Sinh thiết tủy xương là gì, quy trình thực hiện như thế nào?

Sinh thiết tủy xương là gì?

Tủy xương là mô mềm nằm trong lòng các xương lớn của cơ thể như xương chậu, xương ức, xương đùi. Đây là “nhà máy” sản xuất các tế bào máu gồm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Khi quá trình tạo máu bị rối loạn, người bệnh có thể xuất hiện các biểu hiện như thiếu máu, xuất huyết, nhiễm trùng kéo dài hoặc bất thường trong xét nghiệm máu.

Sinh thiết tủy xương là thủ thuật dùng kim chuyên dụng để lấy một mảnh nhỏ mô tủy xương (khác với chọc hút tủy xương chỉ lấy phần dịch) nhằm quan sát cấu trúc mô học dưới kính hiển vi. Nhờ đó, bác sĩ có thể đánh giá mật độ tế bào, mức độ xâm nhập của tế bào bất thường và tình trạng mô đệm của tủy xương.

Khi nào cần sinh thiết tủy xương?

Bác sĩ thường chỉ định sinh thiết tủy xương trong các trường hợp:

- Nghi ngờ các bệnh lý ác tính của máu như bạch cầu cấp, bạch cầu mạn, đa u tủy xương, u lympho xâm lấn tủy.

- Thiếu máu, giảm bạch cầu hoặc giảm tiểu cầu không rõ nguyên nhân.

- Theo dõi đáp ứng điều trị hoặc đánh giá tái phát bệnh huyết học.

- Nghi ngờ bệnh lý tủy xương nguyên phát hoặc thứ phát, như xơ tủy, suy tủy.

- Một số bệnh lý toàn thân có thể ảnh hưởng đến tủy xương, chẳng hạn nhiễm trùng, bệnh chuyển hóa hay ung thư di căn.

Quyết định sinh thiết luôn được cân nhắc dựa trên lâm sàng, xét nghiệm máu và các thăm dò cận lâm sàng khác.

Quy trình sinh thiết tủy xương diễn ra như thế nào?

Sinh thiết tủy xương là thủ thuật xâm lấn tối thiểu, thường được thực hiện tại bệnh viện hoặc cơ sở chuyên khoa huyết học, ung bướu. Toàn bộ quy trình thường kéo dài khoảng 15–30 phút.

Bước 1: Chuẩn bị người bệnh

Người bệnh được giải thích rõ mục đích, lợi ích và cảm giác có thể gặp trong quá trình làm thủ thuật. Trước khi sinh thiết, bác sĩ sẽ kiểm tra các chỉ số đông máu và hỏi tiền sử bệnh lý, thuốc đang sử dụng. Người bệnh thường nằm nghiêng hoặc nằm sấp, tùy vị trí lấy mẫu.

Bước 2: Gây tê tại chỗ

Vị trí sinh thiết thường là xương chậu phía sau vì an toàn và dễ tiếp cận. Bác sĩ sát khuẩn da và gây tê tại chỗ bằng thuốc tê. Nhờ đó, người bệnh chỉ cảm thấy căng tức hoặc hơi đau thoáng qua, không đau dữ dội.

Bước 3: Lấy mẫu tủy xương

Bác sĩ đưa kim sinh thiết chuyên dụng xuyên qua da và vỏ xương để lấy một mảnh mô tủy xương. Thời điểm lấy mẫu có thể gây cảm giác “nhói” hoặc áp lực trong xương, nhưng cảm giác này thường chỉ kéo dài vài giây.

Bước 4: Cầm máu và theo dõi

Sau khi rút kim, vị trí sinh thiết được băng ép để cầm máu. Người bệnh được theo dõi tại chỗ một thời gian ngắn trước khi về nhà. Mẫu tủy xương sau đó được gửi đến phòng xét nghiệm giải phẫu bệnh để phân tích.

Sinh thiết tủy xương có nguy hiểm không?

Đây là thủ thuật tương đối an toàn khi được thực hiện đúng chỉ định và kỹ thuật. Biến chứng hiếm gặp, có thể bao gồm đau tại chỗ sinh thiết, chảy máu nhẹ hoặc nhiễm trùng. Phần lớn người bệnh chỉ cảm thấy ê đau vùng chọc kim trong 1–2 ngày và có thể sinh hoạt bình thường sau đó.

Người bệnh nên giữ vết sinh thiết khô sạch, tránh vận động mạnh trong 24 giờ đầu và tái khám theo hướng dẫn nếu có dấu hiệu đau nhiều, sưng đỏ hoặc chảy máu kéo dài.

Kết quả sinh thiết có ý nghĩa gì?

Kết quả sinh thiết tủy xương cung cấp thông tin rất giá trị, giúp bác sĩ xác định chính xác chẩn đoán, phân loại bệnh và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Trong nhiều trường hợp, đây là “tiêu chuẩn vàng” để khẳng định hoặc loại trừ các bệnh lý huyết học nghiêm trọng.

Sinh thiết tủy xương tuy là thủ thuật khiến nhiều người lo lắng, nhưng với sự tiến bộ của y học hiện nay, quy trình đã được chuẩn hóa, an toàn và mang lại lợi ích lớn trong chẩn đoán và điều trị. Việc hợp tác và hiểu đúng về thủ thuật sẽ giúp người bệnh an tâm hơn trên hành trình chăm sóc sức khỏe.