Theo PGS.TS Võ Tường Kha - Trưởng Bộ môn Y học thể thao, trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội, đột quỵ trong chơi thể thao không hiếm gặp, biến cố này hoàn toàn có thể phòng ngừa được.

Tập luyện là hoạt động tốt cho sức khỏe, ngăn ngừa thừa cân, béo phì, các bệnh tim mạch, chuyển hóa và ung thư. Trung bình, một người nên vận động từ 3 - 5 buổi/tuần, mỗi lần tập kéo dài 30 - 60 phút.

Theo lượng vận động (cường độ, tần suất, thời lượng, tính chất bài) có các nhóm môn tập khác nhau. Tập sức mạnh gồm các môn cử tạ, các bài ném. Môn tốc độ (sức nhanh) như chạy, bơi hay đạp xe ở cự ly ngắn. Môn sức bền như chạy cự ly từ 3km, marathon, bán marathon, đi bộ thể thao, đạp xe đường dài.

Khi tập thể dục hoặc chơi thể thao, người tập nên chọn môn phù hợp với tình trạng sức khỏe. Pickleball giống tennis, bóng bàn, cầu lông, là bài tập vận động hỗn hợp sức mạnh, tốc độ, sức bền, đang được nhiều người yêu thích.

Với một số cá nhân đặc biệt, việc tập thể dục hoặc chơi thể thao trong đó có pickleball có thể là yếu tố khởi phát gây đột tử. Nguy cơ này hay xảy ra ở người trước giờ ít vận động hoặc có bệnh tim mạch nhưng không được phát hiện.

Vì sao lại xảy ra đột quỵ khi chơi thể thao?

1. Những người chưa, ít tập thể thao hoặc có sẵn bệnh lý tim mạch nhưng không biết. Những trường hợp này khi có lượng vận động lớn, dẫn tới hưng phấn tối đa gây tăng nhịp tim, tăng huyết áp, thể gây rung nhĩ/thất, gây nhồi máu cơ tim, gây vỡ mạch máu não (đột quỵ).

Ngay cả với những người từng tập luyện lâu dài, cơ thể đã thích nghi nhưng lượng vận động vượt ngưỡng chịu đựng của cơ thể có thể dẫn tới tế bào, tổ chức thiếu máu, thiếu oxy, thiếu dinh dưỡng. Tim và não là tổ chức bị thiếu hụt và thiệt hại sớm nhất, không bù kịp, nguy cơ gây ra đột quỵ.

2. Suy kiệt năng lượng cấp tính. Hoạt động thể lực kéo dài trong một buổi tập, làm tiêu hao năng lượng, trước hết là sụt giảm đường huyết dẫn đến hôn mê, không cấp cứu kịp thời sẽ tử vong.

3. Rối loạn nước và điện giải. Lượng vận động lớn, kéo dài, gây tăng sinh nhiệt, thải nhiệt bằng việc tăng cường bài tiết mồ hôi, hậu quả là mất cân bằng nước, điện giải, rối loạn thăng bằng kiềm toan, có thể gây hôn mê, đột quỵ .

4. Sốc nhiệt. Lượng vận động lớn, kéo dài gây sinh nhiệt, cơ thể thải nhiệt không kịp, tích lũy nhiệt gây sốc nhiệt. Nếu tập trong môi trường nắng, nóng, cơ thể bị bức xạ nhiệt dẫn tới gia tăng nhiệt độ cơ thể, sốc nhiệt, rối loạn thần kinh thực vật, rối loạn nhịp tim, nhịp thở, hôn mê, co giật, ngừng tuần hoàn, ngừng thở.

5. Tập thể thao cường độ lớn, kéo dài có thể gây tiêu cơ vân, rối loạn chuyển hóa điện giải, rối loạn thăng bằng kiềm toan, rối loạn đông máu, tăng kali máu, suy thận, suy tim cấp, gây ngừng thở, ngừng tuần hoàn.

Theo BS ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, thực tế, khoảng 80% các trường hợp đột quỵ khi chơi thể thao là người có bệnh lý tim mạch từ trước. Có những người đã biết trước bệnh, nhưng chủ quan nghĩ là nhẹ. Cũng có những người có bệnh lý nhưng chưa phát hiện vì không đi khám hoặc khám nhưng không đúng chuyên khoa, không được phát hiện.

Một số hội chứng hay bệnh lý dễ gây ngừng tim khi gắng sức như: hội chứng Brugada, hội chứng WPW, bệnh cơ tim phì đại...

Những người mắc hội chứng này, có thể không hề có yếu tố khởi phát, nhưng tự nhiên xuất hiện rối loạn nhịp tim, tim đập rất nhanh. Bình thường tim đập 70 - 80 lần/phút nhưng khi rối loạn, nhịp tim tăng lên 300 - 400 lần/phút gây tụt huyết áp, ngất xỉu và có thể ngừng tim ngay sau đó.

Những lưu ý khi khi tập luyện

Người tập phải đánh giá tình trạng sức khỏe của mình đủ điều kiện tham gia tập luyện hay không. Bên cạnh đó cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa thể thao, tim mạch để đánh giá khả năng chịu đựng của cơ thể, ngưỡng thể lực.

Người tập cần nắm rõ nguyên tắc như tập đúng kỹ thuật, nâng dần thời gian để cơ thể thích nghi, mỗi ngày tăng dần, không đột ngột tăng thời gian quá ngưỡng cơ thể.

Để giảm nguy cơ đột quỵ khi chơi thể thao, người chơi nên khởi động từ 10 - 15 phút để làm nóng cơ thể, giúp mạch máu giãn nở và giảm nguy cơ co thắt khi vận động. Với các bộ môn ngoài trời, khi nhiệt độ thấp, người tập cần mặc đủ ấm, chú ý giữ ấm cổ, tay và chân.

>>> Hà Nội: Đang chơi pickleball người đàn ông bất ngờ ngã gục, ngừng tuần hoàn