MC Ngọc Hương: Thưa bác sĩ, trào ngược dạ dày thực quản và viêm dạ dày, loét dạ dày có liên quan gì đến nhau?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương:

Nghe chuyên môn có vẻ mệt quá, chúng ta hiểu nôm na là thức ăn vào miệng thì phải có đường đi thẳng xuống dạ dày. Đường nối từ cuống họng xuống dạ dày gọi là thực quản. Dạ dày chứa thức ăn rồi nhào trộn, tiết axit sau đó chui xuống ruột non. Ruột non hấp thu thức ăn rồi đi tới ruột già, tạo thành khối phân đi ra ngoài. Ruột non rất dài, đoạn đầu tiên kề sát bao tử, thân thiết như hàng xóm gọi là tá tràng. Vì nó nằm sát dạ dày nên viêm loét dạ dày và viêm loét tá tràng hay dính chung với nhau. Người ta hay gọi là viêm loét dạ dày tá tràng là như vậy.

Thứ hai, như đã nói, thực quản là đường ống từ cuống họng tới dạ dày. Thực tế, dạ dày giống như đường một chiều, theo lý thuyết sau khi cuống họng nuốt thức ăn chạy xuống thực quản rồi đến bao tử có một đường duy nhất. Nhưng đôi khi chúng đi ngược lên lại thì đó là bệnh trào ngược dạ dày thực quản, giống như chúng ta đi ngược chiều vào đường cấm.

Đúng ra phải gọi là bệnh trào ngược dạ dày thực quản, nhưng nhiều người hay gọi tắt là trào thực quản hay trào dạ dày thì đều là cơ chế như nay giờ tôi đã trao đổi.

MC Ngọc Hương: Trên một người có thể mắc cùng lúc các loại bệnh này không?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương:

Về lý thuyết là có thể. Vì dạ dày - tá tràng nằm sát nhau, như 2 anh em sinh đôi. Do đó, có người bị viêm loét dạ dày tá tràng, lại có người chỉ bị viêm loét dạ dày mà không bị viêm loét tá tràng, hoặc ngược lại nhưng bản chất 2 bệnh này là một cơ chế. Tóm lại, một người có thể bị cả viêm loét dạ dày, tá tràng, tùy theo nhiều hay ít, nhiều thì cả 2 vị trí, nhẹ thì một vị trí dạ dày hoặc tá tràng.

Trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh riêng. Một người có thể mắc 2 bệnh độc lập với nhau. Tuy nhiên, só người mắc bệnh dạ thực quản nhưng không mắc bệnh dạ dày tỷ lệ thấp, khoảng 5%. Đa số 90-95% người bị bệnh trào ngược thực quản sẽ kèm theo tổn thương dạ dày cũng có tổn thương, như viêm loét chẳng hạn.

MC Ngọc Hương: Nhiều bạn đọc AloBacsi cho biết họ có các triệu chứng của hầu hết các bệnh này như ợ chua, ợ nóng, xót ruột… Triệu chứng điển hình của bệnh trào ngược dạ dày thực quản là gì ạ?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương:

Biểu hiện của chứng trào ngược là ợ trớ, ợ nóng. Ợ nóng là cảm giác nóng rát, giống như đói bụng, cào xót ngay xương ức, sau lồng ngực hoặc trên cổ họng. Ợ trớ là ợ không phải hơi mà có mùi vị thức ăn, hoặc mùi dịch vị dạ dày chạy lên họng. Đây là 2 triệu chứng của trào ngược dạ dày thực quản.

