Tối ưu hóa điều trị hen và COPD: Khi tiêu chuẩn quốc tế bước vào y tế cộng đồng

Sáng 29/6/2025, tại TP.HCM, Hội Hen - Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng TP.HCM đã long trọng tổ chức hội thảo khoa học "Nâng cao chất lượng quản lý ngoại trú hen - COPD" nhân kỷ niệm 25 năm thành lập mạng lưới ACOCU – một mô hình tiên phong trong việc quản lý hen và bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) tại cộng đồng.

Sau phần khai mạc của PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan – Chủ tịch Hội Hen - Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng TP.HCM, hội thảo đã ghi nhận nhiều ý kiến ghi nhận, chia sẻ cảm xúc từ các cơ quan ban ngành như Cục Quản lý khám chữa bệnh Bộ Y tế, Sở Y tế TP.HCM, Bảo hiểm xã hội TP.HCM, cùng các nhân vật có nhiều đóng góp cho y tế cộng đồng như PGS.TS Nguyễn Thị Hòe.

Tiêu chí E3 – bước tiến trong quản lý chất lượng hen và COPD

Phần nội dung chuyên môn bắt đầu với bài báo cáo của ThS Trương Lê Vân Ngọc (Bộ Y tế Việt Nam), giới thiệu về việc triển khai thí điểm tiêu chí E3 – Tiêu chí chất lượng lâm sàng dành cho quản lý Hen và COPD. Bộ tiêu chí này được xây dựng trên cơ sở pháp lý vững chắc, hướng tới nâng cao chất lượng chẩn đoán, điều trị và quản lý bệnh tại bệnh viện. 

Với 84 tiêu chí chất lượng, đây sẽ là công cụ quan trọng giúp chuẩn hóa và cải thiện dịch vụ y tế trong lĩnh vực bệnh hô hấp mạn tính. Các tiêu chí sẽ là cơ sở để các cơ sở y tế tự đánh giá, cải tiến liên tục và từng bước đồng bộ hóa chất lượng giữa các tuyến điều trị.

Quản lý COPD giai đoạn ổn định theo GOLD 2025

Tiếp nối là phần trình bày của PGS.TS.BS Nguyễn Văn Thọ – Trưởng Bộ môn Lao và Bệnh phổi ĐHYD TP.HCM. Báo cáo tập trung vào việc quản lý COPD giai đoạn ổn định theo cập nhật GOLD 2025. 

PGS Thọ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân nhóm bệnh nhân (A, B, E), áp dụng bộ ba điều trị ICS/LABA/LAMA cho nhóm E có biểu hiện viêm dai dẳng. Dữ liệu từ các nghiên cứu lâm sàng cho thấy việc dùng bộ ba BUD/GLY/FOR Aerosphere có thể giúp giảm đợt cấp trung bình đến nặng, giảm sử dụng thuốc cắt cơn, hạn chế biến cố tim phổi và giảm tử vong do mọi nguyên nhân. 

Ông cũng lưu ý rằng việc áp dụng đúng phác đồ cần đi kèm với theo dõi sát sao và đánh giá đáp ứng điều trị định kỳ.

Phần trình bày của PGS Thọ thêm sinh động khi ông chia sẻ kinh nghiệm tư vấn cho bệnh nhân, khéo léo quy đổi giá trị những bao thuốc lá ra những liều thuốc điều trị, qua đó vừa khích lệ bệnh nhân bỏ thuốc lá, vừa thuyết phục họ tuân thủ phác đồ.

Phân tuyến điều trị hen và COPD: nền tảng cho mạng lưới bền vững

PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan tiếp tục với một báo cáo quan trọng: "Quản lý hen và COPD tại các tuyến điều trị". Bà trình bày vai trò, nhiệm vụ cụ thể của từng tuyến y tế trong chuỗi quản lý liên tục bệnh nhân hen và COPD: Tuyến cơ sở – trạm y tế, tuyến quận/huyện – bệnh viện cấp 2, Tuyến thành phố và trung ương.

