Đối với bệnh nhân đột quỵ thì có yếu tố nguy cơ nào dẫn tới tình trạng yếu liệt hay không?

Không có yếu tố nguy cơ nào gây ra tình trạng yếu liệt mà tùy theo sự tổn thương não và mạch máu não chi phối vùng não nằm ở vị trí nào.

Yếu tố nguy cơ gây ra đột quỵ là như nhau nhưng tuỳ vào mạch máu bị tắc mà làm chi phối đến vùng chi gây yếu liệt. Cũng có thể mạch máu bị tắc sẽ không làm yếu liệt nhưng ảnh đến vùng ngôn ngữ, làm mất ngôn ngữ.

Ví dụ: Hai mạch máu khi tắc thường gây liệt nửa người là hai động mạch cảnh. Hai động mạch đốt sống khi lên não tạo động mạch thân nền và khi bị tắc thì đôi khi cũng không ra tình trạng yếu liệt.

Nếu đang yếu liệt ở mức độ nhẹ, không điều trị kịp thời thì có gây thêm những biến chứng nào không?

Triệu chứng đột quỵ gây ra có những trường hợp sẽ liên tục và nặng ngay từ đầu hoặc nhẹ. Những trường hợp nhẹ chỉ thoáng qua thì bệnh nhân không điều trị, tự hồi phục, tuy nhiên sau đó nhiều khả năng sẽ bị lại.

Nếu bệnh nhân nặng từ đầu có biểu hiện nặng hơn so với nhóm có biểu hiện nhẹ do mạch máu lớn bị tắc làm ảnh hưởng nhiều nên biểu hiện ngay.

Trường hợp biểu hiện nhẹ có thể do bệnh nhân tắc mạch máu và sau đó tự tái thông, thời gian sau đó tự tắc lại.

Người ta gọi đó là cơn thoáng thiếu máu não, cũng là cơn đột quỵ nhẹ. Các yếu tố nguy cơ và sự nguy hiểm về sau nếu không phòng ngừa thì vẫn xảy ra giống nhóm bệnh nhân nặng từ đầu.

Có những trường hợp mạch máu não giai đoạn đầu bị tắc nhẹ thì bệnh nhân có triệu chứng nhẹ. Tuy nhiên sau đó chúng ta không điều trị kịp thời nó sẽ trở nên tắc hoàn toàn, làm bệnh trở nặng, có thể nguy hiểm tới tính mạng của bệnh nhân.

Bệnh nhân bị bệnh đột quỵ dẫn đến tình trạng yếu liệt được điều trị như thế nào?

Khi bị đột quỵ dẫn đến yếu liệt, chúng ta cần điều trị cấp trong thời gian vàng. Tùy theo nguyên nhân gây đột quỵ và mức độ ảnh hưởng thế nào, bệnh nhân sẽ được điều trị bằng thuốc, can thiệp DSA hay phẫu thuật… giúp ổn định và điều trị dự phòng để không xảy ra các biến chứng tiếp theo.

Bên cạnh đó chúng ta cần điều trị bằng vật lý trị liệu trong khoảng 1 tháng hoặc 6 tháng đầu. Sự bù trừ thần kinh có thể giúp bệnh nhân hồi phục và một số trường hợp hồi phục hoàn toàn.

Tập vật lý trị liệu để khắc phục tình trạng yếu liệt do bệnh đột quỵ cần lưu ý gì?

Vật lý trị liệu không phải là phương pháp quá khó khăn, phức tạp. Đây là phương pháp bắt chước lại các hoạt động của các chi. Ví dụ bình thường tay của chúng ta thực hiện các động tác nào thì giờ chúng sẽ tập các động tác mô phỏng lại. Khi bệnh nhân bị mất ngôn ngữ, không nói được thì cũng có những mô phỏng để bệnh nhân lấy lại ngôn ngữ.

Làm sao để tránh tình trạng đột quỵ và yếu liệt do đột quỵ?

Chúng ta cần thực hiện điều trị dự phòng, có thể điều trị tiền tai biến (đột quỵ), nghĩa là điều trị trước tai biến. Chúng ta cần điều trị các yếu tố nguy cơ để tránh xảy ra đột quỵ.

Khi bệnh nhân bị đột quỵ thì có thể 10 năm trước họ đã có yếu tố nguy cơ.

Ở độ tuổi 40-45, chúng ta cần đi khám sức khỏe định kỳ để tìm ra các yếu tố nguy cơ và điều trị để tránh xảy ra đột quỵ.

Đối với trường hợp đã đột quỵ rồi sẽ có nguy cơ tái phát. Chúng ta cần điều trị dự phòng thứ phát để hạn chế xảy ra tai biến. Với bệnh nhân đã bị đột quỵ, chúng ta sẽ tái khám và uống thuốc hằng ngày. Đó chính là điều trị yếu tố nguy cơ.

Khi bệnh nhân đột quỵ thăm khám, bác sĩ cũng sẽ đi tìm tất cả các yếu tố nguy cơ và điều chỉnh nó để tránh tái phát đột quỵ.

Minh Huy (ghi)

Nguồn: video “Yếu liệt do đột quỵ”, BS Kiều Lê Vũ Thụy, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương