Chưa 30 tuổi đã phải chạy thận suốt đời

Bệnh nhân bị suy thận mạn càng trẻ hóa do chế độ ăn uống không phù hợp và thiếu vận động.

“Tôi 28 tuổi, phát hiện bị đái tháo đường khoảng bốn năm. Sau đó biến chứng qua suy thận mạn nên phải chạy thận nhân tạo”. Nằm trên giường bệnh khoa Nội thận-Miễn dịch ghép của Bệnh viện Nhân dân 115 TPHCM, chị NTTT (quận 10, TPHCM) kể.

Có hối cũng không kịp

Nói về nguyên nhân bị đái tháo đường, chị T. cho biết trong thời gian mang thai con đầu lòng chị ăn uống không nhiều mặc dù rất cố gắng. Do ăn uống ít, đôi lần chị rơi vào tình trạng thiếu chất, người mệt mỏi.

“Thế nhưng sau khi sinh con, tôi lại ăn uống rất nhiều đến nỗi tăng cân khá nhanh. Khi liên tục có các triệu chứng như luôn khát nước, đi tiểu nhiều lần trong ngày, mau đói và mệt mỏi, nhìn mờ… tôi gặp bác sĩ và tá hỏa khi biết đã bị đái tháo đường loại 2. Không lâu sau đó, căn bệnh đái tháo đường của tôi chuyển qua biến chứng suy thận mạn” - chị T. nói thêm.

“Giờ mỗi tuần tôi phải đến Bệnh viện Nhân dân 115 chạy thận nhân tạo ba lần. Thiệt là khổ” - chị T. than thở.

Tương tự, anh VMH (30 tuổi, quận Tân Bình, TPHCM) mỗi tuần ba lần đón xe buýt tới Bệnh viện Nhân dân 115 để chạy thận nhân tạo.

“Cách đây độ bốn năm, tôi thường bị nhức đầu, chóng mặt, mất ngủ. Tôi cũng thường đỏ mặt, hồi hộp, đau tức ngực… BS bảo tôi bị cao huyết áp ở giai đoạn nặng. Mặc dù uống thuốc đều đặn theo toa BS nhưng chẳng bao lâu sau mặt và tay chân tôi bị phù, khó thở, thở gấp, chán ăn, buồn nôn… Lần này BS nói căn bệnh cao huyết áp của tôi đã biến chứng qua suy thận mạn” - anh H. cho hay.

“Nghĩ lại tôi bị cao huyết áp cũng phải. Do đặc thù công việc nên tôi thường rượu bia, lại không thể dục thể thao. Đã vậy tôi còn hút thuốc lá và ăn rất mặn. Giờ phải nằm dí trên giường bệnh bên máy chạy thận nhân tạo, có hối cũng không kịp” - anh H. nói.

Nhân viên y tế Bệnh viện Nhân dân 115 đang kiểm tra huyết áp anh H. Ảnh: TRẦN NGỌC

Nên khám sức khỏe định kỳ

“Bệnh nhân bị suy thận mạn càng trẻ hóa. Bệnh viện Nhân dân 115 hiện có trên 700 người phải chạy thận nhân tạo, trong đó độ tuổi 18-29 chiếm 2/3. Đây là con số khá cao” - BS Tạ Phương Dung, Trưởng khoa Nội thận-Miễn dịch ghép của Bệnh viện Nhân dân 115 TPHCM, cho biết.

Theo BS Dung, đái tháo đường và cao huyết áp là nguyên nhân gây biến chứng suy thận mạn nên bệnh nhân phải chạy thận nhân tạo suốt đời.

“Cứ tưởng người lớn tuổi mới bị đái tháo đường và cao huyết áp. Thế nhưng khảo sát cho thấy trên 11% người bị đái tháo đường ở TPHCM trong độ tuổi từ 25 trở lên và gần 48% người bị cao huyết áp ở Việt Nam cũng trong độ tuổi 25 trở lên. Mới 25 tuổi đã bị đái tháo đường và cao huyết áp rồi chuyển qua biến chứng suy thận mạn khi chưa tới tuổi 30 là điều đương nhiên. Đáng lưu ý, con số này chưa dừng tại đây” - BS Dung nói.

“Để chẩn đoán sớm bệnh suy thận mạn, không nên chờ khi có triệu chứng mới đến BS. Nên chủ động tìm bệnh suy thận mạn trên những người có nguy cơ cao như đái tháo đường, cao huyết áp, tiền căn gia đình có người bị suy thận mạn…” - BS Dung lưu ý.

PGS-TS-BS Nguyễn Tuấn Vinh, Chủ tịch Hội Tiết niệu-Thận lọc TPHCM, cho biết mặc dù chưa có con số thống kê chính thức nhưng bệnh nhân trẻ tuổi bị suy thận mạn phải chạy thận nhân tạo có chiều hướng gia tăng.

“Nhiều người trẻ nghĩ rằng do tuổi chưa cao nên không thể bị đái tháo đường, cao huyết áp nên chủ quan. Do vậy khi phát hiện thì bệnh mau chuyển qua biến chứng suy thận mạn. Vì thế, người trẻ tuổi cần nên khám định kỳ để kịp thời phát hiện đái tháo đường, cao huyết áp và điều trị sớm. Bên cạnh đó, cần có chế độ ăn uống lành mạnh, giữ trọng lượng cơ thể hợp lý và thường xuyên tập thể dục thể thao” - ông Vinh khuyến cáo.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, năm 1990, suy thận mạn đứng thứ 27 trong các nguyên nhân gây tử vong trên thế giới. Đến năm 2010, căn bệnh này xếp thứ 18 và hiện đứng thứ sáu trong các nguyên nhân gây tử vong.

BS TẠ PHƯƠNG DUNG, Trưởng khoa Nội thận-Miễn dịch ghép

Bệnh viện Nhân dân 115 TPHCM