Chọn đúng men vi sinh - Chìa khóa cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh

1. Ai dễ gặp các vấn đề về đường ruột nhất?

Thưa bác sĩ, trong quá trình thăm khám, những đối tượng nào thường gặp các vấn đề về đường ruột nhất? Và ngoài những triệu chứng tiêu hóa thường thấy, bác sĩ có thể chia sẻ thêm về những ảnh hưởng khác của vấn đề đường ruột đến sức khỏe tổng thể không ạ?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng - Trưởng khoa Nội Tiêu hóa, Bệnh viện Nhân dân 115 trả lời: Chúng ta hay thường nghe đường ruột, tiêu hóa là bộ não thứ 2 nhưng bây giờ còn hay nghe về trục não-ruột, ngoài ra còn có trục não-gan, não-phổi, não-da. Từ đó có thể thấy đường ruột chi phối toàn bộ cơ thể nên tất cả những triệu chứng của đường tiêu hóa lệ thuộc vào tổng thể của cơ thể.

Ví dụ, một người có một trục não ruột thì tất cả những bệnh lý liên quan đến đường tiêu hóa, ngoài đường tiêu hóa đều có thể biểu hiện triệu chứng ở đường ruột.

Khi chúng ta biết mình bị một bệnh nào đó, để khỏi bệnh phải tác động vào 2 yếu tố:

- Thứ nhất là nguyên nhân

- Thứ hai là sức đề kháng của cơ thể

Chính vì vậy, những người trẻ tuổi sẽ khỏi bệnh nhanh hơn những người lớn tuổi, trẻ em hoặc phụ nữ mang thai, những người có hệ miễn dịch kém. Tại sao như vậy?

Bởi vì có một vai trò vô cùng quan trọng của hệ men vi sinh đường ruột. Thông thường, chúng ta hay lấy dấu vân tay khi làm giấy tờ thì dấu vân tay của mỗi người sẽ không giống nhau, tương tự như vậy, mỗi người có một hệ men vi sinh khác nhau. Hệ men vi sinh sẽ quy định cho từng cá thể con người.

Như vậy, khi chúng ta có một hệ men vi sinh đầy đủ, hoạt động tốt thì 70% miễn dịch của cơ thể nằm ở đường ruột. Một hệ men vi sinh hoàn chỉnh sẽ giúp hoạt động cả một cơ thể được vận hành hoàn chỉnh.

Vậy khi rối loạn hệ men vi sinh đường ruột sẽ gây ra tình trạng gì?

Đầu tiên, gây ra triệu chứng của đường tiêu hóa vì 70% miễn dịch cơ thể nằm ở đường tiêu hóa. Ví dụ, bệnh nhân gặp các tình trạng như: tiêu chảy, táo bón, đau bụng, đầy bụng, khó tiêu.

Thứ hai, ngoài triệu chứng ở đường tiêu hóa còn có những triệu chứng toàn thân, cảm thấy người mệt mỏi, không có sức làm việc, dễ bị viêm nhiễm, nhiễm trùng hô hấp, nhiễm trùng tiểu, nhiễm siêu vi và đặc biệt liên quan tới yếu tố thần kinh. Những người rối loạn hệ men vi sinh hay bị căng thẳng, lo lắng, không tập trung làm việc...

2. Vai trò của hệ vi sinh đường ruột với sức khỏe của chúng ta

Thưa BS, như BS đã chia sẻ, hệ vi sinh đường ruột đóng vai trò then chốt đối với sức khỏe tổng thể. Vậy, trong quá trình điều trị cho bệnh nhân gặp các vấn đề về đường ruột, bên cạnh các thuốc đặc trị, BS có thường khuyến khích họ sử dụng thêm men vi sinh để hỗ trợ phục hồi và duy trì sự cân bằng của hệ vi sinh vật đường ruột, từ đó góp phần nâng cao sức khỏe toàn diện không ạ?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Khi chúng ta bệnh, bác sĩ không những điều trị nguyên nhân gây bệnh mà còn phải liên quan đến tổng thể người bệnh. Cụ thể, nếu người bệnh có sức đề kháng và miễn dịch tốt, lúc này bệnh mau khỏi và ít bị tái phát.

Như vậy, đối với bác sĩ điều trị bệnh đặc biệt là những bệnh lý ở đường tiêu hóa, bên cạnh điều trị nguyên nhân bác sĩ sẽ bổ sung những men vi sinh.

Bởi vì, men vi sinh tạo nên một hệ miễn dịch và hàng rào đường tiêu hóa ổn định. Nhờ bổ sung men vi sinh đúng chỉ định, cơ thể có khả năng chống lại bệnh tật, đồng thời bệnh mau khỏi và quá trình ngừa tái phát tốt hơn.

