Bệnh động mạch vành tại Việt Nam: Định hướng chăm sóc toàn diện và bước tiến AI tại Bệnh viện Nguyễn Trãi

Bệnh động mạch vành tại Việt Nam: Xu hướng trẻ hóa, gánh nặng gia tăng

Theo chia sẻ của TS.BS Nguyễn Văn Sĩ - Phó Trưởng khoa Tim mạch 1, Bệnh viện Nguyễn Trãi, gánh nặng bệnh tật của bệnh động mạch vành tại Việt Nam đang biểu hiện qua 3 xu hướng đáng lo ngại.

Thứ nhất, số lượng bệnh nhân tăng nhanh. Bệnh mạch vành là bệnh lý phổ biến thuộc nhóm tim mạch do xơ vữa - nguyên nhân tử vong hàng đầu trên thế giới và tại Việt Nam. Nếu trước đây bệnh thường tập trung ở nhóm trung niên và người lớn tuổi, nay xu hướng trẻ hóa do thay đổi lối sống, đô thị hóa, stress và các yếu tố nguy cơ ngày càng rõ rệt. Điều này khiến dự báo trong tương lai, số người mắc có thể tiếp tục tăng mạnh.

Thứ hai, khó khăn trong chẩn đoán sớm. Nhiều trường hợp bệnh nhân không có triệu chứng điển hình. Khi bệnh diễn tiến đến giai đoạn nhồi máu cơ tim cấp, điều thường xảy ra nếu phát hiện muộn, thì hậu quả rất nặng nề. Việc phát hiện sớm đòi hỏi bác sĩ tim mạch phải có trình độ chuyên sâu và kinh nghiệm dày dặn, trong khi quá trình đào tạo chuyên gia mất nhiều năm.

Thứ ba, điều trị chuyên sâu và quản lý lâu dài. Theo TS.BS Nguyễn Văn Sĩ, tái thông mạch vành chỉ là một phần trong hành trình điều trị, dù đây là bước cực kỳ quan trọng. Thách thức lớn hơn nằm ở quản lý sau can thiệp, phòng ngừa tái hẹp và xây dựng lối sống khoa học cho bệnh nhân. Đây là lý do chăm sóc toàn diện trở thành xu hướng bắt buộc, không phải lựa chọn.

Đồng quan điểm, BS.CK2 Quách Thanh Hưng - Giám đốc Bệnh viện Nguyễn Trãi nhấn mạnh bệnh mạch vành tại Việt Nam là gánh nặng bệnh tật ngày càng tăng. Các yếu tố như già hóa dân số, lối sống hiện đại và tỷ lệ bệnh đồng mắc cao (tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu…) khiến nhu cầu quản lý bệnh lý này trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Mô hình chăm sóc toàn diện đa ngành

"Chăm sóc toàn diện" không chỉ là một thuật ngữ y khoa mà là một triết lý điều trị, đặt người bệnh vào trung tâm của một mạng lưới chăm sóc đa chiều. Theo TS.BS Nguyễn Văn Sĩ, mô hình này không chỉ dừng lại ở kỹ thuật tái thông mạch vành, mà là sự phối hợp chặt chẽ của ít nhất năm mảnh ghép chuyên môn:

-  Tim mạch Can thiệp: Chịu trách nhiệm thực hiện các kỹ thuật chuyên sâu để tái thông mạch vành, giải quyết tình trạng hẹp, tắc nghẽn.

- Nội Tim mạch: Đóng vai trò quản lý tổng thể tình trạng bệnh lý, điều chỉnh các yếu tố nguy cơ và theo dõi lâu dài cho bệnh nhân.

- Dược lâm sàng: Tối ưu hóa phác đồ điều trị bằng thuốc, đảm bảo hiệu quả, an toàn và cá thể hóa cho từng người bệnh.

- Y học gia đình: Tập trung vào các vấn đề liên quan đến lối sống, giáo dục sức khỏe và chăm sóc ban đầu, kết nối người bệnh với hệ thống y tế một cách liên tục.

- Phục hồi chức năng: Một mảnh ghép cực kỳ quan trọng giúp bệnh nhân phục hồi thể chất, tâm lý và tái hòa nhập với cuộc sống sau các biến cố tim mạch.

