Ampicillin là thuốc gì? Công dụng và liều dùng

Hoạt chất: Ampicillin
Thương hiệu: Ampicillin 250mg, Ampicillin 500mg, Penbritin®, Rimacillin®

I. Công dụng của thuốc Ampicillin

Ampicillin là kháng sinh loại penicillin được sử dụng để ngăn ngừa và điều trị một số bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, như nhiễm trùng đường hô hấp (viêm phế quản, viêm phổi) nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm màng não, nhiễm khuẩn salmonella và viêm nội tâm mạc, lậu, sốt thương hàn.

Ampicillin cũng có thể được sử dụng để ngăn ngừa nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B ở trẻ sơ sinh. Thuốc được sử dụng bằng đường miệng, bằng cách tiêm vào cơ bắp hoặc tiêm tĩnh mạch. Giống như tất cả các loại kháng sinh, ampicillin không hữu ích trong điều trị nhiễm virus.

Ampicillin được phát hiện vào năm 1958 và được đưa vào sử dụng thương mại vào năm 1961.

Ngoài ra còn có một dạng ampicillin với một loại thuốc flucloxacillin khác, đây được gọi là co-fluampicil. Co-fluampicil được sử dụng cho các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng hoặc gây ra bởi một số loại vi khuẩn. Thương hiệu bao gồm Flu-Amp®.

>>>Có thể bạn quan tâm: Thuốc Ampi trị mủ và nhiễm trùng phải không BS?

II. Liều dùng Ampicillin

Ampicillin sẽ bắt đầu hoạt động ngay lập tức và ạn sẽ bắt đầu khỏe hơn sau khi dùng thuốc trong 2 ngày.

1. Liều dùng thuốc Ampicillin với người lớn

Đối với bệnh viêm phế quản dùng liệu pháp liều cao 1g 4 lần một ngày

Đối với bệnh viêm phổi liều lượng là 500mg 4 lần một ngày

Đối với bệnh nhiễm khuẩn đường tiết niệu liều lượng là 500mg 3 lần một ngày

Đối với bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hóa liều lượng là 500mg 3 đến 4 lần một ngày.

Đối với sốt thương hàn cấp tính liều lượng là 1-2g 4 lần một ngày trong 2 tuần. Người mang mầm bệnh 1-2g 4 lần một ngày tỏng 4 đến 12 tuần.

2. Liều dùng thuốc Ampicillin với trẻ em

Liều dùng ở trẻ em từ 25 - 100mg/kg/ngày. Liều lượng có thể thay đổi tùy thuộc vào cân nặng cũng như tình trạng bệnh ở trẻ.

3. Liều dùng thuốc Ampicillin với người đang mang thai và cho con bú

Ampicillin chỉ nên được sử dụng khi cần thiết rõ ràng trong thai kỳ. Chị em nên tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Đối với phụ nữ cho con bú, ampicillin đi vào sữa nhưng không gây phản ứng có hại cho trẻ nếu được sử dụng đúng liều bình thường.

III. Cách dùng Ampicillin

1. Cách dùng thuốc Ampicillin hiệu quả

Trước khi bạn bắt đầu điều trị, hãy đọc tờ thông tin của nhà sản xuất từ bên trong gói. Nó sẽ cung cấp cho bạn thêm thông tin về ampicillin và danh sách đầy đủ các tác dụng phụ có thể gặp phải khi sử dụng thuốc.

Uống ampicillin chính xác như bác sĩ chỉ định. Dùng thuốc bằng miệng, thường 4 lần một ngày (uống sau mỗi 6 giờ), hoặc theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Dùng thuốc bằng miệng, thường được dùng 4 liều một ngày (uống sau mỗi 6 giờ) hoặc cách nhau ít nhất 4 giờ (ví dụ 8g sáng, 12g trưa, 16g và 20g).

Uống ampicillin khi bụng đói (1 giờ trước hoặc 2 giờ sau bữa ăn) vì cơ thể hấp thụ ít ampicillin hơn sau bữa ăn, điều đó có nghĩa là thuốc kém hiệu quả. Uống nhiều nước trong khi sử dụng thuốc trừ khi bác sĩ nói với bạn cách khác.

Nếu bạn uống thuốc dạng viên nang, hãy nuốt cả viên thuốc với một ly nước đầy (không uống với nước trái cây), không nghiền, nhai viên thuốc.

Nếu bạn uống dạng lỏng thì cần lắc chai thuốc trước khi uống, đo đúng liều lượng bằng cách sử dụng muỗng thuốc được đưa kèm theo. Nếu không có hãy hỏi dược sĩ, không sử dụng muỗng nhà bếp vì có thể sẽ không cung cấp đúng liều lượng cần dùng.

