Viêm nha chu - nướu tổn thương âm thầm dẫn đến mất răng vĩnh viễn

1. Viêm nha chu như phần móng nhà bị lung lay

Viêm nha chu là gì và vì sao đây lại là một trong những bệnh răng miệng nguy hiểm nhất ở người trưởng thành, thưa BS?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc - Giám đốc Phòng khám Nha khoa Hạnh Phúc trả lời: Hãy tưởng tượng răng là một căn nhà, vậy nha chu chính là phần móng. Phần móng này có 3 lớp: xi măng là nướu - sắt thép là dây chằng nha chu - bê tông là xương ổ răng xung quanh.

Viêm nha chu là phần móng nhà đang bị xâm lấn, sụt lở. Viêm nha chu có thể là viêm nướu, viêm dây chằng, viêm xương ổ răng xung quanh - khiến răng yếu đi.

Răng dù khỏe, nhưng nha chu yếu, vẫn có thể rụng đi.

2. Triệu chứng viêm nha chu

BS có thể nêu cụ thể những biểu hiện của viêm nha chu, cần lưu ý để phát hiện sớm?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Các triệu chứng đầu tiên của viêm nha chu là sưng nướu, chảy máu nướu. Ngoài ra, bệnh nhân còn bị hôi miệng, tụt nướu, cảm giác ê buốt nhẹ, răng lung lay từ nhẹ đến nặng. Một số người còn bị áp xe nướu, đau nhức răng, rụng răng.

3. Vì sao giai đoạn đầu của viêm nha chu thường bị bỏ qua?

Từ kinh nghiệm thăm khám, BS thường gặp những dấu hiệu ban đầu nào của viêm nha chu mà bệnh nhân dễ chủ quan bỏ qua nhất?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Viêm nha chu giai đoạn đầu thường bị bỏ sót do không gây đau, chỉ chảy máu răng, viêm nướu răng, sưng đỏ. Chính vì thế, nhiều người thường chủ quan, không đi khám.

Đến khi răng lung lay, đau nhức bệnh nhân mới đi khám - nghĩa là viêm nha chu đã đến mức độ vừa hoặc nặng.

Do vậy, khi phát hiện có các dấu hiệu ban đầu của viêm nha chu như đã nêu trên, hãy đi khám ngay.

4. Đa số mọi người chỉ đi khám khi răng lung lay, đau nhức nhiều

Tại Phòng khám Nha khoa Hạnh Phúc, bệnh nhân bị viêm nha chu thường đến khám khi bệnh diễn tiến ở mức độ nào, thưa BS?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Rất ít bệnh nhân đến khám viêm nha chu do những dấu hiệu ban đầu. Một số đến cạo vôi răng, vô tình phát hiện bệnh.

Người bị viêm nha chu thường chỉ đi khám khi răng đã lung lay, đau nhức, tụt nướu nhiều... - thường đã ở giai đoạn vừa và nặng.

5. Mối liên hệ giữa sức khỏe răng miệng với các bệnh nền

Đối với người lớn tuổi hoặc người có bệnh nền (tiểu đường, tim mạch…), viêm nha chu có xu hướng tiến triển nhanh hơn không? BS thường áp dụng phác đồ điều trị như thế nào cho nhóm này?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Người có bệnh lý nền (tim mạch, nội tiết, đái tháo đường...) thường bị tình trạng viêm nha chu nặng hơn bình thường. Ngược lại, tình trạng nha chu cũng có thể khiến bệnh tiểu đường, tim mạch nặng hơn. 

Như vậy, những người có bệnh nền cần lưu ý thêm vấn đề răng miệng. Với người khỏe mạnh, chỉ cần giải quyết vấn đề răng miệng nhưng nhóm đặc biệt này phải kiểm soát đường huyết, quản lý các bệnh nền tốt mới có thể dứt điểm.

