Đây là chương trình "Truyền thông tư vấn bảo vệ sức khỏe phòng chống COVID-19" do Hội Y học TPHCM phối hợp với Kênh truyền thông AloBacsi thực hiện. Kính mời bạn đọc đón xem.

1. Thưa PGS, từ khi dịch COVID-19 khởi phát, đối tượng được cảnh báo nguy cơ bị lây nhiễm bệnh này cao nhất là người cao tuổi và người có bệnh nền như đái tháo đường, tim mạch, thận, ung thư... Vậy so với những đối tượng khác thì việc phòng tránh bệnh cho những người bị đái tháo đường nói riêng và các bệnh mạn tính nói chung cần lưu ý gì?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Cho đến nay, chưa có có bằng chứng là bệnh nhân tiểu đường gia tăng nguy cơ bị lây nhiễm đối với bất cứ bệnh nhiễm nào khác, trong đó SARS CoV-2 (tên khác là COVID 19) nhưng khi người đó đã bị nhiễm bệnh do tiếp xúc với nguồn lây thì hậu quả sẽ xấu hơn người không bị tiểu đường.

Nói một cách khác một người tiểu đường có đường huyết ổn định tốt, không tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với người bị COVID 19 thì cũng không tăng nguy cơ bị lây bệnh.

Do đó, để tránh bị nhiễm bệnh thì tuân theo khuyến cáo của Bộ Y tế, trong đó việc cách ly xã hội, vệ sinh cá nhân và môi trường mình đang sống.

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê hiện là Phó Chủ tịch Hội Y học TPHCM, Chủ tịch Liên Chi hội Đái tháo đường - Nội tiết TPHCM.

2. Hệ miễn dịch của người bệnh đái tháo đường có những bất lợi gì so với người bình thường?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Đối với hệ miễn dịch ở người tiểu đường thì người ta đã làm rất nhiều nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, cho vi trùng và huyết thanh của bệnh viện tiếp xúc với môi trường đường huyết tăng dần, thì khi đường huyết tăng cao chúng ta sẽ thấy khả năng bảo vệ cơ thể chống lại vi trùng nó giảm đi.

Nghĩa là, các tế bào miễn dịch trong cơ thể (các tế bào bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của các vật lạ như vi trùng, virus..) như đa nhân trung tính, đại thực bào trong môi trường đường huyết cao sẽ giảm khả năng tiếp cận và tiêu diệt vi khuẩn, virus.

Trong thực tế chúng ta cũng thấy những người có đường huyết tăng cao thường chậm lành vết thương và rất dễ bị biến chứng viêm phổi trong các dịch cúm mùa. Tuy nhiên nếu đường huyết của bệnh nhân được ổn định tốt và không kèm các biến chứng nặng khác thì cơ thể vẫn còn duy trì khả năng đối phó với vi khuẩn, virus.

Vì vậy, để nâng cao sức đề kháng, nâng cao hoạt tính của hệ miễn dịch của cơ thể trên người đái tháo đường thì điều quan trọng là ổn định đường huyết thật tốt và dùng phương pháp tăng cường hệ miễn dịch mà ta sẽ nói trong các phần sau.

3. Một số nghiên cứu mới đây cho thấy những người mắc bệnh tiểu đường còn có thể có nguy cơ cao bị biến chứng sau khi nhiễm virus SARS-CoV-2. Xin PGS có thể chia sẻ kỹ hơn những nguy cơ này?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Điều này là đúng, như chúng ta thấy nhìn chung những nghiên cứu quan sát của tất cả các trường hợp nhiễm COVID-19 trên toàn thế giới thì tỷ lệ tử vong ở những người mắc bệnh mạn tính, trong đó có người đái tháo đường tăng cao, đây là điều khiến chúng ta cảnh giác.

Nhưng nghiên cứu quan sát gần đây tại HongKong cho thấy, nếu so sánh với những dịch bệnh trước thì tỷ lệ người đái tháo đường nhiễm COVID-19 trong dịch bệnh lần này tử vong do biến cố tim mạch và ung thư giảm nhưng tỷ lệ chết do viêm phổi cũng vẫn tăng cao như những lần trước.

Vì vậy, nếu để cho bị nhiễm bệnh thì nguy cơ có những biến chứng hoặc kết cục sớm ở người mắc bệnh đái tháo đường sẽ tăng nhiều hơn so với người không bị đái tháo đường.