Hiện nay có những khái niệm về bảo vệ hệ men vi sinh đường ruột để tránh tình trạng loạn khuẩn ruột. Bên cạnh đó, trong quá trình cần thiết, khi có chỉ định chúng ta sẽ có một biện pháp để hỗ trợ. Điều này có nghĩa là men vi sinh ngoài mục đích điều trị còn dùng để phòng ngừa tái phát hoặc làm cho bệnh mau khỏi hơn.

3. Trường hợp nào cần bổ sung men vi sinh?

Liệu có những trường hợp nào mà việc bổ sung men vi sinh, giúp cân bằng lại hệ vi sinh đường ruột, đóng vai trò then chốt trong việc cải thiện tình trạng bệnh của bệnh nhân không, thưa bác sĩ?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Men vi sinh có vai trò vô cùng quan trọng, cơ thể chúng ta có một hệ thống men vi sinh. Đặc biệt, trong đường ruột chúng ta có hai hệ thống, một là những vi khuẩn có lợi còn gọi là Probiotic hay men vi sinh (chiếm tỉ lệ 85%), hai là những vi khuẩn có hại.

Một cơ thể hoàn chỉnh, vi khuẩn có hại chỉ chiếm 15 % và khi sự cân bằng này mất đi sẽ dẫn đến tình trạng bệnh lý. Dưới đây là những trường hợp bắt buộc phải hỗ trợ điều trị men vi sinh để cải thiện tình trạng bệnh:

Thứ nhất là những bệnh nhân rối loạn về đường tiêu hóa, đặc biệt là trong trường hợp tiêu chảy cấp. Ở trẻ em và người lớn, việc bổ sung men vi sinh sẽ giúp hiệu quả trong điều trị tiêu chảy và những trường hợp tiêu chảy cấp sẽ giảm được thời gian tiêu chảy gần một ngày. Từ đó, giúp giảm được lượng nước mất đi và rút ngắn thời gian phục hồi sau tiêu chảy.

Thứ hai là những đối tượng sử dụng kháng sinh, bởi vì khi sử dụng kháng sinh giúp tiêu diệt những vi khuẩn có hại nhưng đâu đó cũng tiêu diệt các vi khuẩn có lợi của cơ thể.

Như vậy, nếu dùng kháng sinh trong một thời gian dài sẽ dẫn đến tình trạng loạn khuẩn ruột và mất cân bằng giữa nhóm vi khuẩn có lợi và có hại. Trường hợp này chúng ta phải bổ sung men vi sinh, đặc biệt là những tình trạng loạn khuẩn ruột dẫn đến tiêu chảy do sử dụng kháng sinh.

Thứ ba chúng ta bắt buộc phải sử dụng men vi sinh trong điều trị bệnh lý Helicobacter pylori (HP). Hiện nay, tỉ lệ nhiễmvi trùng HP trong dân số nước ta khá cao và đặc biệt HP đã được WHO đánh giá là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ung thư dạ dày. Do đó việc điều trị HP ở những bệnh nhân bị nhiễm có chỉ định là quan trọng và cần thiết.

Đôi khi, việc điều trị HP sẽ không thành công và một trong những yếu tố là do những tác dụng không mong muốn khi chúng ta sử dụng quá nhiều loại kháng sinh trong quá trình điều trị với thời gian kéo dài.

Chính vì vậy, trong những trường hợp này, việc bổ sung Probiotics, men vi sẽ giúp tăng hiệu quả phác đồ điều trị HP, giảm tác dụng không mong muốn trong quá trình trị bệnh, dẫn đến tỉ lệ thành công cao.

Ngoài ra, có rất nhiều chỉ định sử dụng men vi sinh, tuy nhiên tất cả trường hợp những bệnh lý về tiêu hóa và rối loạn tiêu hóa thì gần như đều có chỉ định sử dụng men vi sinh nếu cần thiết.

4. Cuộc sống hiện đại nhưng lại “hại ruột”

Như BS đã chia sẻ, hệ vi sinh đường ruột có vai trò rất quan trọng, tuy nhiên dễ dàng nhận thấy trong chúng ta có rất nhiều người bị “bụng dạ yếu”, thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa.

Theo BS, những yếu tố nào trong cuộc sống hiện đại đang ảnh hưởng tiêu cực đến sự cân bằng của hệ vi sinh đường ruột? Và tại sao cả trẻ em lẫn người lớn đều dễ gặp phải tình trạng suy giảm lợi khuẩn đường ruột?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Men vi sinh hay là hệ vi khuẩn đường ruột nằm chủ yếu ở ruột và chứa 70% hệ miễn dịch của cơ thể. Chính vì vậy, bất kỳ một yếu tố nào ảnh hưởng tới miễn dịch, đề kháng của cơ thể đều ảnh hưởng hệ men vi sinh.

