Vì sao cá thể hóa trong phẫu thuật khúc xạ lại quan trọng?

Hội thảo “Tối ưu hóa kết quả và mở rộng chỉ định điều trị trong phẫu thuật khúc xạ” diễn ra dưới sự chủ trì của ThS.BS Đặng Thị Như Quỳnh - Phó Giám đốc chuyên môn Hệ thống BV Mắt Quốc tế DND và PGS.TS.BS Nguyễn Hữu Chức - Phó Chủ tịch Hội nhãn khoa Việt Nam - Chủ tịch Hội Nhãn khoa TPHCM - Giảng viên cao cấp bộ môn Mắt trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch.

Chương trình thu hút 120 người đến tham dự trực tiếp và 330 nghìn lượt theo dõi qua màn hình, kết nối các bác sĩ, học viên và cộng đồng nhãn khoa trên toàn quốc.

KLEx mở ra kỷ nguyên mới cho thị lực tuổi trung niên

Tại hội thảo, BSNT Bùi Quang Tuấn - Giám đốc Bệnh viện Mắt Quốc tế DND Sài Gòn tự hào chia sẻ, Hệ thống Bệnh viện Mắt Quốc tế DND đã thành công điều trị viễn thị, lão thị bằng phẫu thuật rút lõi mô qua đường mổ nhỏ (KLEx) đầu tiên tại Đông Nam Á.

BSNT Bùi Quang Tuấn thông tin, năm 2015, có 1,8 tỷ người mắc bệnh lão thị; con số này dự kiến tăng lên 2,1 tỷ người vào năm 2030. Châu Á là khu vực có tốc độ già hóa nhanh nhất thế giới. Đến năm 2050, 1/4 dân số châu Á sẽ trên 60 tuổi. Nhóm bệnh nhân này có nhu cầu thị giác rất cao và là khách hàng tiềm năng lớn trong tương lai đối với ngành khúc xạ nhãn khoa.

Vấn đề này còn tạo ra một gánh nặng kinh tế không hề nhỏ, với thiệt hại ước tính lên tới 25,4 tỷ đô la Mỹ đối với những người dưới 65 tuổi do ảnh hưởng đến năng suất lao động.

Điều này đặc biệt quan trọng vì lão thị thường xuất hiện ở độ tuổi 40-55, giai đoạn được coi là chín muồi nhất trong sự nghiệp của nhiều người. Do đó, nhu cầu tìm kiếm một giải pháp điều trị hiệu quả, giúp họ lấy lại thị lực sắc nét để tiếp tục làm việc và tận hưởng cuộc sống là cực kỳ cao.

Trong phẫu thuật khúc xạ, hai trường phái chính là tạo vạt (LASIK) và không tạo vạt (SMILE). SMILE được xem là ưu việt nhờ khả năng bảo tồn giác mạc, ít xâm lấn và giảm khô mắt. Tuy nhiên, hơn 20 năm qua, kỹ thuật này chỉ ứng dụng cho cận thị do khó khăn khi tạo lõi mô dạng “bánh donut” - cấu trúc cần thiết để điều trị viễn thị và lão thị. Việc giải quyết rào cản này đã mở ra một cuộc cách mạng thực sự.

Smile Pro trên hệ thống Femtosecond VisuMax 800 đánh dấu bước tiến vượt bậc của phẫu thuật không vạt. Thay vì tạo vạt giác mạc lớn như LASIK, bác sĩ chỉ cần rạch một đường siêu nhỏ để rút lõi mô đã định hình. Điều này giúp phẫu thuật nhẹ nhàng, ổn định và chính xác hơn.

Một trong những ưu điểm quan trọng nhất là tốc độ laser vượt trội. Nếu công nghệ SMILE trước đây cần 23 giây chiếu laser, SMILE Pro với VisuMax 800 rút ngắn xuống còn 8 - 10 giây. BSNT Bùi Quang Tuấn chia sẻ về góc nhìn của bệnh nhân đang nằm trên bàn mổ: “Chỉ cần 1 giây thôi thì các bạn cũng sẽ kéo dài giống như cả 1 năm”.

Nếu bệnh nhân cử động, lực hút này có thể bị mất, làm gián đoạn quy trình. Rút ngắn thời gian can thiệp giúp giảm mạnh nguy cơ mất hút, đưa tỷ lệ biến chứng xuống chỉ 0,13%.

Các đặc điểm giải phẫu như nhãn cầu nhỏ, khe mi hẹp, hốc mắt sâu khiến việc áp dụng công lên bệnh nhân châu Á đòi hỏi sự tinh chỉnh. Hãng sản xuất khuyến cáo cone size M, nhưng kích thước này không phù hợp với giác mạc của phần lớn bệnh nhân châu Á. Nhận thấy rủi ro này, Bệnh viện Mắt Quốc tế DND tiên phong sử dụng cone size S, nhỏ hơn và an toàn hơn.

Quyết định này tưởng nhỏ nhưng chính là “chìa khóa” để đảm bảo phẫu thuật an toàn và đạt kết quả tối ưu. Sự kết hợp giữa công nghệ laser đỉnh cao (VisuMax 800) và sự thấu hiểu lâm sàng sâu sắc (cá nhân hóa kích thước côn) đang mở ra một kỷ nguyên mới. Đây không chỉ là việc điều trị thị lực, mà là sự phục hồi năng lực chuyên môn và chất lượng sống cho thế hệ lao động nòng cốt, cho phép họ hướng tới một tương lai không còn phụ thuộc vào kính đọc sách, tận hưởng thị lực sắc nét và một cuộc sống năng động, trọn vẹn.