Ngay cả khi bạn cảm thấy tình trạng của mình đã tốt hơn thì vẫn cần tiếp tục sử dụng thuốc kháng sinh cho đến khi liệu trình điều trị kết thúc (trừ khi bác sĩ bảo bạn dừng lại). Điều này là để ngăn ngừa nhiễm trùng quay trở lại.

Thông thường, kháng sinh được kê toa trong các đợt điều trị ngắn. Bác sĩ sẽ cho bạn biết quá trình điều trị sẽ kéo dài bao lâu - điều này thường không kéo dài hơn 14 ngày. Nếu bạn vẫn cảm thấy không khỏe sau khi kết thúc điều trị, hãy quay lại gặp bác sĩ.

2. Bạn nên làm gì khi uống quá liều thuốc Ampicillin?

Quá liều ampicillin có thể gây ra thay đổi hành vi, nhầm lẫn, co giật, cũng như quá mẫn cảm thần kinh cơ, mất cân bằng điện giải và suy thận.

Nếu ai đó đã sử dụng quá liều và có các triệu chứng nghiêm trọng như bất tỉnh hoặc khó thở, hãy gọi Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến khoa Hồi sức Cấp cứu cơ sở y tế gần nhất. Các triệu chứng của quá liều có thể bao gồm: nôn mửa dữ dội, tiêu chảy kéo dài, thay đổi bất thường về lượng nước tiểu hoặc co giật.

3. Bạn nên làm gì khi quên liều thuốc Ampicillin?

Nếu bạn quên uống một liều, hãy uống ngay khi nhớ ra, trừ khi đã gần đến thời gian dùng liều tiếp theo. Nên nhớ không dùng hai liều cùng một lúc để bù cho liều đã quên.

IV. Tác dụng phụ Ampicillin

Khi dùng thuốc ampicillin có thể xảy ra buồn nôn, nôn, tiêu chảy hoặc lở miệng/ lưỡi. Nếu bất kỳ tác dụng nào trong số này vẫn còn hoặc xấu đi, hãy thông báo cho bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn kịp thời.

Hãy cho bác sĩ biết ngay lập tức nếu có bất kỳ tác dụng phụ hiếm gặp nhưng rất nghiêm trọng này xảy ra: nước tiểu sẫm màu, buồn nôn hoặc nôn kéo dài, đau dạ dày/ bụng, vàng mắt hoặc da, dễ bị bầm tím hoặc chảy máu, đau họng hoặc sốt kéo dài.

Ampicillin hiếm khi có thể gây ra tình trạng đường ruột nghiêm trọng (tiêu chảy liên quan đến Clostridium difficile) do một loại vi khuẩn kháng thuốc. Tình trạng này có thể xảy ra trong quá trình điều trị hoặc vài tuần đến vài tháng sau khi điều trị đã dừng lại. Không sử dụng chống tiêu chảy hoặc opioid nếu bạn có bất cứ triệu chứng sau đây, vì các sản phẩm này có thể làm cho tình trạng tồi tệ hơn: tiêu chảy kéo dài, đau bụng hoặc đau dạ dày/ chuột rút, máu/ chất nhầy trong phân.

Sử dụng ampicillin trong thời gian kéo dài hoặc lặp đi lặp lại có thể dẫn đến miệng nấm hoặc mới nhiễm nấm âm đạo (miệng hoặc âm đạo nhiễm nấm). Liên hệ với bác sĩ nếu bạn nhận thấy các mảng trắng trong miệng, thay đổi dịch tiết âm đạo hoặc các triệu chứng mới khác.

Một phản ứng dị ứng rất nghiêm trọng với thuốc này là rất hiếm, nhưng hãy gọi Trung tâm cấp cứu 115 ngay lập tức nếu nó xảy ra. Các triệu chứng của phản ứng dị ứng nghiêm trọng có thể bao gồm: phát ban, ngứa/ sưng (đặc biệt là mặt/ lưỡi/ cổ họng), chóng mặt nghiêm trọng, khó thở.

Ampicillin có thể gây phát ban nhẹ nhưng không nghiêm trọng. Tuy nhiên, bạn có thể không phân biệt được với phát ban hiếm gặp là dấu hiệu của phản ứng dị ứng nghiêm trọng. Do đó, tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bạn phát triển bất kỳ phát ban.

