Táo bón kinh niên do đờ đại tràng, điều trị thế nào?

1. Táo bón do đờ đại tràng là gì?

Bác sĩ có thể giải thích cho khán giả hiểu hơn táo bón do đờ đại tràng là tình trạng như thế nào ạ?

ThS.BS Lê Châu Hoàng Quốc Chương - Phó trường khoa Hậu môn trực tràng, Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM trả lời:

Táo bón do đờ đại tràng là một trong những nguyên nhân đặc biệt dẫn đến tình trạng táo bón mạn tính, xuất phát từ việc nhu động đại tràng suy giảm. 

Khi đại tràng không co bóp hiệu quả, phân không được đẩy xuống trực tràng để thải ra ngoài như bình thường, khiến người bệnh đi tiêu rất ít, thậm chí chỉ 1-2 lần mỗi tuần và kéo dài.

Ban đầu, nhiều người dùng thuốc nhuận tràng để cải thiện tình trạng. Tuy nhiên, nếu lạm dụng kéo dài, hiệu quả sẽ giảm, dẫn đến phụ thuộc thuốc mà không giải quyết được nguyên nhân gốc.

Tình trạng này có thể gây ứ đọng phân, chướng bụng, đau bụng, sụt cân… Nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời, người bệnh có thể đối mặt với nhiều biến chứng nặng nề.

2. Nguyên nhân gây ra tình trạng đờ đại tràng dẫn đến táo bón kéo dài

Đâu là nguyên nhân chính gây ra tình trạng đờ đại tràng dẫn đến táo bón kéo dài và có những yếu tố nào tác động làm đại tràng mất đi khả năng co bóp hiệu quả?

ThS.BS Lê Châu Hoàng Quốc Chương trả lời: 

Có nhiều nguyên nhân khiến đại tràng mất khả năng co bóp hiệu quả, bao gồm:

- Rối loạn hệ thần kinh ruột: Do thiếu chất dẫn truyền thần kinh, nhu động đại tràng không được kích hoạt đúng cách.

- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị bệnh lý như tai biến mạch máu não, Parkinson... có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh vận động của ruột.

- Yếu tố di truyền: Có người bị táo bón từ nhỏ và kéo dài đến khi trưởng thành do bẩm sinh hoặc rối loạn chức năng co bóp.

- Tuổi tác: Người cao tuổi thường bị suy giảm lực co bóp đại tràng do quá trình lão hóa.

3. Những ai dễ mắc táo bón do đờ đại tràng?

Những ai có nguy cơ bị đờ đại tràng dẫn đến táo bón? Độ tuổi, giới tính, chế độ sinh hoạt có ảnh hưởng đến điều này hay không?

ThS.BS Lê Châu Hoàng Quốc Chương trả lời: 

Táo bón do đờ đại tràng thường gặp ở các nhóm sau:

- Phụ nữ, đặc biệt sau sinh: Do thay đổi nội tiết và cơ bụng yếu hơn nam giới.

- Người lớn tuổi (trên 60): Do suy giảm chức năng cơ và thần kinh ruột.

- Yếu tố di truyền: Có thể xuất hiện ở nhiều thành viên trong một gia đình.

- Người ít vận động, uống ít nước, ăn thiếu chất xơ.

- Thường xuyên căng thẳng, stress: Stress, căng thẳng kéo dài hoặc rối loạn cảm xúc cũng ảnh hưởng đến trục não - ruột và làm rối loạn nhu động ruột.

4. Dấu hiệu nhận biết táo bón do đờ đại tràng

Đối với mỗi căn bệnh sẽ có những dấu hiệu giúp báo động. Vậy đối với đờ đại tràng thì dấu hiệu bao gồm những gì, thưa bác sĩ?

ThS.BS Lê Châu Hoàng Quốc Chương trả lời: 

Táo bón do đờ đại tràng có một số dấu hiệu đặc trưng, bao gồm:

- Tần suất đi tiêu giảm: Dưới 3 lần/tuần.

- Tính chất phân: Phân khô, cứng, nhỏ như phân dê.

- Triệu chứng toàn thân: Đầy bụng, đau bụng, chán ăn, sụt cân, mệt mỏi.

- Ảnh hưởng tâm lý: Cáu gắt, mất tập trung, giảm chất lượng sống do tình trạng táo bón kéo dài.

Nếu không được điều trị đúng, phân sẽ bị ứ đọng lâu ngày có thể gây viêm đại tràng, viêm trực tràng, rối loạn hệ vi sinh đường ruột, suy dinh dưỡng.