Tuy nhiên, có vấn đề cần lưu ý, đái tháo đường là phổ rất rộng. Người đái tháo đường bị nhiễm COVID-19 hoặc do bất kỳ một bệnh nhiễm nào khác còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố như: Đường huyết cao hay được ổn định tốt, thời gian bị đái tháo đường, các bệnh lý đi kèm như tim mạch, bệnh thận mạn, đột quỵ, bệnh phổi mạn tính, hen suyễn, cũng như tuổi tác bệnh nhân còn trẻ hay lớn tuổi, cân nặng, hoặc có thêm những yếu tố khác như có hành vi sinh hoạt không được lành mạnh như hút thuốc lá, nghiện rượu cũng đều làm giảm sức đề kháng…

Do đó cần phải xem xét từng trường hợp để xác định nguy cơ có kết cục xấu khi mắc COVID-19 ở trên người đái tháo đường. Người đái tháo đường có đường huyết ổn định tốt sẽ khác xa với người có đường huyết luôn luôn tăng cao. Nguy cơ và biến chứng của họ cũng khác nhau.

Chúng ta nhớ lại ca đầu tiên bị COVID-19 ở Bệnh viện Chợ Rẫy là Việt kiều, có rất nhiều bệnh nền nhưng cũng đã được chữa khỏi. Điều đó cho thấy, nếu chúng ta bị bệnh nền nhưng xử trí kịp thời thì vẫn có một hy vọng là không bị tử vong.

Vì vậy, cho đến khi có kết quả phân tích sâu hơn, một lần nữa cần nhắc nhở người bệnh đái tháo đường, tim mạch và các bệnh mạn tính khác nên cập nhật tình hình về chủng ngừa, tránh đám đông, rửa tay thường xuyên và không sờ tay vào mắt, mũi miệng, đeo khẩu trang.

4. Các bệnh nhân có bệnh mạn tính, trong đó có người bệnh tiểu đường, là những bệnh cần tái khám và lấy thuốc định kỳ. Trong thời gian hạn chế đi lại, nhiều người có ý định dùng toa cũ mua thuốc ở gần nhà, theo BS có được không ạ?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Đái tháo đường là bệnh mạn tính không lây, điều đó có nghĩa là người bệnh cần sự chăm sóc y tế về đường dài, không phải chuyện có thể giải quyết trong 1-2 tuần.

Vì vậy, những người bệnh đi khám thường xuyên, theo dõi đái tháo đường rất kỹ ở các cơ sở y tế mà mình quen thuộc thì thường bác sĩ sẽ biết rõ tình trạng của bệnh nhân như thế nào. Nếu vì tình trạng cách ly xã hội bệnh nhân không thể đến khám được, mà đường huyết ổn định, bệnh nhân tự biết cách theo dõi đường huyết và chăm sóc cơ thể theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ thì việc tái khám chậm trễ 1-2 tuần không gây ảnh hưởng nghiêm trọng.

Ngoài ra, bệnh nhân có thể liên hệ điện thoại với các bác sĩ để được tư vấn trực tiếp. Bởi các bác sĩ đã theo dõi bệnh nhân rất nhiều năm nên nếu có vấn đề thay đổi thì sẽ cho lời khuyên thích đáng.

Như chúng ta biết, ở nước ngoài khi bệnh nhân mắc bệnh mạn tính đi du lịch xa thì các bác sĩ có thể cấp cho bệnh nhân 3 tháng thuốc mang theo kèm theo hồ sơ bệnh lý, để nếu trường hợp bệnh nhân xảy ra bất kỳ vấn gì thì có thể mang đến bác sĩ địa phương để được xử trí.

Trong những đại dịch như lần này hoặc trong các thảm họa người ta càng thấy rõ vai trò cần thiết của telehealth, nói nôm na là dùng hệ thống mạng để giúp chăm sóc y tế, với điều kiện là bệnh nhân rất tích cực chủ động và cộng tác với bác sĩ.