Vậy men vi sinh dễ bị ảnh hưởng như thế nào?

Đầu tiên, xét về yếu tố cá thể, những đối tượng gồm trẻ em, người lớn tuổi và phụ nữ mang thai là những người dễ gặp tình trạng rối loạn hệ men vi sinh đường ruột.

Thứ hai, những đối tượng có bệnh lý tổn thương ở đường tiêu hóa, đặc biệt là người bị viêm ruột mãn tính, tiêu chảy, táo bón, đầy hơi... đều có thể dẫn đến tình trạng rối loạn hệ men vi sinh đường ruột.

Thứ ba, hệ men vi sinh đường ruột bị rối loạn trên những người kèm theo nhiều loại thuốc, cụ thể là kháng sinh, kháng viêm. Nếu chúng ta sử dụng kháng sinh, bên cạnh tác động tích cực trên những vi khuẩn có hại có thể ảnh hưởng đến những vi khuẩn có lợi và vi khuẩn chính của đường ruột.

Thứ tư, những yếu tố tác động đến thần kinh cũng ảnh hưởng đến hệ men vi khuẩn đường ruột. Đặc biệt là những đối tượng hay gặp tình trạng stress, lo âu, căng thẳng...

Cuối cùng, liên quan đến thói quen và chế độ ăn uống. Chúng ta muốn hệ men vi sinh phát triển thì cần sử dụng thức ăn chứa Probiotics là chất xơ. Nếu chế độ ăn ít chất xơ, ăn nhiều đường và thức ăn nhanh sẽ không đủ chất cung cấp hoạt động của hệ men vi sinh tốt. Chính vì vậy sẽ dẫn đến rối loạn hệ men vi sinh.

Ngoài ra, khi chúng ta thường xuyên ngồi một chỗ, không vận động thì ruột cũng ít vận động theo, điều này ảnh hưởng cũng dễ gây rối loạn hệ men vi sinh.

5. Kinh nghiệm dân gian điều trị bệnh tiêu hóa, hiệu quả đến đâu?

Thưa BS, nhiều người thường sử dụng các phương pháp dân gian như trà xanh, gừng, hay chanh ấm để hỗ trợ tiêu hóa. Vậy, bác sĩ đánh giá thế nào về hiệu quả của những phương pháp này trong thực tế?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Thực tế, chúng ta rất có nhiều sản phẩm dùng hàng ngày như: nước chanh, gừng, trà xanh... Tất cả những loại này khi dùng đúng chỉ định sẽ tốt, bởi vì đây là thực phẩm bổ sung.

Tuy nhiên, nước chanh, gừng, trà xanh... không cải thiện được sự rối loạn của hệ men vi khuẩn đường ruột. Khi chúng ta dùng nước chanh có thể cung cấp một ít vitamin làm tăng cường miễn dịch của cơ thể.

Gừng giúp giảm triệu chứng của tiêu hóa như đầy bụng, khó tiêu... Trà xanh có tác dụng kích thích hệ miễn dịch, tạo ra những chất chống oxy hóa khử. Do vậy, tất cả những chất này có thể sử dụng được với một liều lượng cho phép.

Tuy nhiên nếu mục đích chúng ta nhằm tạo nên sự cân bằng của hệ men vi khuẩn đường ruột thì những chất này không đủ mạnh để tạo nên vai trò đó.

6. Thực phẩm nào có lợi cho hệ vi sinh đường ruột?

Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần ăn nhiều rau quả và sữa chua là có thể cải thiện hệ vi sinh đường ruột. Điều này có đúng không, hay chúng ta cần kết hợp thêm những thực phẩm nào khác? BS có thể chia sẻ một số nhóm thực phẩm nên bổ sung để hỗ trợ hệ vi sinh đường ruột?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Như chúng ta có thể thấy rau xanh là thực phẩm mà các bác sĩ dinh dưỡng, bác sĩ tiêu hóa đều khuyến cáo nên dùng thường xuyên. Vì đây là thực phẩm tốt cho sức khỏe.

Nhưng nói riêng về chuyện rau xanh có làm cân bằng lại hệ men vi khuẩn đường ruột hay không thì câu trả lời là không.

Vì rau xanh không phải là probiotic mà chính là prebiotic. Nói nôm na đây là chất dinh dưỡng cho probiotic, probiotic sẽ sử dụng prebiotic để hoạt động và tạo nên sự cân bằng của mình.

Chúng ta cứ ăn rau xanh thoải mái, nhưng nếu hệ men vi sinh có trục trặc cần bổ sung thêm probiotic vì một mình rau xanh không giải quyết hết các vấn đề đường ruột.

