Mới đây Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã phẫu thuật nội soi điều trị chấn thương khớp gối thành công cho nữ huấn luyện viên bắn súng Nguyễn Thị Nhung, người được mệnh danh là “bông hồng thép” của đội tuyển bắn súng Quốc gia Việt Nam.

Nữ huấn luyện viên Nguyễn Thị Nhung cùng với xạ thủ Hoàng Xuân Vinh đã từng được Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì với những cống hiến xuất sắc cho thành công của bộ môn bắn súng Việt Nam nói riêng và của thể thao Việt Nam nói chung tại Olympic Rio 2016 và rất nhiều thành tích mang lại niềm tự hào cho thể thao nước nhà. Hiện chị đảm nhận 3 vai trò gồm: HLV trưởng Đội tuyển bắn súng quốc gia, Phó chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Liên đoàn bắn súng và Trưởng bộ môn bắn súng - Tổng cục TDTT.

Chị đã đi khám nhiều nơi, điều trị nhiều cách nhưng khi gặp TS.BS Trần Hoàng Tùng - Phó trưởng khoa Phẫu thuật Chi dưới, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, chị đã tin tưởng nghe theo chỉ định của bác sĩ ngay từ lần khám đầu tiên.

BS Trần Hoàng Tùng - Phó trưởng khoa Phẫu thuật Chi dưới khám lại cho Bệnh nhân Nguyễn Thị Nhung sau 2 ngày phẫu thuật

Phẫu thuật nội soi hồi phục tổn thương sụn chêm - Phương pháp điều trị mang lại hiệu quả cao

TS.BS Trần Hoàng Tùng - người trực tiếp mổ cho chị Nhung cho biết: Bệnh nhân bị rách đôi sừng sau sụn chêm trong, vón cục, đụng dập một phần dây chằng chéo trước, bong sụn mâm chày và thoái hóa khớp gối. Trước đó bệnh nhân đau tại khe khớp gối, kẹt khớp, lục khục trong khớp, đi lại khó khăn… Phim chụp cổng hưởng từ cho thấy hình ảnh tổn thương sụn chêm khớp gối. Bệnh nhân đã từng sử dụng nhiều phương pháp kể cả biện pháp tế bào gốc, tiêm huyết tương tiểu cầu... nhưng không đỡ, đứng và đi lại rất khó khăn.

Chị Nhung chia sẻ: Bén duyên với môn thể thao bắn súng từ năm 14 tuổi. Với một tình yêu lớn dành cho thể thao, niềm say mê với công việc, chị và đồng nghiệp cùng kham khổ rèn luyện, đón nhận thành công và cùng nhau vượt qua những thất bại. Niềm đam mê đó khiến chị gắn bó với môn thể thao này cho tới nay.

Là huấn luyện viên thể thao, công tác trong một lĩnh vực đặc thù lại là nữ nhi nên chị gặp những khó khăn không nhỏ về thể chất. Những đợt tập huấn và thi đấu kéo dài triền miên khiến chị ít có thời gian chăm lo cho sức khỏe bản thân cũng như không quan tâm nhiều đến chế độ dinh dưỡng.

Gần 2 năm nay, chị cảm thấy đi lại khó khăn hơn, đặc biệt rất đau khi chơi thể thao. Bản thân chị lại rất sợ phẫu thuật nên còn e ngại nhập viện, chị đã sử dụng nhiều phương pháp nhưng càng chữa càng đau.

Nhưng sau khi được Bác sĩ Trần Hoàng Tùng tư vấn, chị quyết định chọn Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức là nơi điều trị và thật bất ngờ sau phẫu thuật 3 ngày và điều trị tích cực tại khoa Điều trị theo yêu cầu - Bệnh viện HN Việt Đức, khớp gối không sưng, không đau, chị đã đi lại được gần như bình thường và ra viện.

Trong chấn thương khớp gối, sụn chêm rất hay bị rách. Sụn chêm chịu khoảng 45% trọng lượng của cơ thể và di động trên mâm chày song song với việc gấp duỗi gối. Các thể thương tổn sụn chêm có thể gặp là rách dọc, rách kiểu quai xô, rách ngang thân hay rách phức tạp… Nhờ phẫu thuật nội soi khớp gối với lỗ mổ rất bé và vô trùng cao, bác sĩ có thể khâu hoặc sửa sụn chêm cho bệnh nhân giúp họ sớm trở về hoạt động sinh hoạt bình thường. TS.BS Trần Hoàng Tùng cho biết thêm.

Ca phẫu thuật nội soi khớp gối của chị Nguyễn Thị Nhung

Phục hồi chức năng sớm sau phẫu thuật giúp hạn chế được nguy cơ cứng khớp, trả lại chức năng và biên độ vận động bình thường khớp gối, giúp cho bệnh nhân sớm hòa nhập cộng đồng

Như đã biết, nhờ có nội soi khớp gối mà việc chẩn đoán chính xác cũng như điều trị các tổn thương của sụn chêm trở nên thuận lợi và hiệu quả hơn rất nhiều. Tuy nhiên, sau phẫu thuật bệnh nhân cần phải được tập phục hồi chức năng mới hạn chế được nguy cơ cứng khớp, trả lại chức năng và biên độ vận động bình thường khớp gối, giúp cho bệnh nhân sớm hòa nhập cộng đồng.