5. Nhưng thưa PGS, cũng có những bệnh nhân không xây dựng được lối sống tích cực, vậy nếu không đi tái khám đúng hẹn sẽ gây ra những biến chứng nguy hiểm nào đối với bệnh nhân đái tháo đường? BS có lời khuyên nào dành cho các bệnh nhân của mình?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Trong điều trị bệnh đái tháo đường, việc thay đổi cách sống quan trọng ngang tầm với dùng thuốc. Thay đổi cách sống này bao gồm ăn uống hợp lý, luyện tập thể lực. Chúng ta đừng nghĩ rằng chỉ dùng thuốc là cải thiện được bệnh mà tự ý cho phép mình ăn uống bừa bãi, ngủ không đủ, tiếp tục hút thuốc lá... Có lối sống lành mạnh, ăn uống đúng là điều rất quan trọng.

Thật sự có những trường hợp bệnh nhân đái tháo đường chỉ cần ăn uống đúng và luyện tập theo chỉ dẫn của bác sĩ thì có thể từ từ bỏ dần thuốc hoặc có thể không cần dùng thuốc mà đường huyết vẫn ổn định. Đây cũng là một dịp để chúng ta thấy rằng vai trò quan trọng của cách sống, ăn uống, luyện tập trong việc điều trị bệnh đái tháo đường.

Về vấn đề tái khám, như tôi đã nói ở trên, nếu đường huyết ổn định, không có nhiều bệnh đi kèm và thường xuyên theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ thì chậm trễ tái khám vài tuần cũng khó xảy ra biến chứng nguy hiểm. Hiện nay bệnh nhân vẫn có thể liên hệ vối bác sĩ qua điện thoại để được trư vấn. Bác sĩ đã điều trị bệnh nhân nhiều năm sẽ biết rõ tình trạng của người bệnh và cho chỉ dẫn thích hợp. Ở nước ngoài khi những bệnh nhân mạn tính như tiểu đường, tăng huyết áp đi du lịch bác sĩ thường cấp cho họ thuốc dài ngày, có khi đến 3 tháng hoặc hơn, kèm theo toa và bệnh án để nếu có vấn đề gì cấp cứu xảy ra, các bác sĩ khác có thể tham khảo.

6. Ngoài việc dùng thuốc, người bị tiểu đường, huyết áp cần làm gì để có thể giữ được đường huyết và huyết áp luôn ổn định?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Đối với TĐ và THA, ngoài việc dùng thuốc, ăn uống lành mạnh và luyện tập là thành phần không thể thiếu trong điều trị. Thậm chí có những trường hợp không cần dùng thuốc, chỉ ăn uống đúng và luyện tập đúng cũng kiểm soát được bệnh.

7. Nhiều bệnh nhân đái tháo đường sợ rằng kiêng khem để giữ đường huyết thì lại sợ không đủ sức khỏe để chống lại dịch COVID-19. Bác sĩ có ý kiến thế nào về vấn đề này ạ?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Từ “kiêng khem” không đúng lắm và có thể làm tăng áp lực cho người bệnh đái tháo đường. Thật ra, theo quan điểm mới về điều trị dinh dưỡng, người đái tháo đường nên ăn uống lành mạnh. Và chế độ dinh dưỡng lành mạnh đó áp dụng cho tất cả mọi người chứ không phải chỉ có người đái tháo đường.

Chúng ta nên ăn tránh nhiều những thực phẩm không tốt cho sức khỏe như đường tinh luyện, thực phẩm chiên nhiều dầu mỡ, ăn nhiều muối, ăn uống không điều độ, đúng giờ, hạn chế hoặc tránh các thói quen không tốt như hút thuốc lá, thức khuya.

Hiện nay, các nhà dinh dưỡng cũng đã tính toán những khẩu phần ăn hợp lý cho từng người đái tháo đường để người bệnh có thể ăn uống từng ngày để không bị áp lực “kiêng khem” mà vẫn đủ chất.

Vì vậy, người đái tháo đường cần có lời khuyên của các chuyên gia về dinh dưỡng để bổ sung đầy đủ chất, nếu theo đúng chỉ dẫn thì không lo suy dinh dưỡng, giảm đề kháng.