Các thực phẩm sữa chua, yaourt và các loại nước lên men được gọi chung là các thực phẩm lên men. Thực phẩm lên men chứa một ít những lợi khuẩn, có vai trò bổ sung lợi khuẩn, bổ sung dinh dưỡng và giúp cho quá trình tiêu hóa.

Tuy nhiên, nếu bị loạn khuẩn đường ruột, chúng ta cần bổ sung lượng probiotic đúng chuẩn và đầy đủ. Những thực phẩm như yaourt, kim chi, dưa chua… có thể hỗ trợ phần nào nhưng không thể đủ mạnh để tạo nên sự cân bằng của hệ men vi sinh khi bị rối loạn.

Chính vì vậy, về mặt dinh dưỡng, chúng ta cần ăn đầy đủ các chất để đảm bảo cho hoạt động sức khỏe của cơ thể như chất đạm, đường, chất béo, khoáng chất và chất xơ. Bên cạnh đó, chúng ta có thể bổ sung thêm yaourt, nước lên men…

7. Các chủng lợi khuẩn có ích cho tiêu hóa

Cám ơn BS đã chia sẻ về vai trò quan trọng chế độ ăn uống lành mạnh trong việc duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Tuy nhiên, bên cạnh đó, men vi sinh cũng được nhiều người quan tâm. Vậy, bác sĩ có thể chia sẻ thêm về những loại chủng lợi khuẩn nào thường được sử dụng để hỗ trợ tiêu hóa không ạ?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Trên thị trường hiện nay, men vi sinh có rất nhiều loại khác nhau. Đứng giữa rừng sản phẩm thì người tiêu dùng phải chọn lựa sản phẩm đảm bảo tính hiệu quả để tránh tiền mất tật mang.

Bổ sung và sử dụng như thế nào cũng là điều quan trọng. Theo WHO, men vi sinh đạt đủ tiêu chuẩn và đảm bảo tốt cho cơ thể con người phải có định danh chủng loại rõ ràng. Men vi sinh phải được nghiên cứu trên người. Phải đảm bảo được số lượng.

Dạ dày có acid. Thông thường, hàng rào niêm mạc dạ dày sẽ loại bỏ các chất không phù hợp khi đi qua. Đa phần các men vi sinh sẽ bị chết khi qua dạ dày, chúng ta có uống nhưng không có tác dụng.

Đôi khi chúng ta nhìn thấy men vi sinh có số lượng 5 - 7 tỷ nhưng đến dạ dày lại chết hết và cuối cùng không còn lại gì. Việc bổ sung men vi sinh đảm bảo được số lượng tối thiểu từ 1 tỷ đến 10 tỷ khi đến dạ dày mới có tác dụng điều chỉnh lại hệ men vi khuẩn đường ruột.

Ngoài ra, men vi sinh phải an toàn đối với sức khỏe.

Đối với những tiêu chí này, trên thị trường có những chủng men vi sinh thường được sử dụng như Bacillus Clausii, là chủng có thể đảm bảo được tiêu chuẩn của WHO đưa ra. Bởi vì đây là chủng được định danh, có nguồn gốc rõ ràng.

Bacillus Clausii có nguồn gốc từ người và được thực hiện nhiều nghiên cứu trên lâm sàng.

Bacillus Clausii đã được WHO chấp thuận và đưa vào phác đồ điều trị quốc tế. Bacillus Clausii được chỉ định trong điều trị tiêu chảy cấp, phòng ngừa tiêu chảy kháng sinh, phối hợp phác đồ Helicobacter pylori

Ưu điểm của Bacillus Clausii là ở dạng bào tử. Theo nghiên cứu ở nước Ý năm 1998, khi bào tử Bacillus Clausii đi đến dạ dày có thể tồn tại 120 phút mà không bị tiêu diệt bởi nồng độ acid có trong dạ dày. Sau đó sinh ra các vi khuẩn có lợi ở ruột non sau 240 phút. Đây là bằng chứng chứng mình rằng Bacillus Clausii đã vượt qua được hàng rào bảo vệ của dạ dày và vẫn an toàn, đầy đủ lượng vi khuẩn khi đến với ruột non và đại tràng.

Bacillus Clausii là một trong những loại men vi sinh an toàn cho mỗi người. Hiện nay, Bacillus Clausii được chỉ định cho nhiều người khác nhau, ngay cả những người tương đối nhạy cảm như trẻ em, phụ nữ có thai, người lớn tuổi.

Chúng ta đều biết rằng, Bacillus Clausii có mặt trên thị trường trên 60 năm, điều này chứng minh được độ an toàn và được sử dụng rộng rãi trên thị trường.

