Nấm da: Vì sao bôi thuốc hoài không khỏi?

Chẩn đoán sai - điều trị sai

Nấm da là bệnh nhiễm trùng ngoài da do các loại vi nấm như dermatophyte, candida… gây ra. Tổn thương có thể xuất hiện ở da đầu, thân mình, bẹn, tay chân… với đặc điểm chung là ngứa, da có mảng hồng hoặc đỏ, ranh giới rõ, có vảy, đôi khi kèm mụn nước hoặc nứt da.

Tuy nhiên, không phải cứ ngứa hay tróc da là nấm. Nhiều bệnh lý khác như viêm da cơ địa, vảy nến, chàm, lupus ban đỏ… cũng có biểu hiện tương tự. Việc tự ý điều trị khi chưa xác định chính xác nguyên nhân rất dễ khiến bệnh kéo dài hoặc chuyển nặng.

Thực tế, có không ít trường hợp người bệnh bôi thuốc kháng nấm nhưng không thuyên giảm, nguyên nhân là do ban đầu không phải bị nấm, hoặc vi nấm đã bị kháng thuốc vì điều trị sai cách.

Những sai lầm phổ biến khiến bệnh không khỏi

1. Tự điều trị theo cảm tính: Thay vì đến cơ sở y tế, nhiều người chọn cách mua thuốc ngoài tiệm khi thấy triệu chứng giống “nấm da”. Việc này tiềm ẩn nguy cơ dùng sai thuốc hoặc chọn thuốc không đủ mạnh với loại vi nấm đang gây bệnh.

2. Dừng thuốc quá sớm: Nhiều người bôi thuốc vài ngày thấy đỡ là ngưng. Trong khi đó, vi nấm có thể chưa bị tiêu diệt hoàn toàn, dẫn đến tái phát nhanh chóng, thậm chí lan rộng hơn vùng ban đầu.

3. Bôi không đúng kỹ thuật: Một sai lầm khác là chỉ bôi thuốc lên vùng tổn thương, trong khi vi nấm thường lan rộng ở vùng rìa. Điều trị hiệu quả cần bôi lan ra khoảng 2cm quanh vùng tổn thương để đảm bảo tiêu diệt hết vi nấm.

4. Dùng thuốc chứa corticoid: Nhiều loại thuốc bôi ngoài da chứa corticoid giúp giảm ngứa nhanh nhưng lại ức chế miễn dịch tại chỗ, tạo điều kiện cho vi nấm phát triển mạnh mẽ hơn. Hậu quả là bệnh trở nên khó điều trị, xuất hiện dạng nấm “biến thể” với tổn thương lan tỏa và dai dẳng.

Cần phối hợp chăm sóc và điều trị toàn diện

Để điều trị nấm da hiệu quả, không chỉ dựa vào thuốc mà còn cần kết hợp chăm sóc da và phòng ngừa tái phát:

- Giữ da khô thoáng: Vi nấm phát triển mạnh ở môi trường ẩm ướt. Cần lau khô người sau khi tắm, nhất là các vùng như bẹn, kẽ ngón chân, nách…

- Không mặc đồ chật, ẩm: Ưu tiên quần áo rộng, thoáng khí. Tránh mặc lại quần áo ướt hoặc chưa giặt sạch.

- Không dùng chung vật dụng cá nhân: Khăn, quần áo, giày dép… có thể chứa bào tử nấm, dễ lây nhiễm cho người khác hoặc tái phát bệnh.

- Điều trị đồng thời người thân nếu cần: Trường hợp trong gia đình có nhiều người bị nấm, cần điều trị song song để tránh lây chéo.

Khi nào cần đến bác sĩ?

Nếu sau 1-2 tuần dùng thuốc đúng cách mà bệnh không cải thiện, hoặc có dấu hiệu bất thường như tổn thương lan nhanh, sưng đỏ, chảy dịch, đau rát… thì người bệnh nên đến khám tại chuyên khoa da liễu.

Việc cạo da làm xét nghiệm sẽ giúp xác định đúng loại vi nấm và hướng dẫn điều trị phù hợp, có thể kết hợp thuốc bôi và thuốc uống trong những trường hợp nặng.

Tóm lại, nấm da là bệnh phổ biến, nhưng việc điều trị không đơn giản như nhiều người vẫn nghĩ. Dùng thuốc bôi sai cách, tự điều trị không đúng có thể khiến bệnh kéo dài dai dẳng. Để điều trị dứt điểm, người bệnh cần xác định đúng nguyên nhân, tuân thủ phác đồ điều trị và chủ động phòng tránh tái phát.