8. Theo BS những môn thể dục nào phù hợp với người bệnh huyết áp, tiểu đường để có thể tập luyện tại nhà, nhất là những nơi có không gian hẹp như căn hộ chung cư?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Khuyến cáo thông thường về luyện tập thể dục là ít nhất 150 phút/ tuần hoặc mỗi ngày 30 phút, tối thiểu 5 ngày mỗi tuần, không nghỉ tập 2 ngày liên tiếp và nên tập các môn thể thao tiêu thụ oxygen nhiều như chạy bộ, bơi lội, đi xe đạp. Ngoài ra, mỗi tuần nên tập thêm 2 lần tập tăng sức để kháng như tập tạ, kéo dây.

Tuy nhiên khuyến cáo này chỉ phù hợp với những người không có nhiều biến chứng, có môi trường thuận lợi để luyện tập. Nếu chạy bộ ở môi trường ô nhiễm, nhiệt dộ cao còn tăng nguy cơ tim mạch.  Ngoài ra, những người gìà yếu, giảm khối lượng cơ, thoái khớp, suy tim, đột quỵ cần có những chế độ luyện tập riêng do chuyên gia chỉ dẫn.

Trong thời gian cách ly, nếu ở trong những không gian hẹp chúng ta vẫn có thể luyện tập được. Đối với người trẻ và mạnh khỏe vẫn có thể nhảy dây, nếu không có không gian rộng để làm điều này thì có thể chạy tại chỗ với một đôi giày thể thao thật tốt, leo cầu thang, kéo dây, tập tạ nhỏ, nhảy theo điệu nhạc hoặc làm bất cứ một động tác nào mình quen thuộc mà thấy khỏe mạnh.

Vì khi thực hiện bất cứ một vận động thể lực nào đó thì cũng tiết ra một chất Endorphins làm cho cơ thể thích ứng với môi trường dễ hơn và hưng phấn hơn.

Riêng đối với người lớn tuổi, khớp yếu, cơ teo hoặc có bệnh lý giãn tĩnh mạch không thể đi bộ lâu được thì có thể chia ra đi bộ 3 lần mỗi ngày, mỗi lần 10 phút, trong phòng hay ngoài hành lang nhà. Điều này rất tốt cho đường huyết và tim mạch. Nếu đi bộ sau ăn thì còn giúp ổn định đường huyết và khối cơ tốt hơn. Thậm chí chúng ta có thể đi bộ không cần khoảng dài, ở nhà 7m-10m là có thể thực hiện được rồi.

Tập khí công đã được nghiên cứu là có kết quả tốt cho bệnh tim mạch, tiểu đường.

Dù luyện tập thế nào thì cũng cần nhớ không nên ngồi lâu, mỗi 60 phút cần đứng dậy là vài động tác thể dục khoảng 1-3 phút.

9. Có những người tâm lý chuyển biến xấu đi trong mùa COVID này. Đi ra đường thì hạn chế bởi mình là đối tượng có nguy cơ cao bị lây nhiễm bệnh. Ở nhà thì cảm thấy bức bối trong lòng. BS có giải pháp nào giúp tâm trạng của họ trở nên tốt hơn không ạ?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Câu hỏi rất hay. Thường người ta hay chú trọng đến sức khỏe thể chất mà quên lãng sức khỏe về tinh thần. Vì tinh thần và thể chất cần phải đi đôi với nhau. vậy luyện tập về tinh thần rất quan trọng. Trong điều kiện cách ly xã hội như hiện nay, chúng ta nên luyện tập tinh thần để thích ứng.

Chắc chắn sẽ có nhiều người cảm thấy khó chịu nhưng để luyện tập tinh thần thì trước tiên cần chuyển hướng sang suy nghĩ tích cực, hướng đến cộng đồng. Thí dụ “Tôi may mắn vì hiện chưa bị nhiễm COVID-19, tôi cách ly để không bị nhiễm bệnh, từ đó không lây lan cho gia đình và cộng đồng. Tức là tôi đang làm một việc rất tốt và điều này chỉ diễn ra 15 ngày trong 356 ngày của một năm, tôi còn một khoảng thời gian rất dài để tha hồ hoạt động”.

Thứ nữa, đối với bệnh nhân mắc bệnh mạn tính không lây thì không chỉ dịch bệnh hay thảm họa mà ngày thường chúng ta cũng nên có một tinh thần lành mạnh. Để tránh căng thẳng trong hoàn cảnh có quá nhiều điều để lo lắng, phương pháp đơn giản, hiệu quả đã và đang được nghiên cứu nhiều hiện nay là “thiền” , đơn giản hơn là “tỉnh thức trong công việc” thí dụ khi nấu ăn chỉ chăm chú đến việc nấu ăn, khi đi bộ chỉ chú tâm vào việc đi bộ.