PGS Tuyết Lan nhấn mạnh rằng việc phối hợp và chuyển tuyến hai chiều cần được thực hiện đồng bộ, có quy trình rõ ràng để đảm bảo không đứt gãy điều trị. Đặc biệt, các tuyến cần được trang bị đầy đủ thuốc trong danh mục BHYT nhằm bảo đảm hiệu quả điều trị liên tục.

Trong phần thuyết trình, PGS Tuyết Lan cũng nhấn mạnh việc giảm liều thuốc cho bệnh nhân hen mỗi 3 tháng khi họ đã đáp ứng điều trị, và lưu ý lịch tái khám của bệnh nhân COPD.

Người khởi xướng mạng lưới ACOCU cũng bày tỏ niềm vui và sự đồng thuận với tiêu chí E3, bà cũng rất mong chờ 84 tiêu chí sẽ sớm được đưa vào chấm điểm chất lượng bệnh viện. 

Tối ưu hóa điều trị từ dự phòng đến kiểm soát triệu chứng

Ở góc độ chuyên sâu hơn, PGS.TS.BS Nguyễn Như Vinh - Trưởng khoa Thăm dò chức năng hô hấp, BV Đại học y dược TP.HCM - chia sẻ về việc tối ưu quản lý COPD từ dự phòng đến điều trị. Ông tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm của bộ ba ICS/LABA/LAMA trong kiểm soát triệu chứng, giảm đợt cấp và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh. 

Ngoài ra, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủng ngừa - đặc biệt là vắc xin cúm, phế cầu và zona - trong dự phòng các đợt cấp nặng ở nhóm bệnh nhân hô hấp mạn tính. 

Đây là chiến lược phòng ngừa đơn giản, chi phí thấp nhưng hiệu quả cao, cần được lồng ghép vào chương trình quản lý bệnh tại cộng đồng.

Chiến lược đơn giản hóa điều trị hen tại bệnh viện

Khép lại phần chuyên môn là phần chia sẻ của TS.BS Lê Thị Thu Hương – Trưởng khoa Hô hấp, BV Nhân dân Gia Định. Bà trình bày giải pháp đơn giản hóa quy trình điều trị hen tại bệnh viện dựa theo chiến lược GINA 2024. 

Trọng tâm là kiểm soát viêm đường thở – yếu tố cốt lõi trong cơ chế bệnh sinh hen. Bởi vì viêm là đặc điểm bệnh học then chốt, thúc đẩy triệu chứng dai dẳng và rối loạn chức năng sinh lý, đồng thời cũng thúc đẩy các đợt kịch phát cấp tính và thường nghiêm trọng. 

Theo TS Thu Hương, các chiến lược điều trị mới như AIR, MART hay các thuốc sinh học giúp cá nhân hóa điều trị, chủ động kiểm soát viêm sớm và liên tục. Cách tiếp cận này không chỉ giảm nguy cơ đợt cấp mà còn hạn chế việc lạm dụng corticoid toàn thân, cải thiện tiên lượng lâu dài cho người bệnh.

Tôn vinh chặng đường 25 năm của mạng lưới ACOCU

Ngoài các bài báo cáo khoa học, hội thảo còn là dịp để tri ân và vinh danh các đơn vị ACOCU tiêu biểu trên toàn quốc. Các poster đến từ nhiều đơn vị ACOCU được trưng bày, chấm điểm và trao giải. Video hành trình 25 năm hoạt động của mạng lưới, câu chuyện từ các thành viên, và lời chúc mừng từ bạn bè quốc tế đã tạo nên một không khí ấm cúng, xúc động và đầy tự hào.

Sự kiện không chỉ là một hội thảo khoa học mà còn là dịp nhìn lại hành trình 25 năm của mạng lưới ACOCU - nơi quy tụ những nỗ lực không ngừng nghỉ của đội ngũ y tế cộng đồng, chuyên gia hô hấp và các cơ quan quản lý. 

Với sự phối hợp chặt chẽ giữa các tuyến điều trị, chính sách hỗ trợ từ Bộ Y tế và sự đồng hành của người bệnh, ACOCU tiếp tục được kỳ vọng là mô hình hình mẫu trong quản lý bệnh mạn tính tại Việt Nam.