Chất lượng thị giác - Thước đo thành công của phẫu thuật khúc xạ

Phần trình bày của BS.CK2 Phạm Thị Hằng - Trưởng khoa Khúc xa, Bệnh viện mắt Quốc tế DND Hà Nội tập trung vào chuyên đề chiến lược lựa chọn bệnh nhân và tối ưu hóa chỉ định trong phẫu thuật khúc xạ hiện đại.

Đằng sau mỗi ca phẫu thuật tưởng như chỉ kéo dài vài phút là một quy trình đánh giá phức tạp, yêu cầu sự chính xác tuyệt đối, sự thấu hiểu nhu cầu thị giác của từng bệnh nhân và sự tinh tế trong cá nhân hóa thông số điều trị.

BS.CK2 Phạm Thị Hằng khẳng định, quy trình đánh giá trước phẫu thuật không chỉ là, mà là nền tảng quan trọng nhất để đảm bảo an toàn và chất lượng điều trị. Độ khúc xạ chính xác tuyệt đối là yếu tố bắt buộc. Có những bệnh nhân phải khám lại 2 - 3 lần trong nhiều tháng để xác định độ ổn định thật sự, đặc biệt là người trẻ có biên độ điều tiết lên đến 6 điốp.

Song song với đó, hiểu đúng nhu cầu thị giác lại quan trọng không kém. Một bệnh nhân 18 tuổi sẽ có kỳ vọng hoàn toàn khác một người 45 tuổi đang bước vào giai đoạn lão thị. Thậm chí, có trường hợp chỉ cận 0,5 độ nhưng cần đạt thị lực 10/10 để đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp. Điều này khiến phẫu thuật khúc xạ trở thành một dạng “phẫu thuật thẩm mỹ của thị giác”, nơi quyết định phải dựa trên mục tiêu cá nhân của từng bệnh nhân.

Thứ hai, công nghệ phẫu thuật hiện đại như SMILE Pro có thể thực hiện quá trình laser chỉ trong 8 giây. Tuy nhiên, chính kinh nghiệm của phẫu thuật viên trong việc lựa chọn các thông số điều trị mới là yếu tố tạo ra sự khác biệt về chất lượng. Cùng một công nghệ, nhưng mỗi bác sĩ có thể mang lại một kết quả khác nhau. Việc quyết định vùng quang học (optical zone), định tâm laser, và tinh chỉnh các thông số dựa trên đặc điểm riêng của từng mắt chính là nghệ thuật “cá nhân hóa” điều trị, quyết định sự thoải mái và sắc nét mà bệnh nhân cảm nhận được sau này.

Hai nguy cơ lớn nhất trong phẫu thuật khúc xạ là tái cận và giãn lồi giác mạc. Để ngăn ngừa, bác sĩ phải đánh giá giác mạc cực kỳ chi tiết – không chỉ mặt trước mà cả mặt sau. Nhiều trường hợp giác mạc trước hoàn toàn bình thường nhưng mặt sau lại tiềm ẩn nguy cơ, buộc bác sĩ từ chối phẫu thuật vì an toàn của bệnh nhân.

BS.CK2 Phạm Thị Hằng còn nhấn mạnh khái niệm quang sai, đặc biệt là quang sai bậc cao có thể khiến bệnh nhân dù đạt thị lực 10/10 nhưng “không thấy thoải mái”. Những rối loạn này gây quầng sáng, chói lóa và giảm độ tương phản, nhất là khi lái xe ban đêm.

Công nghệ chính là cầu nối giữa việc chẩn đoán chính xác các vấn đề tiềm ẩn và thực hiện một ca can thiệp phẫu thuật hiệu quả. Nó cho phép các bác sĩ hiện thực hóa chiến lược điều trị cá nhân hóa, mang lại kết quả vượt trội và an toàn.

Trong lĩnh vực chẩn đoán, các hệ thống tiên tiến như máy đo sinh trắc học giác mạc và hệ thống đánh giá quang sai đóng vai trò vô cùng quan trọng. Những thiết bị này không chỉ cung cấp các chỉ số về độ dày hay độ cong giác mạc, mà còn cho phép bác sĩ dựng bản đồ chi tiết về những bất thường ở cả mặt trước và mặt sau, cũng như lượng hóa chỉ số quang sai bậc cao. Nhờ đó, bác sĩ có thể tiên lượng trước kết quả, giải thích các nguy cơ tiềm ẩn và cho bệnh nhân thấy hình ảnh mô phỏng chất lượng thị giác của họ sẽ như thế nào sau phẫu thuật.

Tóm lại, thành công của phẫu thuật khúc xạ hiện đại không phải là kết quả của một yếu tố đơn lẻ. Đó là một phương trình tổng hòa giữa ba trụ cột chính: chẩn đoán chính xác bằng công nghệ hiện đại, can thiệp bằng công nghệ phẫu thuật tiên tiến, và tất cả được điều khiển bởi kinh nghiệm của phẫu thuật viên trong việc cá nhân hóa điều trị.

Thành công trong phẫu thuật khúc xạ vì thế được định nghĩa lại: không phải 10/10 trên bảng đo thị lực, mà là trải nghiệm thị giác trọn vẹn qua chính cảm nhận của bệnh nhân.

Hội thảo khép lại trong không khí sôi nổi, với hàng loạt trao đổi chuyên môn được tiếp nối trong phần thảo luận. Sự kiện không chỉ mang đến kiến thức cập nhật mà còn mở màn cho mô hình đào tạo chuẩn quốc tế mà DND định hướng phát triển trong những năm tới, tiếp tục định hình tiêu chuẩn đào tạo nhãn khoa theo chuẩn quốc tế, hướng đến chất lượng điều trị tối ưu cho người Việt.