Trên thị trường, chúng ta có thể bắt gặp sản phẩm Bacillus Clausii khá quen thuộc dưới dạng ống nước trong, không mùi không vị.

Đôi khi chúng ta sử dụng Bacillus Clausii sẽ cảm thấy những lợn cợn, đó chính là bào tử, chúng ta cần lắc trước khi uống.

8. Cơ chế hoạt động của men vi sinh

Thưa BS, men vi sinh hoạt động theo những cơ chế nào để giúp bảo vệ và phục hồi hệ vi sinh đường ruột cho những bệnh nhân có nguy cơ rối loạn?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Nói về cơ chế hoạt động của men vi sinh cho đến nay các nhà khoa học vẫn nghiên cứu và tìm tòi. Vì đây là hệ kiến thức vô cùng rộng và còn nhiều điều bí ẩn.

Tuy nhiên, khoa học đã chứng minh men vi sinh giúp chống lại những vi khuẩn gây hại bằng cách tranh chấp và không cho các vi khuẩn có hại gắn vào niêm mạc và gây tổn thương ruột.

Men vi sinh tranh chấp thức ăn với vi khuẩn có hại, không cho vi khuẩn sử dụng thức ăn. Khi vi khuẩn không có chỗ gắn và không còn thức ăn, chúng tự động tiêu hủy.

Men vi sinh bảo vệ chất nhầy của niêm mạc ruột, làm cho chất nhầy của niêm mạc ruột tốt hơn và bảo vệ thành ruột, do đó bảo vệ toàn bộ hoạt động của hệ tiêu hóa.

Men vi sinh giúp chuyển hóa và hấp thu các loại vitamin và khoáng chất cụ thể như vitamin B12, canxi, sắt… Chính vì vậy, men vi sinh còn có vai trò điều hòa dinh dưỡng cho trẻ em và người lớn tuổi.

Chức năng quan trọng khác của men vi sinh chính là chức năng miễn dịch. Men vi sinh kích thích các IgA, kích thích cytokine chống viêm, kích thích tạo interleukin 10. Đây là những chất chống viêm, chống nhiễm trùng và tăng sức đề kháng cho cơ thể. Đồng thời ức chế những chất gây viêm TNF-alpha và làm quá trình viêm bị hủy hoại đi.

Những cơ thế hiện nay của men vi sinh đã được nhà khoa học chấp thuận vì tốt cho hoạt động tại đường tiêu hóa, tốt cho tổng thể hoạt động miễn dịch của cả cơ thể. Và đồng thời giúp cho sự hấp thu các hoạt chất khi chúng ta nạp vào cơ thể.

9. Tiêu chí lựa chọn men vi sinh đúng chuẩn

Giữa vô vàn các sản phẩm men vi sinh trên thị trường, làm sao để người tiêu dùng có thể chọn được sản phẩm 'chuẩn' và phù hợp với nhu cầu của mình, thưa bác sĩ? Bác sĩ có thể chia sẻ những tiêu chí quan trọng khi lựa chọn men vi sinh không ạ?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Hiện nay có rất nhiều men vi sinh trên thị trường làm khó cho việc chọn lựa. Khi chọn lựa men vi sinh cần dựa vào các tiêu chí mà WHO đã đưa ra.

• Cần xác định tên và chủng loại của loại vi khuẩn rõ ràng.
• Vi khuẩn phải an toàn và có hiệu quả. Men vi sinh phải trải qua các nghiên cứu khoa học và được chứng minh qua thời gian dài sử dụng.
• Phải đảm bảo về số lượng từ 1 tỷ đến 10 tỷ.
• Men vi sinh phải qua được hàng rào acid của dạ dày Số lượng vi khuẩn phải đến được đại tràng (ruột già).
• Phải dựa vào khoa học và những bằng chứng khoa học để lựa chọn những men vi sinh được chứng minh cụ thể dựa trên đề tài nghiên cứu khoa học. Quan trọng nhất, men vi sinh được WHO và FDA chấp thuận.

10. Công nghệ sản xuất nào giúp bảo vệ lợi khuẩn tốt nhất?

Nhiều người lo ngại rằng men vi sinh có thể bị phá hủy bởi acid dạ dày. Vậy, theo bác sĩ, công nghệ sản xuất nào sẽ giúp bảo vệ lợi khuẩn một cách tối ưu?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Vượt qua hàng rào dạ dày là vấn đề then chốt của men vi sinh. Người ta có thể làm ra rất nhiều loại nhưng không thể vượt qua hàng rào dạ dày thì xem như không có tác dụng.

Để đảm bảo qua được hàng rào dạ dày, men vi sinh phải đảm bảo không bị phá hủy. Một trong những công nghệ có ưu điểm vượt trội khi sử dụng bào tử. Khi cung cấp những bào tử đi qua dạ dày sẽ không bị phá hủy bởi các acid dạ dày. Khi men vi sinh đến nơi cần phát huy thì mới tiết ra những khuẩn có lợi cho cơ thể.