>>>Có thể bạn quan tâm: Đề phòng dị ứng nặng khi dùng ampicillin

V. Lưu ý sử dụng Ampicillin

1. Nên làm gì trước khi dùng thuốc Ampicillin?

Trước khi bắt đầu dùng ampicillin, điều quan trọng là bạn cần nói với bác sĩ:

- Nếu bạn bị dị ứng với ampicillin; penicillin; Các loại kháng sinh cephalosporin như cefaclor, cefadroxil, cefadroxil, cefazolin, cefdiren ceftazidime (Fortaz, Tazicef, ở Avycaz), ceftibuten, ceftriaxone, cefuroxime (Ceftin, Zinacef) và cephalexin (Keflex); bất kỳ loại thuốc nào khác; hoặc bất kỳ thành phần nào trong viên nang ampicillin hoặc dạng lỏng.

- Về các loại thuốc đã dùng, đang dùng trong thời gian gần đây. Hãy chắc chắn đề cập đến bất kỳ điều nào sau đây: allopurinol (Lopurin, Zyloprim), các loại kháng sinh khác, thuốc tránh thai đường uống và probenecid (Probalan trong Col-Probenecid). Bác sĩ có thể cần phải thay đổi liều thuốc hoặc theo dõi bạn cẩn thận về tác dụng phụ.

- Về tiền sử bệnh, chẳng hạn như bị bệnh bạch cầu đơn nhân (triệu chứng là sốt, đau họng, sưng hạch), dị ứng, hen suyễn, nổi mề đay, hoặc sốt cỏ khô, bệnh thận.

- Nếu bạn đang mang thai, dự định có thai, hoặc đang cho con bú. Nếu bạn có thai trong khi dùng ampicillin, hãy gọi bác sĩ.

- Ampicillin có thể ngăn chặn vắc-xin thương hàn hoạt động. Nếu bạn chuẩn bị tiêm ngừa, hãy chắc chắn rằng người đang điều trị cho bạn biết rằng bạn đang dùng loại kháng sinh này.

- Ampicillin có thể ảnh hưởng đến một số xét nghiệm, vì thế cần nói với kỹ thuật viên phòng thí nghiệm rằng bạn đang sử dụng thuốc (dung dịch tiêm ampicillin).

- Bạn có thể phải xét nghiệm máu nếu đang sử dụng ampicillin (dung dịch tiêm ampicillin) trong một thời gian dài.

- Nếu bạn có lượng đường trong máu cao (bệnh tiểu đường) và kiểm tra glucose trong nước tiểu, hãy nói chuyện với bác sĩ để tìm ra xét nghiệm nào là tốt nhất để sử dụng.

2. Tương tác thuốc với Ampicillin

Trước khi sử dụng thuốc ampicillin, hãy cho bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn về tất cả các sản phẩm theo toa và không kê toa, thảo dược, đặc biệt là methotrexate, tetracycline. Ngoài ra, ampicillin cũng có thể tương tác với những loại thuốc khác, chẳng hạn như:

- Acetaminophen
- Acetylsalicylic Acid
- Ibuprofen
- Aspirin
- Augmentin (amoxicillin/ clavulanate)
- Azithromycin
- Bactrim (sulfamethoxazole/ trimethoprim)
- Benadryl (diphenhydramine)
- Cefotaxime
- Cipro (ciprofloxacin)
- Cloxacillin
- Dicloxacillin
- Probenecid
- Gentamicin
- Keflex (cephalexin)
- Lasix (furosemide)
- Norco (acetaminophen / hydrocodone)
- Paracetamol (acetaminophen)
- Reglan (metoclopramide)
- Singulair (montelukast)
- Synthroid (levothyroxin)
- Tylenol (acetaminophen)
- Vitamin B12 (cyanocobalamin)
- Vitamin C (axit ascorbic)
- Vitamin D3 (cholecalciferol)
- Zofran (ondansetron)
- Allopurinol

Nếu bạn đang sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết tố cùng lúc với ampicillin, hiệu quả của thuốc tránh thai có thể giảm nếu bạn bị nôn hoặc tiêu chảy kéo dài hơn 24 giờ. Nếu điều này xảy ra, hãy hỏi bác sĩ hoặc dược sĩ để được tư vấn về những biện pháp tránh thai bổ sung sử dụng trong vài ngày tới. Không cần phải sử dụng các biện pháp phòng ngừa bổ sung nếu việc nôn hoặc tiêu chảy kéo dài dưới 24 giờ.

VI. Cách bảo quản Ampicillin

Lưu trữ thuốc ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh xa nhiệt và ánh sáng trực tiếp. Nếu bạn được kê đơn thuốc lỏng, lưu trữ trong tủ lạnh, hãy kiểm tra hạn sử dụng trên chai trước khi dùng.

Giữ thuốc tránh xa tầm tay và tầm nhìn của trẻ em.

Phương Nguyên
Cổng thông tin tư vấn sức khỏe AloBacsi.vn
Chịu trách nhiệm nội dung: BS.CK1 Trịnh Ngọc Bình
Nguồn: drugs.com, patient.info, medlineplus.gov, webmd.com