Nhịn ăn gián đoạn (16:8): “thần dược” hay con dao hai lưỡi?

ThS.BSNT Nguyễn Thành Trung - Giám đốc, Bác sĩ Ngoại Tiêu hóa - Gan mật, Phòng khám đa khoa Pasteur (Đà Nẵng) vừa chia sẻ về trường hợp một bạn trẻ đến khám vì đau dạ dày, tụt huyết áp, chóng mặt. Khai thác thói quen sinh hoạt mới biết bạn đang áp dụng nhịn ăn gián đoạn 16:8 (nhịn 16 giờ, ăn trong 8 giờ) để “giảm cân cấp tốc”. Từ câu chuyện này, BS Trung nhấn mạnh: nhịn ăn gián đoạn không xấu, nhưng dễ phản tác dụng nếu làm theo trào lưu.

Theo ThS.BSNT Nguyễn Thành Trung, về bản chất nhịn ăn gián đoạn không phải chế độ ăn kiêng, mà là cách sắp xếp thời gian ăn. Khi hệ tiêu hóa được “nghỉ” đủ lâu (khoảng 12-16 giờ), cơ thể có thể nhận được một số lợi ích như kích hoạt cơ chế tự dọn dẹp (autophagy), hỗ trợ “sửa chữa” tế bào; tăng nhạy cảm insulin giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn; và tăng khả năng huy động mỡ khi nguồn đường dự trữ cạn dần.

Tuy nhiên, nhịn ăn 16:8 sẽ trở thành “con dao hai lưỡi” khi người áp dụng mắc sai lầm phổ biến: nhịn 16 giờ rồi ăn bù thả ga 8 giờ còn lại. Nếu cửa sổ ăn chỉ toàn trà sữa, đồ chiên rán, bánh ngọt, tổng năng lượng vẫn dư thừa mà dinh dưỡng lại thiếu. Lâu dần có thể suy kiệt vì thiếu đạm, vitamin, khoáng chất, kéo theo rụng tóc, mất cơ, da sạm. Đặc biệt, bác sĩ cảnh báo những người đau dạ dày, huyết áp thấp, phụ nữ mang thai… nếu cố nhịn theo “trend” có thể gặp nguy cơ sức khỏe rõ rệt.

Quan điểm của ThS.BSNT Nguyễn Thành Trung là: “Cửa sổ ăn quan trọng hơn cửa sổ nhịn”. Dù ăn 3 bữa hay 5 bữa hay 16:8, mục tiêu cuối cùng phải là khỏe mạnh và dinh dưỡng cân bằng. Nếu chọn 16:8, hãy đảm bảo trong 8 giờ ăn phải đủ protein để giữ cơ, đủ rau xanh để nuôi hệ ruột, cùng tinh bột tốt và chất béo tốt cho não bộ và chuyển hóa. Nhịn ăn gián đoạn chỉ là một công cụ; nếu thấy mệt mỏi quá mức, hãy dừng lại và quay về chế độ ăn cân bằng, kết hợp vận động đều, ngủ đủ, ăn đủ chất để giảm cân an toàn và bền vững.