Sự nguy hiểm của “cảm giác bình thường” ở người bệnh đái tháo đường

TS.BS Nguyễn Quang Bảy - Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai chỉ ra sự nguy hiểm của “cảm giác bình thường” ở người bệnh đái tháo đường và đưa ra trường hợp điển hình. AloBacsi xin đăng lại bài viết trên trang cá nhân của TS.BS Nguyễn Quang Bảy.

Sáng nay tôi có khám cho một bệnh nhân nam 54 tuổi, được phát hiện đái tháo đường hơn 10 năm và đang dùng 3 loại thuốc uống. Bệnh nhân là công chức trung lưu, có điều kiện khám tại bệnh viện tư, dùng thuốc khá xịn.

Tuy nhiên bệnh nhân lại không hề kiểm tra đường máu mao mạch mà chỉ 2-3 tháng mới đi xét nghiệm máu tĩnh mạch một lần. Lý do “em thấy bình thường”. Nhưng kết quả xét nghiệm cách đây 5 ngày thì glucose máu là 7,79 mmol/L (mục tiêu là 4,4 - 7,2), và HbA1C là 8,06% (mục tiêu là < 7,0%), nghĩa là chưa đạt yêu cầu.

Mức đường máu đói > 7,0 mmol/L và HbA1C ≥ 6,5% được coi là ngưỡng chẩn đoán mắc đái tháo đường, dựa trên các nghiên cứu thấy đường máu từ mức này trở lên có khả năng gây ra các biến chứng ở mắt, thận, tim... và cần điều trị để khống chế ở dưới mức này. Tuy nhiên nếu đường máu > 7,0 nhưng < 11,0 mmol/L thì có thể không có đường trong nước tiểu vì ở dưới ngưỡng lọc của thận, giống như nước lên cao nhưng vẫn thấp hơn mặt đê. Vì vậy bệnh nhân sẽ không có các triệu chứng tiểu nhiều, khát nước, gày sút hay mệt mỏi.

Điều này giải thích các bệnh nhân đái tháo đường típ 2 thường được phát hiện muộn (có thể đến 6-8 năm), và nhiều người được chẩn đoán đái tháo đường “vô tình” khi xét nghiệm máu kiểm tra sức khỏe.

Điều nguy hiểm là mức đường máu > 7,0 mmol/L, nếu không được điều trị, sẽ âm thầm phá hủy các cơ quan, và giống như ngôi nhà bị mối, nhiều khi luc phát hiện ra thì toàn bộ gỗ trong nhà đã bị hỏng hết rồi.

Nghiên cứu tại Việt nam cho biết có đến 62,6% các bệnh nhân đái tháo đường không biết mình bị bệnh, và lúc phát hiện ra thì 30-50% các bệnh nhân đã có ít nhất một biến chứng rồi. Điều này giải thích các bệnh nhân đái tháo đường típ 2 được khuyến cáo phải đi sàng lọc các biến chứng ngay khi được chẩn đoán đái tháo đường.

Bệnh nhân tôi khám có HbA1C 8.06%, nghĩa là thuộc nhóm thường có tăng đường huyết sau ăn nhiều hơn, còn đường máu lúc đói tăng ít, mà tăng sau ăn mới là nguyên nhân quan trọng gây ra các biến chứng tim mạch.

Bệnh nhân này được tôi điều chỉnh lại đơn thuốc đái tháo đường, cho thêm thuốc Statin, yêu cầu phải mua máy đo để đo đường máu mao mạch tại nhà ít nhất 2 lần/ tuần theo hướngd ẫn của Bộ Y tế, và khuyên đến tham dự buổi sinh hoạt câu lạc bộ bệnh nhân đái tháo đường tại Bệnh viện Bạch Mai.