Tuy nhiên cũng tùy tính cách từng người. Người hướng ngoại sẽ khó chịu nhiều hơn khi phải sống một mình, thì có thể gọi điện thoại thăm hỏi bạn bè, con cháu; người hướng nội có thể nhân dịp này “sống chậm hơn” viết nhật ký, đọc sách, nghe nhạc, dọn dẹp lại tủ sách, tủ áo, căn bếp…

Tập thể dục cho tinh thần rất quan trọng trong đó có luyện tập để thích ứng với hoàn cảnh. Các nghiên cứu đều cho thấy, khi có suy nghĩ tiêu cực, lo âu, tức giận căng thẳng…cơ thể sẽ tiết ra các hormone làm giảm sức đề kháng của cơ thể.

Ngoài ra, ngủ đủ giấc cũng là một yếu tố quan trọng. Nếu chúng ta ngủ đủ giấc từ 6-8 tiếng mỗi ngày cũng sẽ giúp chống stress và tăng cường hệ miễn dịch.

10. Mùa này ít ra ngoài, người tiểu đường không có nhiều rau xanh, có thể thay thế bằng cách nào để duy trì đường huyết ổn định, thưa bác sĩ?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Rau xanh là nguồn bổ sung chất xơ và vitamin. Với tất cả mọi người, không riêng gì người bệnh đái tháo đường, chất xơ sẽ làm chậm sự hấp thu đường, vì vậy không làm đường tăng cao đột biến trong máu. Đó là lý do người đái tháo đường hầu như lúc nào cũng khuyên là trong mỗi bữa ăn phải có chất xơ.

Ngoài ra, chất xơ cũng có những lợi ích khác ít được nói đến như chống táo bón hoặc làm cho hệ vi sinh vật trong ruột của mỗi người chuyển sang hệ thống vi sinh vật tốt và nó tiết ra những hormone hoặc hỗ trợ tiết ra hormone tăng sức đề kháng của cơ thể. Do đó, chất xơ rất quan trọng.

Tuy nhiên, nếu chúng ta không có điều kiện để mua rau xanh, thì có những chất xơ dạng khác có thể sử dụng thay thế là chất xơ dạng lỏng có trong những loại hạt, ngũ cốc không được tinh chế, ví dụ như yến mạch, gạo lứt, cà rốt (ăn vừa phải), trong một số trái cây như táo. Khi ăn những thực phẩm này cũng làm giảm sự hấp thu đường.

Ngoài ra, có những loại hạt cũng cung cấp chất xơ rất tốt như hạt chia, hạt đậu lanh. Nhưng lưu ý khi ăn những loại hạt này cần phải uống nhiều nước. Vì khi hấp thụ nước nó sẽ nở ra, nếu không uống nhiều nước sẽ gây ra phản ứng ngược lại là táo bón.

Bên cạnh đó, chất xơ cung cấp vitamin, nếu chúng ta không có rau xanh thì có thể uống viên đa sinh tố mỗi ngày.

11. Cuộc sống xáo trộn, không thể tập thể dục, thiếu rau xanh, trái cây, cộng với tâm lý lo lắng, bức bối khiến chỉ số đường huyết của rất nhiều bệnh nhân lúc này cao hơn mức bình thường nhiều, bác sĩ có thể cho vài lời khuyên vàng giúp người tiểu đường vượt qua giai đoạn nhạy cảm này mà bệnh không trở nặng?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Điều đầu tiên chúng ta phải thích ứng với "nghịch cảnh". Đối với người đái tháo đường thì phải ăn uống đúng như chỉ dẫn. Không có rau xanh thì thay thế bằng chất xơ dạng lỏng tôi, thiếu sinh tố thì uống vitamin thay thế và luyện tập thể dục.

