14 nguyên nhân gây khát nước thường xuyên

I. Khát nước là triệu chứng của bệnh gì?

Một số bệnh nhân có cảm giác khát nước thường xuyên và thắc mắc luôn khát nước là bệnh gì? Thực tế, triệu chứng khát quá mức có thể xảy ra trong một số trường hợp nhưng thường không kéo dài và dễ dàng biến mất sau khi cơ thể hấp thu đủ nước. Tuy nhiên, nếu chứng khát nước kéo dài liên tục không rõ nguyên nhân thì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh nhân đang mắc phải một bệnh lý nào đó. Dưới đây là một số nguyên nhân khiến bệnh nhân bị khát nước thường xuyên:

1. Bệnh đái tháo đường

Khát nước và đi tiểu nhiều lần có thể là những triệu chứng cảnh báo bệnh đái tháo đường. Bệnh nhân tiểu đường thường cảm thấy khát thường xuyên và uống nhiều nước. Uống nước cũng là một cách giúp loại bỏ đường dư thừa ra khỏi máu dưới dạng nước tiểu. Tuy nhiên, cách này có thể làm tăng tần suất tiểu tiện nếu bệnh nhân uống quá nhiều. 

Ngoài ra, khi bị tiểu đường, glucose trong máu sẽ tăng lên, buộc thận phải làm việc quá sức để cố gắng hấp thu. Vì thận phải làm việc quá sức nên lâu dần sẽ trở nên yếu hơn và hoạt động kém hiệu quả hơn. Điều này khiến nước tiểu dư thừa và bệnh nhân không kiểm soát được tình trạng mót tiểu.

Xem thêm: Cẩm nang cần biết về bệnh tiểu đường

2. Thiếu máu

Thiếu máu là trường hợp cơ thể không có đủ tế bào hồng cầu khỏe mạnh. Tình trạng này có thể làm bẩm sinh hoặc do nhiều nguyên nhân khác nhau như thiếu sắt, thiếu vitamin B12, chấn thương, xuất huyết,...

Thiếu máu nhẹ không gây khát nước nhiều. Tuy nhiên trong trường hợp thiếu máu nặng, bệnh nhân sẽ thấy rất khát nước kèm các triệu chứng như chóng mặt, kiệt sức, choáng váng, mạch nhanh, tái mặt hoặc vã mồ hôi nhiều.

3. Tăng canxi máu

Đây là tình trạng nồng độ canxi trong máu cao hơn mức bình thường. Nguyên nhân có thể là do tuyến cận giáp hoạt động quá mức hoặc là dấu hiệu của một bệnh lý khác như lao, thậm chí ung thư. 

Tăng canxi máu gây triệu chứng khát nước nhiều, cảm giác uống bao nhiêu cũng không đủ, kèm theo đó là các biểu hiện như đi tiểu thường xuyên hơn, đau bụng, buồn nôn, nôn, táo bón, đau xương, yếu cơ, cảm giác lú lẫn, mệt mỏi, trầm cảm, rối loạn nhịp tim...

4. Đái tháo nhạt

Triệu chứng khát nước cũng chính là một dấu hiệu đặc trưng của bệnh đái tháo nhạt. Có nhiều loại đái tháo nhạt như đái tháo nhạt trung ương, đái tháo nhạt do thận và đái tháo nhạt thai kỳ. 

Đái tháo nhạt là do vùng hạ đồi - tuyến yên không thể tiết ra vasopressin - hormone chống bài niệu, do đó không có sự cô đặc nước tiểu ở thận. Điều này dẫn đến sự tăng thứ cấp độ thẩm thấu trong huyết thanh, gây kích thích khát và uống nhiều. 

Còn đái tháo nhạt do thận là vì thận giảm đáp ứng với vasopressin. Nhìn chung, bệnh nhân đái tháo nhạt sẽ gặp tình trạng khát nước liên tục kể cả khi thường xuyên uống nước và đi tiểu rất nhiều.

Xem thêm: Xét nghiệm đái tháo nhạt như thế nào?

5. Thời kỳ kinh nguyệt

Nếu bạn cảm thấy muốn uống nước trong kỳ kinh nguyệt, điều đó hoàn toàn bình thường. Điều này là do mức độ estrogen và progesterone đều có thể ảnh hưởng đến lượng chất lỏng. Thêm vào đó là lượng máu mất đi từ chính chu kỳ sẽ khiến bạn cần uống nhiều nước hơn để bù lại (đặc biệt là khi chu kỳ kéo dài).

6. Thực phẩm

Một số loại thực phẩm có nhiều khả năng khiến bạn cảm thấy khát hơn, chẳng hạn như: Thực phẩm mặn như đồ chế biến sẵn; thức ăn cay; chế độ ăn giàu protein.

Thực phẩm có tác dụng lợi tiểu khiến bạn phải đi tiểu nhiều hơn, dẫn tới thường xuyên cảm thấy khát. Các thực phẩm lợi tiểu gồm măng tây, củ cải, cần tây, chanh, đường, gừng, rau mùi tây…

Bên cạnh đó, khi uống một số loại nước như cà phê, trà cũng có thể tăng cường lợi tiểu và khiến bệnh nhân cảm thấy khát.

