Nhận biết, điều trị và chăm sóc người bệnh suy tim

Suy tim xảy ra khi tim không còn đủ khả năng bơm máu và oxy để nuôi các cơ quan trong cơ thể. Đây có thể là hậu quả của nhiều bệnh lý tim mạch như tăng huyết áp, bệnh động mạch vành, bệnh van tim, bệnh cơ tim, rối loạn nhịp tim, tim bẩm sinh, hoặc do tổn thương cơ tim vì lạm dụng rượu, nhiễm virus và tác dụng phụ của thuốc hóa trị.

Bệnh có thể tiến triển âm thầm nhưng biểu hiện thường gặp bao gồm khó thở, đặc biệt là các cơn khó thở kịch phát về đêm, giảm khả năng gắng sức, mệt mỏi, yếu, phù mắt cá chân, tĩnh mạch cổ nổi. Ở một số trường hợp, người bệnh có thể tiểu ít và tăng cân nhanh hơn 2kg trong một tuần - dấu hiệu cảnh báo tình trạng ứ dịch.

Nguyên tắc điều trị suy tim là giảm gánh nặng cho tim và cải thiện chức năng tim, từ đó nâng cao chất lượng sống cho người bệnh. Việc điều trị đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa thuốc men, chế độ dinh dưỡng, luyện tập và theo dõi lâu dài.

Thuốc điều trị thường được chỉ định gồm các nhóm ức chế men chuyển hoặc ức chế thụ thể, thuốc chẹn beta giao cảm, thuốc lợi tiểu, thuốc đối kháng thụ thể aldosterone và thuốc ức chế đồng vận chuyển muối - đường. Người bệnh tuyệt đối không được tự ý bỏ thuốc hay thay đổi liều dùng khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Song song với thuốc, chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học cũng đóng vai trò quan trọng. Người bệnh cần hạn chế muối để giảm giữ nước, điều chỉnh lượng dịch nạp vào ở mức 1-2 lít mỗi ngày nếu có phù hoặc suy tim nặng. Các bữa ăn nên chia nhỏ, dễ tiêu, tránh gắng sức quá mức và dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý; khi ngủ có thể kê cao đầu 30-45 độ để giảm khó thở. Tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga khi sức khỏe ổn định, đồng thời bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia để bảo vệ tim mạch.

Ngoài ra, việc theo dõi sát sao các dấu hiệu của cơ thể là không thể thiếu. Người bệnh nên cân mỗi ngày, nếu tăng trên 2kg trong vòng một tuần cần đi khám ngay vì có thể là dấu hiệu ứ dịch. Các triệu chứng suy tim, dấu hiệu sinh tồn và tác dụng phụ của thuốc cũng cần được chú ý. Khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ đi kèm như tăng huyết áp hay đái tháo đường.

Theo TS.BS Hoàng Thị Phú Bằng, mặc dù suy tim là bệnh mạn tính nhưng có thể kiểm soát hiệu quả nếu người bệnh kiên trì tuân thủ điều trị, xây dựng chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý và tái khám định kỳ. Bên cạnh đó, sự đồng hành của gia đình và nhân viên y tế đóng vai trò vô cùng quan trọng, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống và hỗ trợ người bệnh vững vàng hơn trong quá trình điều trị lâu dài.