Người cao tuổi nên có chỉ số BMI bao nhiêu?

BMI lý tưởng cho người cao tuổi

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, BMI được tính bằng công thức:

BMI = Cân nặng (kg) / [Chiều cao (m)]²

Với người trưởng thành nói chung, mức BMI được phân loại như sau:

• Dưới 18,5: Gầy, thiếu cân.
• 18,5 – 22,9: Bình thường.
• 23 – 24,9: Thừa cân.
• Từ 25 trở lên: Béo phì.

Tuy nhiên, ở người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên), việc đánh giá BMI có một số điểm khác biệt. Các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, do sự thay đổi sinh lý (giảm khối cơ, tăng khối mỡ, loãng xương, giảm chiều cao) nên ngưỡng BMI lý tưởng thường cao hơn một chút so với người trẻ.

Một số nghiên cứu trong khu vực châu Á, bao gồm khuyến nghị của Viện Dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, cho rằng người cao tuổi nên duy trì BMI ở khoảng 22 - 27 kg/m².

Đây được xem là mức an toàn, giúp hạn chế tình trạng suy dinh dưỡng, đồng thời giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đái tháo đường type 2, rối loạn lipid máu.

- BMI dưới 21: Dễ dẫn tới suy dinh dưỡng, teo cơ, tăng nguy cơ té ngã và loãng xương.

- BMI trên 27: Gia tăng khả năng mắc bệnh béo phì, cao huyết áp, thoái hóa khớp, đột quỵ.

Vì sao người cao tuổi cần chú ý đến BMI?

Ở người lớn tuổi, cơ thể dần mất đi sự cân bằng tự nhiên. Nếu BMI quá thấp, tình trạng thiếu dinh dưỡng sẽ khiến cơ thể suy yếu, hệ miễn dịch giảm, dễ nhiễm trùng và chậm hồi phục sau bệnh.

Ngược lại, nếu BMI quá cao, thừa cân béo phì lại làm tăng gánh nặng cho tim, phổi, khớp gối và cột sống.

Ngoài ra, thừa cân còn liên quan đến hội chứng chuyển hóa, tăng mỡ gan, suy giảm chức năng thận. Trong khi đó, suy dinh dưỡng có thể gây thiếu máu, giảm trí nhớ, tăng nguy cơ sa sút trí tuệ. Do vậy, theo dõi và điều chỉnh BMI là bước then chốt để người cao tuổi duy trì sức khỏe toàn diện.

Người cao tuổi làm thế nào để cân bằng BMI?

Để đạt và duy trì BMI lý tưởng, người cao tuổi cần chú ý đến ba yếu tố: dinh dưỡng hợp lý, vận động phù hợp và lối sống khoa học.

1. Về chế độ dinh dưỡng

- Ăn đủ bữa, cân đối nhóm chất: Bổ sung đầy đủ tinh bột, đạm, chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất. Ưu tiên đạm chất lượng cao từ cá, thịt nạc, trứng, sữa, đậu hũ.

- Tăng rau xanh và trái cây: Cung cấp chất xơ, vitamin C, E, giúp cải thiện tiêu hóa và chống táo bón.

- Hạn chế mỡ động vật, đồ chiên rán, đồ ngọt: Giảm nguy cơ tăng cholesterol và đường huyết.

- Đảm bảo đủ nước: Người cao tuổi thường ít cảm giác khát, vì vậy cần nhắc nhở uống 1,5 – 2 lít nước/ngày.

2. Về vận động

- Tập thể dục vừa sức: Đi bộ, yoga, thái cực quyền, bơi lội nhẹ nhàng giúp duy trì khối cơ, xương chắc khỏe, tăng cường lưu thông máu.

- Tần suất: Nên duy trì 30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày/tuần.

- Kết hợp rèn luyện trí não: Đọc sách, chơi cờ, tham gia hoạt động cộng đồng để giảm stress và cải thiện trí nhớ.

3. Về lối sống

- Ngủ đủ giấc: Tối thiểu 7 giờ/đêm. Giấc ngủ kém chất lượng sẽ ảnh hưởng đến chuyển hóa và làm rối loạn cân nặng.

- Khám sức khỏe định kỳ: Kiểm tra huyết áp, mỡ máu, đường huyết để sớm phát hiện nguy cơ.

- Giữ tinh thần lạc quan: Căng thẳng kéo dài có thể làm rối loạn nội tiết và gây tăng cân.

Cách đo và tính chỉ số BMI theo hướng dẫn của Viện Dinh dưỡng Quốc gia

Để đo và tính chỉ số BMI chính xác, cần thực hiện theo các bước sau:

1. Đo cân nặng:

- Người được đo mặc quần áo nhẹ, không đi giày dép.

- Sử dụng cân đồng hồ hoặc cân điện tử đặt trên mặt phẳng.

- Đọc số cân nặng chính xác đến 0,1 kg.

2. Đo chiều cao:

- Người đo đứng thẳng lưng, đầu, vai, mông và gót chân áp sát thước đo.

- Không đội mũ, bỏ dép.

- Đọc kết quả chiều cao chính xác đến 0,1 cm.

3. Tính BMI:

- Áp dụng công thức: BMI = Cân nặng (kg) / [Chiều cao (m)]².

- Ví dụ: Người cao tuổi nặng 60kg, cao 1m60 → BMI = 60 / (1,6 × 1,6) = 23,4.

- Kết quả này nằm trong vùng lý tưởng (22 – 27) dành cho người cao tuổi.

Lời khuyên

Người cao tuổi không nên áp dụng chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt hoặc giảm cân quá nhanh, vì có thể dẫn đến thiếu dinh dưỡng và mất khối cơ.

Nếu BMI vượt quá 27 hoặc dưới 21, nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chế độ ăn và luyện tập phù hợp.

Việc tự theo dõi BMI tại nhà nên kết hợp với kiểm tra vòng eo, huyết áp, đường máu để có cái nhìn toàn diện về sức khỏe.
 
Tóm lại, chỉ số BMI lý tưởng ở người cao tuổi nên duy trì trong khoảng 22 - 27 kg/m². Để đạt được mức này, người cao tuổi cần chế độ dinh dưỡng hợp lý, vận động khoa học và lối sống lành mạnh.

Việc đo BMI nên được thực hiện đúng cách, đồng thời kết hợp khám sức khỏe định kỳ để kịp thời điều chỉnh. Đây chính là chìa khóa giúp người cao tuổi duy trì sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật và tận hưởng cuộc sống an vui.