Dưới đây là phác đồ điều trị gãy 2 xương cẳng tay của BV Nhi đồng Thành phố, AloBacsi xin được giới thiệu:

I. ĐỊNH NGHĨA:
- Là gãy của thân 2 xương cẳng tay.
- Chiếm tỷ lệ 3% - 6% tổng số ca gãy xương ở trẻ em, trong đó 75% gãy ở 1/3 dưới.

II. CHẨN ĐOÁN:

1. Công việc chẩn đoán:

1.1. Hỏi bệnh:
- Cơ chế chấn thương: Té chống bàn tay, hay té chống khuỷu? Lực tác động trực tiếp vào cẳng tay?
- Thời điểm chấn thương, xử trí ban đầu.
- Môi trường nơi xảy ra tai nạn.

1.2. Khám lâm sàng:
- Dấu hiệu chắc chắn gãy xương: biến dạng cẳng tay, cử động bất thường, lạo xạo xương.
- Gãy hở hay gãy kín?
- Đánh giá độ gãy hở theo Gustilo: I, II, IIIA, IIIB, IIIC.
- Khám phát hiện biến chứng:
+ Mạch máu: mất mạch quay.
+ Thần kinh: giảm cảm giác, mất vận động.
+ Chèn ép khoang: sưng, đau cẳng tay dù đã bất động.

2. Cận lâm sàng:
- X-quang: Cẳng tay thẳng, nghiêng, đánh giá độ di lệch được chấp nhận:


- Siêu âm Doppler khi nghi ngờ tổn thương mạch máu.

3. Chẩn đoán:
Xác định: Lâm sàng + X quang.
Gãy kín/hở, vị trí, độ di lệch, thời gian, biến chứng.

III. ĐIỀU TRỊ:

1. Nguyên tắc điều trị:
- Xử trí cấp cứu
- Điều trị đặc hiệu
- Phục hồi chức năng

2. Xử trí cấp cứu:
- Xử trí cấp cứu theo ABC.
- Sơ cứu ban đầu: nẹp cố định.

3. Điều trị đặc hiệu:

3.1. Chuẩn bị trước phẫu thuật
- Paracetamol 10 - 15mg/kg TMC.
- Kháng sinh khi phẫu thuật mở ổ gãy, môi trường chấn thương bẩn hay cơ địa bệnh nhân dễ nhiễm trùng: Cephazolin hoặc Cefoxitin.
- Tổng phân tích tế bào máu bằng laser, chức năng đông máu.

3.2. Phẫu thuật:
3.2.1. Chỉ định phẫu thuật:
- Gãy hở.
- Có tổn thương mạch máu và thần kinh.
- Gãy di lệch ngoài mức chấp nhận được.
- Nắn kín thất bại.

3.2.2. Phương pháp:
- Cắt lọc khi có gãy hở.
- Phẫu thuật kết hợp xương: xuyên đinh dưới màn tăng sáng, nẹp vis, bất động ngoài.

3.3. Điều trị bảo tồn:
3.3.1. Nắn bó bột có gây mê dưới màn hình tăng sáng:
- Chỉ định: khi ổ gãy đủ vững dù không kết hợp xương.
- Kỹ thuật: Bó bột cánh bàn tay (bột liền), xẻ dọc bột chữ T sau bó nếu cần.
3.3.2. Bó bột không nắn:
- Chỉ định: khi ổ gãy không di lệch.
- Kỹ thuật: Bó bột cánh bàn tay (bột liền), xẻ dọc bột chữ T sau bó nếu cần.

4. Hỗ trợ:
- Giảm đau: Paracetamol, Ibuprofen ± Morphin.
- Trường hợp gãy hở: Cefotaxim ± Gentamycin.
- Tiêm ngừa uốn ván theo phác đồ.

IV. THEO DÕI:

1. Tháo bột sau 6-8 tuần tùy tuổi bệnh nhân.
2. Rút dụng cụ kết hợp xương khi X quang xác định lành xương.
3. Vật lý trị liệu: các hoạt động đơn giản.
- Lượng giá tầm vận động khớp khuỷu, sấp ngửa cẳng tay sau điều trị.
- Dặn dò bé và gia đình tránh té ngã kẻo gãy lại trong vòng 6 tháng, có thể mang nẹp vải cẳng bàn tay thêm vài tháng.
4. Theo dõi biến chứng:
- Chèn ép bột, chèn ép khoang: Đau kém đáp ứng thuốc giảm đau, sưng nhiều, tím tái đầu ngón.
- Gãy lại, can lệch, khớp giả: mổ kết hợp xương lại hoặc nắn bó bột lại.