6. Gần như không thể phục hồi trạng thái nha chu khỏe mạnh như ban đầu

Việc điều trị viêm nha chu có cần kết hợp nhiều lần làm sạch - cạo vôi - điều trị tủy hoặc trồng răng không? Có thể chữa dứt điểm hay chỉ là kiểm soát tiến triển bệnh ạ?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Tùy vào giai đoạn viêm nha chu mà bệnh nhân mắc phải, sẽ có phương án điều trị phù hợp.

Ở mức độ nhẹ, chỉ cần làm sạch vôi răng, sau đó vệ sinh răng miệng đúng cách sẽ không bị tái lại.

Nhưng ở giai đoạn đã hình thành túi nha chu, áp xe, răng lung lay, việc điều trị cần thêm nhiều giai đoạn: Cạo vôi răng, nạo túi nha chu, cố định răng. Những trường hợp bị tụt nướu nhiều có thể phải thực hiện ghép nướu; nếu đã tiêu xương thì phải ghép thêm xương.

Việc điều trị ở giai đoạn đầu có thể nhẹ nhàng, nhưng tình trạng càng nặng thì cần càng nhiều bước hơn. Để nha chu trở về trạng thái khỏe mạnh ban đầu gần như là không thể, chỉ đạt được khoảng 80%.

7. Bị viêm nha chu, khi nào phải nhổ răng?

Nhiều người nghe “viêm nha chu” là sợ nhổ răng, mất răng. BS có thể chia sẻ các giai đoạn điều trị, và khi nào thì cần nhổ răng?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Trong giai đoạn đầu của viêm nha chu, việc điều trị chủ yêu là bảo tồn. Với những người viêm nha chu nặng, tiêu xương khiến bệnh nhân thường xuyên bị đau nhức, gây áp xe nha chu nhiều, lúc này cần phải nhổ răng.

Ổ nha chu chứa rất nhiều vi khuẩn, sẽ tấn công vào mô răng bên dưới, gây tiêu xương. Thậm chí nhiều trường hợp vi khuẩn còn tấn công vào máu, gây viêm các cơ quan khác như tim mạch, nhiễm trùng huyết, rất nguy hiểm.

8. Cách phòng ngừa viêm nha chu

Chăm sóc tại nhà đóng vai trò thế nào trong việc hỗ trợ điều trị và ngăn tái phát viêm nha chu? Những sản phẩm, thói quen nào BS thường khuyên bệnh nhân?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Để phòng ngừa bệnh nha chu, việc đầu tiên là đánh răng đúng, đủ số lần (2 lần mỗi ngày, mỗi lần 2 - 3 phút, vệ sinh đủ mặt ngoài - mặt nhai - mặt trong). 

Kết hợp với lấy sạch thức ăn ở kẽ răng bằng chỉ nha khoa, tăm nước. Đồng thời khám răng 6 tháng 1 lần, cạo vôi răng.

Nhiều người lo ngại cạo vôi răng có thể gây ê buốt hoặc mòn răng, nhưng đây là biện pháp tốt nhất để phòng ngừa viêm nha chu.

Khi có các triệu chứng ban đầu của viêm nha chu, cần đi khám ngay, không cần chờ đến lịch khám răng. Phát hiện sớm viêm nha chu có thể cứu vãn được, tránh tình trạng bị mất răng về sau.

9. Viêm nha chu không phân biệt độ tuổi 

Viêm nha chu thường tiến triển âm thầm trong nhiều năm - vậy làm sao để phòng ngừa hiệu quả, đặc biệt ở người trưởng thành bận rộn và thường chủ quan với việc khám răng định kỳ, thưa BS?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Viêm nha chu không phân biệt độ tuổi, từ trẻ em, người trưởng thành đến người lớn tuổi. 

Đặc biệt, viêm nha chu diễn tiến âm thầm, không gây đau. Khi có biểu hiện, thường đã quá muộn. Do vậy, mọi người đều phải tuân thủ các nguyên tắc chăm sóc răng miệng: chải răng đúng và đủ, khám răng định kỳ, hạn chế ăn thức ăn quá cứng, chứa nhiều đường, axit...