Bác sĩ nhận thấy công nghệ dạng bào tử là công nghệ hiện đại và khá tốt và an toàn, được chấp nhận để làm men vi sinh và vượt qua được hàng rào acid dạ dày.

Gần đây có một số nghiên cứu liên quan đến chủng men vi sinh có thể vượt qua hàng rào acid dạ dày được gọi là parabiotics.

Parabiotics sử dụng những vi khuẩn đã chết nhưng vẫn còn tác dụng có lợi, tuy nhiên điều này vẫn đang được nghiên cứu và tìm tòi thêm.

11. Đầy hơi, khó tiêu khi ăn đồ nhiều dầu mỡ, phải làm sao?

Chào BS, tôi là nam, 45 tuổi. Tôi thường xuyên bị đầy hơi, khó tiêu nhất là sau khi ăn đồ nhiều dầu mỡ, uống bia vào buổi tối. Liệu đây có phải dấu hiệu của rối loạn tiêu hóa không? Tôi nên làm gì để cải thiện tình trạng này?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Trong trường hợp trên, bệnh nhân này có triệu chứng rõ ràng về đường tiêu hoá như đầy bụng, khó tiêu và ảnh hưởng một phần nào đó đến hệ men vi khuẩn đường ruột là vấn đề thứ nhất. 

Vấn đề thứ 2 là liên quan đến thói quen, cách sử dụng thực phẩm của bạn. Chúng ta biết bia rượu sẽ kích thích đường tiêu hoá và gây tổn hại cho niêm mạc đường tiêu hoá, và khi đó sẽ làm mất cân bằng hệ vi khuẩn chí đường ruột.

Về chất béo, khi chúng ta lạm dụng chất béo quá nhiều cũng ảnh hưởng đến quá trình mất cân bằng dinh dưỡng và cơ thể phải “gồng lên” để chuyển hoá các chất béo như vậy. Như vậy, kết luận anh có bị rối loạn đường tiêu hoá.

Để cải thiện tình trạng rối loạn tiêu hoá, anh cần hạn chế rượu bia, giảm bớt ăn mỡ heo, da gà, da vịt, nội tạng động vật. Đây là những chất béo không có lợi cho cơ thể nhiều.

Sau đó, nếu như anh đã cải thiện được lối sống hạn chế rượu bia, chất béo nhưng nếu tình trạng rối loạn tiêu hoá vẫn chưa cải thiện thì anh phải cân bằng hệ vi khuẩn chí đường ruột. Đôi khi chúng ta vẫn sử dụng men vi sinh để giải quyết triệu chứng và vấn đề điều trị.

Để phòng ngừa các tình trạng nặng hơn thì anh cũng nên đến khám bác sĩ chuyên khoa về tiêu hoá để có thể định hướng điều trị, bác sĩ sẽ điều chỉnh lại hệ tiêu hoá của anh tốt hơn.

12. Trẻ nhỏ tiêu chảy khi uống sữa, có phải hệ tiêu hóa không khỏe?

Bé nhà tôi 3 tuổi, rất biếng ăn. Bé còn dễ bị tiêu chảy khi uống sữa. Đó là do bé không hợp sữa hay do hệ tiêu hóa có vấn đề? Bác sĩ có thể giải thích rõ hơn về tình trạng này và tôi có thể làm gì để cải thiện?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Trường hợp của khán giả đặt câu hỏi cũng là nỗi lo chung của tất cả chị em phụ nữ khi mà con mình làm biếng ăn.

Con của chị có 2 vấn đề là biếng ăn và đi tiêu chảy, đặc biệt tiêu chảy khi uống sữa. Chúng ta sẽ giải quyết vấn đề tiêu chảy khi uống sữa trước.

Đôi khi vấn đề tiêu chảy do sữa thì có 2 nguyên nhân, có thể do sự hấp thu trong hệ tiêu hoá giữa con trẻ thiếu men, cụ thể là men Lacto. Do đó, chuyển hoá sữa bị ảnh hưởng và gây tình trạng tiêu chảy.

Chị có thể dẫn con thăm khám bác sĩ về chuyên khoa dinh dưỡng nhi để đổi sữa hoặc có biện pháp hỗ trợ cho bé không bị tiêu chảy.

Vấn đề thứ 2 là bé biếng ăn, thường biếng ăn ở trẻ em có rất nhiều nguyên nhân, một trong những nguyên nhân là trẻ cảm thấy không thoải mái trong đường tiêu hoá, trẻ cảm thấy ăn vào không khỏe, đầy bụng và khó chịu ở bụng, chính vì vậy trẻ sẽ biếng ăn.

