Viêm khớp dạng thấp nên kiêng ăn gì để giảm viêm - giảm đau?

Ăn uống không đúng có thể làm nặng thêm viêm khớp dạng thấp

Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn, xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các mô trong khớp, gây viêm, sưng đau và tổn thương cấu trúc khớp theo thời gian. Bệnh không chỉ gây đau đớn mà còn có thể dẫn đến tàn phế nếu không kiểm soát tốt.

Trong quá trình điều trị bằng thuốc, chế độ ăn uống đóng vai trò hỗ trợ quan trọng. Một số thực phẩm có thể làm tăng phản ứng viêm, khiến triệu chứng nặng hơn. Do đó, việc kiêng ăn những món gây hại cho khớp là điều rất cần thiết.

1. Kiêng các loại thịt đỏ, mỡ động vật

Thịt bò, thịt heo nhiều mỡ, thịt cừu... chứa nhiều acid arachidonic - một loại acid béo có thể kích hoạt phản ứng viêm trong cơ thể. Ngoài ra, thịt đỏ khi nấu ở nhiệt độ cao (chiên, nướng) còn sinh ra các chất oxy hóa làm tổn thương tế bào và tăng cảm giác đau ở khớp.

Người bệnh viêm khớp dạng thấp nên hạn chế thịt đỏ dưới 2 lần/tuần, ưu tiên thịt nạc, thịt gà bỏ da, cá béo (cá hồi, cá thu) vì chứa omega-3 có khả năng chống viêm tự nhiên.

2. Tránh các món chiên xào, nhiều dầu mỡ

Thực phẩm chiên ngập dầu, xào nhiều mỡ không chỉ làm tăng cân - yếu tố nguy cơ khiến bệnh khớp nặng hơn - mà còn góp phần làm tăng chỉ số viêm trong máu. Đặc biệt là dầu công nghiệp, mỡ động vật, bơ thực vật chứa nhiều trans fat, dễ kích hoạt hệ miễn dịch hoạt động quá mức.

Hãy thay thế bằng cách chế biến đơn giản như hấp, luộc, nướng ít dầu. Sử dụng các loại dầu tốt cho sức khỏe như dầu oliu, dầu mè, dầu hạt cải.

3. Giảm tối thiểu đường tinh luyện và bánh kẹo ngọt

Đường và các sản phẩm từ đường (bánh quy, bánh ngọt, nước ngọt có gas...) làm tăng cytokine - chất gây viêm trong cơ thể. Việc tiêu thụ nhiều đường còn gây tăng cân, rối loạn chuyển hóa và khiến thuốc điều trị kém hiệu quả hơn.

Người bệnh nên hạn chế đường dưới 25g/ngày, tránh các loại đồ ngọt công nghiệp, thay thế bằng trái cây tươi ngọt tự nhiên hoặc các loại hạt không ướp đường.

4. Tránh rượu bia và đồ uống có cồn

Rượu bia gây ức chế miễn dịch, ảnh hưởng đến gan - nơi chuyển hóa nhiều loại thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp. Uống rượu còn có thể làm tăng độc tính của thuốc Methotrexate, dễ dẫn đến tổn thương gan nặng nề.

Người mắc viêm khớp dạng thấp nên kiêng hoàn toàn rượu bia, kể cả uống với lượng nhỏ, đặc biệt trong thời gian dùng thuốc điều trị.

5. Kiêng nội tạng động vật, lòng đỏ trứng trong giai đoạn viêm cấp

Các món như gan, tim, lòng... chứa nhiều purin - tiền chất của acid uric - không trực tiếp gây ra viêm khớp dạng thấp nhưng có thể làm tăng viêm và đau nhức khớp. Lòng đỏ trứng cũng nên hạn chế trong giai đoạn viêm cấp do chứa nhiều cholesterol, dễ gây phản ứng viêm.

Người bệnh có thể dùng lòng trắng trứng để bổ sung đạm, hạn chế các thực phẩm từ nội tạng.

6. Tránh các thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp

Xúc xích, lạp xưởng, thịt nguội, mì gói, đồ hộp... chứa nhiều muối, chất bảo quản, hương liệu nhân tạo. Đây là các tác nhân có thể kích thích hệ miễn dịch phản ứng mạnh, làm bùng phát triệu chứng viêm khớp.

Người bệnh nên ăn thực phẩm tươi, nấu tại nhà, kiểm soát tốt hàm lượng muối dưới 5g/ngày và hạn chế các món tiện lợi.

Vậy người bệnh viêm khớp dạng thấp nên ăn gì?

Bên cạnh việc kiêng khem, một chế độ ăn chống viêm là rất cần thiết, nên bổ sung các nhóm sau:

• Rau xanh đậm: cải bó xôi, rau bina, súp lơ xanh - chứa nhiều chất chống oxy hóa
• Cá béo, giàu omega-3: cá hồi, cá mòi, cá trích, cá basa
• Ngũ cốc nguyên cám: yến mạch, gạo lứt
•  Các loại hạt: hạt điều, hạnh nhân, đậu nành, đậu phộng…
• Trái cây tươi: lựu, cam, dâu tây, dâu tằm, ổi, táo, lê, nho - chứa flavonoid chống viêm
• Sữa chua ít đường: giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ miễn dịch.
  
  

Kết luận:

Viêm khớp dạng thấp là bệnh cần điều trị lâu dài và không có “thuốc thần”. Tuy nhiên, bên cạnh tuân thủ thuốc của bác sĩ, kiểm soát chế độ ăn uống là cách đơn giản nhưng hiệu quả để giảm đau, giảm viêm và cải thiện chất lượng sống.

Hãy nhớ, kiêng đúng - ăn đúng - uống đúng chính là ba chìa khóa hỗ trợ điều trị bền vững bệnh viêm khớp dạng thấp. Khi cần, hãy trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng thực đơn phù hợp nhất với bạn.