7. Áp dụng chế độ ăn kiêng low-carb

Cảm thấy khát nước là một tác dụng phụ phổ biến của chế độ ăn keto, vì kế hoạch ăn uống yêu cầu bạn phải cắt giảm đáng kể lượng tinh bột. Tinh bột hấp thụ và giữ nhiều nước hơn chất đạm và chất béo. Kết quả là bạn sẽ phải đi tiểu thường xuyên hơn, khiến mức độ khát tăng đột biến.

8. Luôn cảm thấy khát nước do mất nước

Mất nước có nghĩa là cơ thể không có đủ nước để thực hiện các hoạt động thường ngày, và khát nước chính là dấu hiệu. Tình trạng này có thể xảy ra vì nhiều lý do, chẳng hạn như tập thể dục, tiêu chảy, nôn mửa và đổ mồ hôi quá nhiều.

Ước tính, khi cơ thể mất khoảng 1- 2% lượng nước, chúng ta sẽ bắt đầu cảm thấy khát. Bởi vì cơ thể có các thụ thể cảm nhận được sự thay đổi về lượng chất lỏng và kích hoạt phản ứng khát nước.

9. Cảm thấy khát nước do khô miệng (xerostomia)

Khô miệng thường bị nhầm là khát nước quá mức. Đó là tình trạng khô bất thường của màng nhầy trong miệng do giảm lưu lượng hoặc thay đổi thành phần nước bọt. Các tuyến không tạo đủ nước bọt dẫn đến các triệu chứng khó chịu khác như hôi miệng, khó nhai và nước bọt đặc, dai.

Các nguyên nhân phổ biến gây khô miệng bao gồm hút thuốc lá hoặc căng thẳng, lo lắng hoặc đơn giản là lão hóa.

10. Tâm thần phân liệt

Ngoài ra, nguyên nhân khác gây triệu chứng khát nước có thể do một số rối loạn tâm thần chẳng hạn như tâm thần phân liệt. Những người này bị khát nước quá mức dẫn đến uống nhiều nước và đi tiểu nhiều. 

11. Phụ nữ mang thai

Phụ nữ mang thai cũng có thể gặp phải tình trạng khát nước thường xuyên do mẹ bầu thường dễ bị nóng và đổ mồ hôi hơn, dẫn đến mất nhiều nước hơn. Ngoài ra, ở giai đoạn đầu của thai kỳ, cơ thể bà bầu cần nhiều nước hơn cho sự phát triển của thai nhi; đồng thời khi em bé tiếp tục phát triển, tử cung mở rộng và ấn xuống bàng quang, khiến mẹ có cảm giác muốn đi tiểu nhiều hơn và cơ thể cũng sẽ mất nước nhiều hơn.

12. Thời kỳ mãn kinh

Sự thay đổi nội tiết tố của thời kỳ đầu mãn kinh (tiền mãn kinh) và mãn kinh cũng làm tăng cảm giác khát nước. Điều này xảy ra do cơ thể mất thêm chất lỏng khi bị bốc hỏa và đổ mồ hôi ban đêm.

13. Căng thẳng mãn tính

Căng thẳng mãn tính khiến tuyến thượng thận hoạt động kém, điều này dẫn đến huyết áp thấp. Tình trạng này gây chóng mặt, trầm cảm, lo lắng và khát nước cực độ. Mặt khác, đây cũng là dấu hiệu cảnh báo cơ thể cần bổ sung thêm nước vào máu để làm tăng huyết áp.

14. Sử dụng thuốc

Một số thuốc gây tác dụng phụ là khát nước, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu, thuốc điều trị rối loạn lưỡng cực lithium, thuốc ức chế SGLT2 để điều trị bệnh tiểu đường…

II. Điều trị tình trạng khát nước thường xuyên như thế nào?

Phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cụ thể dẫn đến tình trạng khát nước liên tục.

Đối với người mắc bệnh đái tháo đường, mục đích chữa trị là để giảm lượng đường trong máu và duy trì đường huyết ở mức ổn định. Cách tốt nhất để duy trì lượng đường huyết đúng mục tiêu là tập thể dục, xây dựng chế độ ăn uống phù hợp và dùng thuốc đái tháo đường theo đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Bệnh nhân có thể kiểm soát bệnh đái tháo nhạt bằng cách đơn giản là uống đủ nước. Biện pháp này là để giúp ngăn ngừa tình trạng mất nước. Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ kê toa một loại thuốc có tác dụng tương tự như hormone ADH của cơ thể để điều trị đái tháo nhạt. 

Những bệnh nhân bị khát nước thường xuyên do vấn đề về tâm thần có thể cần đến bác sĩ chuyên khoa thần kinh để được tư vấn và điều trị phù hợp.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Trịnh Ngọc Bình - Phó ban AloBacsi Cộng đồng