PGS.TS Nguyễn Thị Kim Liên - Quyền Trưởng khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết: Trong quá trình phục hồi chức năng cho bệnh nhân, bác sĩ thăm khám và đưa ra một chương trình tập vật lý trị liệuntheo từng giai đoạn để kỹ thuật viên thực hiện.

Nhờ thực hiện đúng qui trình, người bệnh có thể tập gấp duỗi và có thể đi lại ngay sau phẫu thuật mà không cần tới các dụng cụ trợ giúp bên ngoài như nạng, khung tập đi… Người bệnh có thể sớm chơi thể thao trở lại sau 3 tháng phẫu thuật. Trong những trường hợp rách sụn chêm do thoái hóa, thời gian và mức độ hoạt động thể thao trở lại còn tùy thuộc vào tổn thương sụn khớp kèm theo.

Thời gian ban đầu khi mới phẫu thuật rách sụn chêm, người bệnh vẫn có thể đi lại bình thường, thậm chí có trường hợp có thể sớm chơi thể thao trở lại, luyện tập, thi đấu. Tuy nhiên, nếu xuất hiện những cơn đau kéo dài, sưng nề khớp gối khiến vận động dần khó khăn, người bệnh cần trao đổi ngay với các thầy thuốc. Vì vậy, phục hồi chức năng đòi hỏi liệu trình cụ thể, phù hợp, nhẹ nhàng, tránh gây đau, mục đích đạt được biên độ vận động khớp gối tốt, không đau và tránh teo cơ khu đùi trước và sau.

PGS.TS Nguyễn Thị Kim Liên - Trưởng khoa PHCN trực tiếp hướng dẫn các bài tập PHCN cho bệnh nhân Nhung

Ngoài ra, đau là nguyên nhân hàng đầu gây nên trạng thái tâm thần kinh lo âu, bi quan, mặc cảm ở người bệnh.Khi người bệnh tập vận động phục hồi chức năng cho khớp gối bị cứng, sự đau đớn và những lo lắng về bệnh tật của bệnh nhân là điều không thể tránh khỏi. Việc đánh giá để động viên tinh thần cho bệnh nhân là nhiệm vụ rất quan trọng của điều dưỡng và kỹ thuật viên. Vì vậy công tác chăm sóc điều dưỡng phục hồi chức năng được chú trọng: động viên tinh thần, giảm đau giảm sưng nề ngay khi bắt đầu phục hồi chức năng, song song với việc hướng dẫn ăn uống.

Về dinh dưỡng trong quá trình tập luyện phục hồi chức năng, PGS.TS Nguyễn Thị Kim Liên khuyến cáo: Người bệnh cần quan tâm đến chế độ dinh dưỡng cân bằng các chất đạm, đường, mỡ và bổ sung thêm một số thành phần dinh dưỡng khác được quan tâm hơn như: Axit béo omega 3 nhằm hỗ trợ kiểm soát tình trạng viêm, các chất chống oxy hóa có khả năng chống lại các chất tổn thương mô, một số vitamin C và vitamin E điều chỉnh hoạt động của cykotines, ngăn chặn nguy cơ teo cơ… Đồng thời người bệnh không được quên uống đủ nước (35 ml/kg cân nặng).

Nhưng trên hết, để có kết quả hồi phục cao nhất, người bệnh cần có nhận thức tốt về vai trò quan trọng của phục hồi chức năng sau chấn thương, và phải tuân thủ nghiêm túc qui trình điều trị được đưa ra.

Trong 15 năm gần đây, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tiếp nhận khám và điều trị cho hàng chục nghìn trường hợp chấn thương khớp gối do chơi thể thao, trong đó nhiều nhất ở lứa tuổi từ 20-35 (chiếm tới 70-80%). Các môn thể thao hay gặp chấn thương nhất là: Bóng đá, bóng chuyền, bóng rổ, tennis, những môn đối kháng…

Đáng chú ý, nhiều bệnh nhân đến viện trong tình trạng muộn hoặc do người bệnh chủ quan cố chịu đau, sau một thời gian không khỏi mới tìm đến bác sĩ. Nhiều trường hợp để lại những biến chứng đáng tiếc như: rách sụn chêm thứ phát, bong sụn khớp, thoái hóa, làm giảm tuổi thọ của khớp… Khi đó, hiệu quả điều trị sẽ thấp, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống sau này.

Các bác sĩ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức khuyến cáo: Khi thấy có biểu hiện bất thường nên đến các bệnh viện có trang thiết bị y tế hiện đại và đội ngũ bác sĩ có chuyên môn để được thăm khám và điều trị kịp thời. Không nên chủ quan, tự ý đi mua đơn thuốc về dùng hoặc dùng thuốc lá, thuốc nam không rõ nguồn gốc đắp, hoặc xoa bóp, không kéo, nắn, giật rất nguy hiểm, gây khó khăn cho quá trình điều trị của bác sĩ về sau.