn đoán chính xác và điều trị đúng hạ đường máu thì cần phải đo đường máu mới biết được.

Dự án phòng chống bệnh ĐTĐ - BV Nội tiết TW