Dù trong không gian hẹp, nếu có ý chí thì vẫn có thể tập luyện được như thường. Điều quan trọng trong luyện tập là phải đều đặn và bền bỉ thì mới cho kết quả tốt. Ngoài ra, cũng cần chú trọng tới việc luyện tập tinh thần. Xưa nay, người ta vẫn nghĩ stress là yếu tố ngoại lai, áp đặt vào cơ thể nhưng chúng ta có thể chủ động, dùng cách tập luyện tinh thần như tôi đã ói ở trên thì có thể ức chế được stress. Khi chúng ta ức chế được stress thì sẽ tăng khả năng thích ứng môi trường.

Nếu luyện tập tốt được cả về thể chất lẫn tinh thần thì sẽ tăng được sức đề kháng.

Ngoài ra, vẫn phải tôn trọng chỉ định dùng thuốc của bác sĩ, không được tự ý bỏ thuốc hay thay đổi toa thuốc, nếu có thắc mắc liên hệ ngay với bác sĩ điều trị, suy nghĩ tích cực, ngủ đủ giấc, uống nước đầy đủ, bỏ các thói quen có hại như hút thuốc. Tránh xa nguồn lây, vệ sinh cơ thể và môi trường sống.

Cuối cùng, tôi không muốn nhắn nhủ với bạn đọc, thực sự, không có ai cô đơn trong xã hội này cả, một bệnh nhân thì luôn luôn có bác sĩ hiểu rõ bệnh tình để có những lời khuyên thích đáng, chúng ta còn có gia đình, bạn bè, hàng xóm và thậm chí cả những lời khuyên từ những cơ quan y tế có thẩm quyền.

12. Dấu hiệu nào, mức đường huyết đo tại nhà buổi sáng là bao nhiêu thì người bệnh đái tháo đường phải đến bệnh viện khám ngay để phòng ngừa biến chứng?

PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê: Trước tiên, chúng ta nói về vấn đề đường huyết thế nào là được kiểm soát tốt:

Đối với người trẻ khỏe mạnh, không có bệnh lý, biến chứng gì trầm trọng thì đường huyết lúc đói, trước khi ăn sáng từ khoảng 90-110 mg/dL (5.0 mmol/L - 6.1 mmol/L), đường huyết sau ăn 2 giờ <180 mg/dL (10 mmol/L) là đạt mục tiêu.

Đối với những người lớn tuổi (70, 80, 90 tuổi) hoặc có bệnh lý nền như suy tim, suy thận giai đoạn nặng có thể nới lỏng mức đường huyết lúc đói đến 140 mg/dL (7.8 mmol/L) và sau ăn đến < 200 mg/dL (11.0 mmol/L) thì xem như đạt được mục tiêu điều trị. Tuy nhiên, nếu bị stress, chỉ số hơi tăng lên một chút thì cũng không cần quá lo lắng, chỉ cần điều chỉnh lại chế độ ăn, chế độ luyện tập thì mọi chuyện sẽ ổn thỏa.

Trong điều trị, nhất là trong thời điểm đại dịch COVID-19 như hiện nay chúng ta cũng không được quên một số hành vi quan trọng trong nếp sinh hoạt như ngủ đủ giấc, uống đủ nước, bỏ thói quen hút thuốc lá uống nhiều rượu. Ngoài ra, cần thực hiện tốt các khuyến cáo chung như giãn cách xã hội, rửa tay thường xuyên, vệ sinh nhà cửa... Nếu người bệnh đái tháo đường tôn trọng những nguyên tắc này thì sẽ không bị lây bệnh.

Các dấu hiệu bệnh đái tháo đường trở nặng là: mệt, uống nhiều tiểu nhiều, sụt cân. Đối với tình trạng này, nếu có máy thử đường huyết tại nhà thì nên thử đường huyết ngay, nếu cao hơn thường ngày thì phải liên hệ với bác sĩ mình đang điều trị để có lời khuyên kịp thời.

Và khi có các dấu hiệu của bệnh mới xuất hiện chẳng hạn như sốt, đau họng, ho, khó thở… nên liên hệ ngay bác sĩ hoặc đến khám tại cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và điều trị thích hợp.

PGS.TS.BS Nguyễn Thị Ngọc Dung - Chủ tịch Hội Y học TPHCM (bìa phải) tặng hoa PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê

Trân trọng cảm ơn Hội Y học TPHCM và PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê đã đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này.

Mời bạn đọc xem lại chương trình livestream cùng PGS.TS.BS Nguyễn Thy Khuê TẠI ĐÂY.