MC Ngọc Hương: Trào ngược dạ dày thực quản có điều trị khỏi hoàn toàn không thưa bác sĩ? Điều trị bằng những phương pháp nào? Cần lưu ý gì khi điều trị?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương:

MC Ngọc Hương có hay chạy xe ngược chiều, chạy xe leo lề không? Theo Ngọc Hương tình trạng xe leo lề này tại TPHCM trị dễ hay khó. Trào ngược dạ dày cũng rơi vào tình trạng tương tự như vậy. Đương nhiên, chuyện đi ngược chiều hay xuôi chiều, leo lề đường hay không chúng ta có thể tự kiềm chế và điều khiển đươc, còn trào ngược dạ dày thì không được, chúng ta không thể nói “"ê, bao tử đi một chiều cho tui". Vì đó là hệ thần kinh tự động, gọi là hệ thần kinh thực vật.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản do nhiều yếu tố: ăn uống, mập phì, thuốc lá, béo bụng, nam giới thường hay gặp hơn. Do đó, việc điều trị trào ngược dạ dày thực quản có đặc điểm phải kéo dài, điều trị duy trì có khi phải 2-3 năm chứ không phải tính theo tháng. Hơn nữa, nếu ta mập hơn một chút, bụng bia hơn một chút, ăn khuya, ăn uống không điều độ, stress thì cũng dễ bị tái phát. Điều này cũng lý giải vì sao người văn phòng, stress, ăn uống, sinh hoạt không điều độ dễ bị trào ngược dạ dày thực quản.

MC Ngọc Hương: Bác sĩ ơi, văn phòng tôi có 7 người thì hết 4 người bị trào ngược dạ dày thực quản. Xin hỏi, vì sao dân văn phòng như chúng tôi lại dễ mắc căn bệnh này vậy? Mong bác sĩ hướng dẫn giúp những người làm văn phòng như chúng tôi khi bị trào ngược dạ dày thì nên làm gì? Ăn uống, ngủ nghỉ sao cho hợp lý?

Tôi có nên dùng các sản phẩm từ nghệ để bảo vệ dạ dày? Nếu được thì khi chọn lựa nên lưu ý gì?

ThS.BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương:

Nghệ có hoạt chất là curcumin, tác dụng chủ yếu của nó là bảo vệ dạ dày, khi đi qua thực quản bám được rất ít do đó tác dụng trị trào ngược dạ dày không cao. Nhưng như tôi đã đề cập ở phần đầu, 90-95% người bị trào ngược thực quản đều có bệnh dạ dày kèm theo. Như vậy, chúng ta có thể sử dụng những sản phẩm từ nghệ để bảo vệ dạ dày. Khi dạ dày tốt lên cũng góp phần trào ngược dạ dày ít hơn, giảm triệu chứng khó chịu nhiều hơn.

Dùng sản phẩm từ nghệ thì nó chung chung quá. Nhiều người có thể lấy nghệ giã ra thì cũng được thôi hay có thể sử dụng luôn công nghệ hiện đại, tức là sản phẩm của những hãng bào chế ra dạng giống như tân dược. Chẳng hạn như Scuma Fizzy đang đồng hành cùng chương trình đã bào chế ra dạng sủi bọt để uống.

Về chế độ ăn uống, sinh hoạt của người bị trào ngược dạ dày. Người làm văn phòng dễ gặp tình trạng bụng bự, ngồi máy tính nhiều, do đó nên giảm ăn chất béo, vì bệnh trào ngược kị chất béo. Một thói quen thường gặp nhất là gọi thức ăn nhanh mà đây là thực phẩm rất nhiều chất béo bão hòa. Ngoài ra, sau khi ăn xong, phải 2-3 tiếng sau mới đi nằm nghỉ. Không nên ăn vặt trước khi ngủ.

Thứ hai phải ngủ nghỉ đúng giờ, ăn uống điều độ, nếu không thì hoạt động tự động tính của dạ dày và thực quản bị xáo trộn không kiểm soát được, rất dễ xảy ra "đi ngược chiều, đi lên lề" tức là trào ngược. Bên cạnh đó, cần hạn chế thức ăn béo, chiên xào, cà phê, trà đậm, thuốc lá, rượu bia. Nhớ tập thể dục, cần tránh những động tác phải gập người, cúi người quá mức sẽ tăng trào ngược nhiều, nhất là yoga như lộn người...

Trân trọng cảm ơn SCurma Fizzy - Viên sủi curcumin hướng đích giúp hỗ trợ tăng cường sức khỏe cho bệnh nhân viêm loét dạ dày trào ngược đã đồng hành cùng AloBacsi trong chương trình này!