Chúng ta có thể xem xét thêm, bé có bị rối loạn men vi khuẩn chí đường ruột hay không? Vì trẻ em là đối tượng nhạy cảm và dễ bị rối loạn vi khuẩn chí đường ruột, đặc biệt bé có kèm theo triệu chứng tiêu chảy, trong trường hợp cần thiết có thể bổ sung hệ men vi sinh. Nếu bé có cải thiện triệu chứng tiêu chảy thì triệu chứng biếng ăn của bé sẽ cải thiện hơn.

Trong một số trường hợp thì có thể thay đổi cách ăn để cho bé dễ chịu hơn hoặc phụ huynh có thể bổ sung nhiều loại thực phẩm, thay đổi cách chế biến và chia phần ăn thành nhiều lần trong ngày để bé hấp thu và tăng cảm giác ngon miệng khi ăn uống và giúp cho bé giải quyết tình trạng chán ăn.

13. Giải pháp cải thiện táo bón cho mẹ bầu

Tôi đang mang thai và thường xuyên bị táo bón. Nhờ BS tư vấn cho tôi cách cải thiện. Trường hợp này có thể sử dụng men vi sinh không? Mẹ bầu sử dụng men vi sinh cần lưu ý những điều gì?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Cảm ơn câu hỏi của chị. Trường hợp của chị thì thai càng lớn sẽ chèn vào đường tiêu hoá, bệnh nhân sẽ bị rối loạn đường tiêu hoá và đặc biệt là táo bón.

Để giải quyết tình trạng táo bón khi mang thai thì chị lưu ý, đầu tiên là chế độ ăn, chúng ta phải cung cấp chất xơ đầy đủ, ăn nhiều rau, uống nhiều nước để cơ thể đầy đủ chất xơ cho quá trình vận động hiệu quả và tống phân ra ngoài.

Thứ 2 là chuyện thai lớn đi lại khó khăn thì phụ nữ mang thai lại hạn chế vận động, chính việc này dẫn tới tình trạng táo bón cho nên nếu không có yêu cầu của bác sĩ chuyên khoa thì chị có thể vận động đi lại để hạn chế tình trạng táo bón.

Một số thực phẩm giúp dễ đi cầu hơn như bổ sung rau xanh, khoai, các loại trái cây như bưởi, chuối và uống nhiều nước… Đó là những chất có thể cải thiện tình trạng táo bón và nếu như tình trạng táo bón quá nhiều thì chị có thể hỗ trợ một vài sản phẩm giúp giảm táo bón ở phụ nữ có thai ví dụ như Lactulose.

Và nếu tình trạng nặng hơn thì chị nên đi khám để bác sĩ cho thuốc. Táo bón ở phụ nữ có thai rất dễ dẫn đến nguy cơ bị trĩ. Khi mà chúng ta mang thai và bị trĩ thì ảnh hưởng đến cơ thể và sức khỏe khá nhiều.

Vấn đề thứ 2 chị đặt ra là men vi sinh có hỗ trợ cho tình trạng táo bón hay không? Men vi sinh giải quyết triệu chứng táo bón không nhiều. Tuy nhiên, chúng ta biết những cái lợi điểm của men vi sinh như men vi sinh tái tạo, cân bằng hoạt động của hệ vi khuẩn đường ruột, giúp miễn dịch tăng lên và cơ thể sẽ khoẻ hơn, cơ thể khỏe thì sẽ ăn uống, vận động được.

Điều này đã gián tiếp hỗ trợ cho việc điều trị táo bón. Khi mà chị ăn nhiều chất xơ sẽ tái lập hoạt động hệ men vi sinh và cũng có lợi cho những người phụ nữ có thai.

Như vậy, phụ nữ có thai có thể sử dụng men vi sinh, khuyến cáo sử dụng nếu có những triệu chứng rối loạn về đường tiêu hoá.

Tuy nhiên sử dụng men vi sinh ở phụ nữ có thai là một vấn đề nhạy cảm, do đó việc sử dụng men vi sinh phải đảm bảo an toàn cho mẹ và thai nhi.

Một trong những sản phẩm mà chúng ta thấy đã được chứng minh an toàn cho mẹ và thai nhi, sử dụng ở mọi lứa tuổi thậm chí sử dụng ở trẻ sơ sinh là Bacillus clausii.

Bacillus clausii thì có thể tái tạo được hệ men vi khuẩn đường ruột, giúp tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể và đặc biệt những đối tượng có thai như chị.