5. Kỹ thuật chẩn đoán xác định táo bón do đờ đại tràng

Tại Bệnh viện Đại học Y dược TPHCM, bác sĩ thường áp dụng kỹ thuật chẩn đoán nào để xác định chính xác táo bón do đờ đại tràng?

ThS.BS Lê Châu Hoàng Quốc Chương trả lời: 

Khi bệnh nhân đến khám vì táo bón, bác sĩ sẽ khai thác bệnh sử, đánh giá triệu chứng. Quy trình chẩn đoán thường gồm:

- Nội soi đại tràng là bước đầu tiên bắt buộc nhằm tìm kiếm các tổn thương thực thể, loại trừ các bệnh lý nguy hiểm như ung thư đại trực tràng.

- Nếu nghi ngờ táo bón do đờ đại tràng, bác sĩ sẽ đánh giá thời gian vận chuyển phân trong đại tràng: Người bệnh uống viên nang chứa các vòng cản quang, sau đó chụp X-quang vào ngày thứ 3 và 7. Nếu sau 7 ngày, vẫn còn nhiều vòng cản quang trong lòng đại tràng, đặc biệt là không thải ra vòng nào, thì đây là dấu hiệu của đờ đại tràng.

- Để loại trừ táo bón do tắc nghẽn đường ra, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu như đo áp lực hậu môn trực tràng độ phân giải cao và cảm ứng từ động học sàn chậu.

6. Phác đồ điều trị cho người táo bón do đờ đại tràng

Việc sử dụng các công nghệ chẩn đoán hiện đại đã góp phần như thế nào vào việc xây dựng phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả hơn cho người bệnh, thưa bác sĩ?

ThS.BS Lê Châu Hoàng Quốc Chương trả lời: 

Nhờ các kỹ thuật chẩn đoán hiện đại, bác sĩ có thể xác định được chính xác nguyên nhân gây táo bón là do đờ đại tràng hay do tắc nghẽn đường ra.

Đồng thời, xác định được đoạn đại tràng nào bị giảm nhu động để xây dựng phác đồ điều trị tối ưu. Phác đồ điều trị thường bao gồm:

- Điều chỉnh lối sống: ăn nhiều chất xơ, uống đủ nước, tập thể dục thường xuyên.

- Dùng thuốc nhuận tràng: Ưu tiên nhóm thuốc kích thích co bóp ruột. Nếu không hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định giao thoa điện ngoài da tại vùng bụng để kích thích nhu động ruột.

- Phẫu thuật: Trường hợp đoạn đại tràng mất chức năng co bóp hoàn toàn, phẫu thuật cắt bỏ đoạn đờ đại tràng sẽ được xem xét.

Tại Khoa Hậu môn - Trực tràng, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, kỹ thuật phẫu thuật nội soi cắt đại tràng đã được triển khai, giúp người bệnh hồi phục nhanh hơn so với mổ mở.

7. Người bệnh cần lưu ý gì trong sinh hoạt và ăn uống?

Thưa bác sĩ, trong điều trị táo bón do đờ đại tràng thì người bệnh có cần đặc biệt lưu ý đến chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hay không?

ThS.BS Lê Châu Hoàng Quốc Chương trả lời: 

Trong điều trị táo bón do đờ đại tràng, chế độ dinh dưỡng và vận động đóng vai trò rất quan trọng. Người bệnh cần lưu ý:

- Ăn đủ chất xơ: Từ rau xanh, ngũ cốc, trái cây.

- Uống đủ nước: Khoảng 2 lít/ngày, uống rải đều trong ngày.

- Vận động thường xuyên: Đặc biệt là nhóm cơ bụng và chân, giúp kích thích nhu động ruột.

Duy trì thói quen tập luyện, sống lành mạnh giúp cải thiện hiệu quả điều trị và ngăn tái phát.

8. Chi phí điều trị táo bón do đờ đại tràng tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM?

Chi phí điều trị táo bón do đờ đại tràng tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM như thế nào? Bảo hiểm y tế có chi trả không, thưa bác sĩ? 

ThS.BS Lê Châu Hoàng Quốc Chương trả lời: 

Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, người bệnh có thể yên tâm vì:

- Bệnh viện có liên kết Bảo hiểm y tế (BHYT) theo đúng quy định của Bộ Y tế.

- Các kỹ thuật như: nội soi đại tràng, đo áp lực hậu môn - trực tràng, giao thoa điện, phẫu thuật nội soi đều nằm trong danh mục được BHYT chi trả nếu đúng tuyến, có chỉ định phù hợp.

Nếu có BHYT hợp lệ, người bệnh vừa tiếp cận được kỹ thuật điều trị hiện đại hiệu quả, vừa giảm được gánh nặng chi phí.