Giấc ngủ rất cần cho sức khoẻ và sự phát triển thể chất, tình cảm và nhận thức của trẻ ở bất kỳ độ tuổi nào. Mỗi trẻ có thời gian ngủ và cách ngủ khác nhau. Hầu hết hành vi ngủ của trẻ là do tập luyện nên cha mẹ chính là người thầy tốt nhất giúp trẻ định hình các thói quen ngủ hợp lý ngay từ nhỏ.

Để trẻ sơ sinh ngon giấc

Trẻ sơ sinh (dưới một tuổi) có chu kỳ ngủ không đều, cần khoảng sáu tháng để ngủ đều. Về lý thuyết, bé phải ngủ trung bình 16 – 17giờ/ngày nhưng thực tế chỉ có thể ngủ 1 – 2 giờ/giấc. 

Khi lớn lên, thời gian ngủ giảm dần. Một bé sáu tháng tuổi thức giấc trong đêm là bình thường, vài phút sau bé sẽ tự ngủ lại. Vài gợi ý để giúp bé ngủ ngon hơn:

Cố gắng giữ bầu không khí yên lặng: khi cho bé bú hoặc thay tã trong đêm, cha mẹ hãy tránh kích thích hoặc đánh thức, để bé có thể ngủ lại dễ dàng.

Không cho bé ngủ ban ngày lâu quá: nếu bé ngủ nhiều ban ngày sẽ thức giấc ban đêm.

Để bé nằm trong nôi khi thức giấc: nếu cha mẹ tập thói quen bế bé hoặc đung đưa ru ngủ thì bé sẽ cần ru ngủ lại giống như vậy khi thức giấc.

Tránh cho bé ngủ với núm vú cao su: núm vú cao su chỉ được dùng để thoả mãn nhu cầu nút chứ không phải ngủ. Nếu trẻ bắt đầu buồn ngủ nên nhẹ nhàng lấy núm vú ra.

Cha mẹ cũng cần học cách trì hoãn phản ứng chăm sóc khi trẻ khó ngủ nổi cáu lúc 4 – 6 tháng tuổi. Hãy chờ vài phút vì bé có thể tự dỗ ngủ. Nếu bé tiếp tục khóc, cần kiểm soát bé, có thể bé bị đói, muốn đi vệ sinh, sốt hoặc khó chịu. Tuy nhiên cần tránh bật đèn, chơi đùa, bế lên hoặc đung đưa.

Làm gì khi trẻ lớn không chịu ngủ?

Có nhiều phụ huynh than phiền họ cảm thấy khó cho trẻ từ 1 – 5 tuổi đi ngủ, nhất là khi cha mẹ và anh chị còn thức. Chúng ta cần biết, ở lứa tuổi này trẻ cần ngủ 10 – 12 giờ/ngày. Nếu trẻ không ngủ đủ, dù đã làm mọi cách giúp bé ngon giấc, cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp một bác sĩ nhi khoa.

Để giúp trẻ lớn ngủ ngon, cha mẹ cần biết trước khi ngủ trẻ có một thời gian yên tĩnh. Nên có thói quen đọc truyện, hát hoặc cho trẻ tắm nước ấm. Thói quen này giúp trẻ hiểu sắp đến giờ ngủ. Nhiều cha mẹ hay chơi đùa với trẻ khi đi làm về muộn, nếu việc này diễn ra trước giờ ngủ có thể làm trẻ kích thích và không ngủ được.

Ngoài ra, cũng cần giới hạn trẻ xem truyền hình và trò chơi điện tử trước khi vào giường ngủ. Thiết lập giờ ngủ cố định để trẻ đi ngủ đúng giờ mỗi đêm. Cho trẻ mang vào giường một vật trẻ thích, an toàn với trẻ như thú nhồi bông, đồ chơi hoặc một cái chăn. Những đồ vật này giúp trẻ ngủ nhanh, nhất là khi trẻ thức giấc nửa đêm. Bảo đảm trẻ thoải mái. Kiểm tra nhiệt độ trong phòng ngủ. Cho trẻ mặc quần áo rộng để dễ cử động. Tránh để trẻ ngủ chung với cha mẹ.

Xử trí khi trẻ thức giấc gọi cha mẹ

Hãy ứng xử như sau: chờ vài giây trước khi trả lời để giúp trẻ tự ngủ, trấn an trẻ là cha mẹ vẫn ở gần trẻ. Nếu cần vào phòng trẻ, thì đừng kích thích trẻ hoặc ở lâu trong phòng. Đứng xa giường trẻ khi bạn trấn an và dần dần chỉ đứng trước cửa mà không vào phòng trẻ.

Theo BS. Phạm Ngọc Thanh - Sài Gòn Tiếp Thị