14. Thuốc kháng sinh có gây tác dụng phụ tiêu chảy?

Gần đây tôi bị viêm họng và phải dùng kháng sinh liên tục trong một tuần. Sau đó, tôi bị đau bụng và tiêu chảy. Có phải do tác dụng phụ của kháng sinh không? Tôi có thể uống men vi sinh để khắc phục không?

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Thuốc kháng sinh chắc chắn có gây tác dụng phụ là tiêu chảy. Theo những nghiên cứu, có 52% người xảy ra tình trạng tiêu chảy do sử dụng kháng sinh.

Chúng ta biết rằng bên cạnh các loại kháng sinh tiêu diệt những vi khuẩn có hại thì kháng sinh có thể làm ảnh hưởng đến những vi khuẩn có lợi.

Chính vì vậy, nếu như chúng ta sử dụng kháng sinh và đặc biệt cho những đối tượng dễ bị rối loạn tiêu hoá, những đối tượng tình trạng miễn dịch kém thì nên bổ sung thêm men vi sinh trong quá trình sử dụng kháng sinh để hạn chế các tác dụng phụ do kháng sinh gây ra.

Một trong những nghiên cứu khoa học cho thấy, việc tiêu chảy do sử dụng kháng sinh làm rối loạn đường khuẩn ruột và dẫn đến tình trạng tiêu chảy và khi ngưng dùng, kháng sinh vẫn tồn tại và thậm chí có thể tồn tại đến 6 tháng sau.

Bạn có cơ địa rất là nhạy cảm khi sử dụng kháng sinh, dễ bị tiêu chảy. Do đó, bạn có thể bổ sung thêm men vi sinh để giải quyết tình trạng này.

Những nghiên cứu hiện nay cho thấy có những men vi sinh, những chủng kháng các loại kháng sinh, đặc biệt về Bacillus clausii có 4 chủng và kháng với nhiều loại kháng sinh gọi là men vi sinh đa kháng, chính vì vậy không bị ảnh hưởng bởi các kháng sinh mà chúng ta có thể dùng chung với nhau mà không sợ mất tác dụng của nhau.

15. Bổ sung vi sinh phòng ngừa rối loạn tiêu hóa

Công việc của em rất nhiều áp lực, ăn uống không điều độ. Thêm vào đó, em phải thường xuyên đi công tác, mỗi lần ăn thức ăn ở địa phương là lại bị rối loạn tiêu hóa. Em có thể sử dụng men vi sinh như một giải pháp phòng ngừa không? Nếu có, nên dùng như thế nào? Nhờ BS hướng dẫn giúp ạ.

TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng trả lời: Cảm ơn câu hỏi của bạn. Trường hợp của bạn hội tụ rất nhiều những yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng loạn khuẩn ruột.

Thứ nhất là bạn làm việc căng thẳng, áp lực nhiều mà “tiêu hoá là bộ não thứ 2”, khi mà căng thẳng thì tiêu hoá sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến hệ men vi khuẩn của chúng ta bị ảnh hưởng.

Vấn đề thứ 2 của bạn là ăn uống không điều độ, đó cũng là yếu tố nguy cơ dẫn đến loạn khuẩn ruột. Do đó đối với trường hợp của bạn thì nên bổ sung men vi sinh.

Men vi sinh có vai trò thứ nhất là điều trị trong những trường hợp chúng ta có triệu chứng cụ thể như rối loạn tiêu hoá, tiêu chảy.

Còn mục đích của bạn bổ sung men vi sinh nhằm mục đích phòng ngừa và chúng ta biết phòng bệnh hơn chữa bệnh, khi mà chúng ta phòng bệnh thì chúng ta giảm nguy cơ.

Những bất thường trong chế độ sinh hoạt, ăn uống của bạn dẫn đến tình trạng loạn khuẩn ruột, viêm ruột mãn tính thì sẽ khó khăn cho vấn đề điều trị. Đối với trường hợp của bạn thì bạn có thể sử dụng Bacillus clausii, tên thương mại thì khá quen thuộc với từ Enterogermina.

Khi bạn sử dụng với mục đích phòng ngừa thì có thể sử dụng loại 2 tỷ đơn vị/ ống và sử dụng mỗi ngày từ 2 đến 3 ống.

Tóm lại, bạn cần hạn chế bớt những căng thẳng và thay đổi chế độ ăn, bổ sung chất xơ, bổ sung trái cây để tăng sức đề kháng cơ thể . Quan trọng nhất là bạn cần lắng nghe cơ thể của mình để điều trị hiệu quả. 

Cảm ơn TS.BS Lê Thị Tuyết Phượng - Trưởng khoa Nội Tiêu hóa, Bệnh viện Nhân dân 115 và Opella Việt Nam - Nhãn hàng men ống vi sinh Enterogermina Gut Defense đã đồng hành cùng AloBacsi thực hiện chương trình này.