TS.BS Nguyễn Văn Sĩ nhấn mạnh, tái thông chỉ là bước đầu, còn phòng ngừa tái hẹp, duy trì lối sống khoa học và theo dõi liên tục mới là chìa khóa giảm biến cố lâu dài. Sự phối hợp này tạo ra một vòng lặp chăm sóc khép kín, nơi kết quả của can thiệp chuyên sâu được bảo vệ và duy trì bởi sự quản lý chặt chẽ về dược lý, lối sống và phục hồi chức năng.

Ở góc độ hội nhập quốc tế, sự tham gia của các chuyên gia nước ngoài giúp bổ sung “chiều sâu” về kỹ thuật can thiệp và “chiều rộng” trong mô hình chăm sóc. Đây cũng là cơ hội để các bác sĩ Việt Nam tiếp cận quan điểm mới, cập nhật các chiến lược tối ưu cho bệnh nhân cả ở giai đoạn cấp và mạn.

Trí tuệ nhân tạo “Made in Vietnam”: Bước đột phá trong chẩn đoán tim mạch tại Bệnh viện Nguyễn Trãi

Trong bối cảnh nhu cầu chẩn đoán sớm tăng cao nhưng nguồn lực bác sĩ chuyên khoa còn hạn chế, AI tim mạch trở thành một giải pháp tiềm năng. Đào tạo một chuyên gia tim mạch mất nhiều năm, nhưng AI có thể được huấn luyện trong thời gian ngắn để đạt hiệu quả gần với chuyên gia, giúp hỗ trợ cảnh báo bệnh mạch vành ngay từ tuyến cơ sở.

Bệnh viện Nguyễn Trãi đang là một trong những đơn vị tiên phong tại TPHCM trong việc phát triển và ứng dụng AI vào thực tiễn lâm sàng. Điều đáng chú ý là các giải pháp này hoàn toàn là sản phẩm "made in Vietnam", được phát triển bởi chính đội ngũ của bệnh viện.

BS.CK2 Quách Thanh Hưng khẳng định định hướng chiến lược rằng AI "sẽ trở thành mắt xích quan trọng trong toàn bộ chuỗi chăm sóc tim mạch, từ sàng lọc cho đến hỗ trợ quyết định trong phòng Cathlab".

Bệnh viện đã triển khai và đạt được những kết quả ban đầu rất khả quan với hai sản phẩm AI nổi bật. Đầu tiên là hệ thống phát hiện rung nhĩ - rối loạn nhịp tích hợp với thiết bị đeo cá nhân và ứng dụng trên smartphone, cho phép theo dõi từ xa và sàng lọc sớm. Công cụ này đặc biệt hữu ích cho tuyến y tế cơ sở, nơi thiếu chuyên gia đọc điện tâm đồ.

Thứ hai là phần mềm cảnh báo nhồi máu cơ tim cấp. Đây là đề tài nghiên cứu cấp thành phố, phần mềm này đã được ứng dụng tại khoa Cấp cứu của bệnh viện và cho thấy hiệu quả ban đầu rất tốt trong việc phát hiện sớm các trường hợp nguy kịch.

Việc ra mắt và trình bày công nghệ này tại hội nghị đã thu hút sự quan tâm lớn, bởi nó phản ánh nỗ lực chuyển đổi số và đổi mới mô hình chăm sóc mà Bệnh viện Nguyễn Trãi đang theo đuổi.

Khát vọng của Bệnh viện Nguyễn Trãi không dừng lại ở việc ứng dụng AI trong nội bộ. Chiến lược dài hạn là triển khai các mô hình này ra các đơn vị y tế vệ tinh. Với quan điểm "khoa học là của chung", BS.CK2 Quách Thanh Hưng khẳng định sẵn sàng chia sẻ mọi kinh nghiệm, quy trình và kiến thức tích lũy được cho các đơn vị tuyến cơ sở có mong muốn tiếp cận và ứng dụng công nghệ.

Mục tiêu sau cùng của mọi nỗ lực hợp tác là mang lại lợi ích cao nhất cho người bệnh, đặc biệt là những người ở nơi điều kiện còn khó khăn, thiếu thốn về cơ sở vật chất và nhân lực y tế chuyên sâu.