Bổ sung canxi đúng cách cho người bệnh sỏi thận

Làm thế nào để bổ sung canxi cho người mắc bệnh sỏi thận mà không làm tăng nặng tình trạng bệnh? Đây là một vấn đề nhiều bệnh nhân thắc mắc với các chuyên gia dinh dưỡng.

Đa số sỏi thận có thành phần chính là canxi, do đó có một số giả thuyết cho rằng nên hạn chế canxi để phòng ngừa sỏi thận. Nhưng con người cần canxi, đặc biệt là những người lớn tuổi và những người có nguy cơ cao bị gãy xương như phụ nữ thời kì tiền mãn kinh và mãn kinh thì càng cần canxi hơn. Vậy câu hỏi đặt ra là bổ sung canxi như thế nào cho đúng?

Sỏi thận và sỏi tiết niệu là bệnh phổ biến nhất trong chuyên khoa tiết niệu, bệnh này chiếm tỷ lệ cao trong dân số từ 10% - 15%. Hơn 80% sỏi thận có thành phần là canxi kết hợp với oxalat hoặc phốtpho, còn lại là sỏi struvit, acid uric hoặc cystin.

Theo kết quả một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ, những phụ nữ được cho uống bổ sung canxi và vitamin D có nguy cơ hình thành sỏi thận tăng cao hơn 17% so với những người dùng giả dược (placebo). Đây là một nghiên cứu có quy mô lớn với trên 35.000 phụ nữ tham gia và được theo dõi trong thời gian trung bình 7 năm.

Tuy nhiên, một nghiên cứu khác với quy mô gần 100.000 nữ y tá độ tuổi từ 27 - 44 và chưa có tiền sử bị sỏi thận, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng những y tá ăn thức ăn có chứa nhiều canxi có nguy cơ phát triển sỏi thận thấp hơn những người ăn thức ăn có chứa ít canxi.

Từ kết quả 2 nghiên cứu trên, chúng ta thấy rằng uống bổ sung canxi sẽ làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận, nhưng chế độ ăn với thức ăn có chứa nhiều canxi lại giảm nguy cơ sỏi thận.

Điều này có thể giải thích do hằng ngày, trong thực phẩm chúng ta ăn vào đều có chứa oxalat, khi trong khẩu phần ăn có chứa nhiều canxi thì canxi sẽ kết hợp với oxalat tại ruột và đi ra ngoài cơ thể theo đường tiêu hóa qua phân.

Nhưng khi chúng ta uống bổ sung canxi thì canxi sẽ hấp thu nhanh qua thành ruột vào máu, và kết hợp với oxalat tại thận, lắng đọng lâu ngày hình thành nên sỏi thận qua đường tiểu tiện.

Canxi cần thiết để phòng ngừa loãng xương và gãy xương ở người lớn tuổi, đặc biệt là phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Tuy nhiên, để phòng ngừa sỏi thận, chúng ta nên ăn các thực phẩm giàu canxi như bơ, phô mai hoặc uống sữa, sữa đậu nành thay vì uống các loại thuốc bổ sung canxi và vitamin D. Đối với những người đã có tiền sử sỏi thận thì lại càng phải ăn thức ăn có nhiều canxi để tăng đào thải canxi oxalat qua đường tiêu hóa thay vì đường tiểu để ngăn ngừa tái phát bệnh.

Theo DS. Hồ Đức Cường - Sức khỏe và Đời sống