1. Testosterone là gì?

Testosterone là nội tiết tố quan trọng đối với sự phát triển của các mô sinh sản của nam giới như tinh hoàn và tuyến tiền liệt. Ngoài ra, Testosterone còn giúp thúc đẩy các đặc tính sinh dục phụ như làm tăng cơ bắp, xương và sự phát triển tóc, hoàn thiện sức khỏe nền tảng của nam giới và giúp cho đời sống tình dục trở nên viên mãn.

2. Vai trò của testosterone ở nam giới

Testosterone là một loại hormone được sản xuất chủ yếu trong tinh hoàn. Testosterone có vai trò quan trọng đối với sức khỏe nam giới và liên quan mật thiết đến:

- Mật độ xương.

- Sự phân phối chất béo.

- Sức mạnh và khối lượng cơ bắp.

- Tóc và lông trên cơ thể.

- Quá trình sản xuất hồng cầu.

- Ham muốn tình dục.

- Sự sản xuất tinh trùng.

Khi lượng testosterone bị suy giảm, nam giới sẽ gặp phải các vấn đề liên quan đến những chức năng kể trên. Lúc này, việc thực hiện liệu pháp testosterone cho nam giới có thể giúp cải thiện tình trạng đáng kể.

Xem thêm: Điều gì xảy ra khi nữ giới dư thừa hoặc thiếu hormon nam (testosterone)?

3. Sự thay đổi nồng độ testosterone theo độ tuổi

Nồng độ testosterone thường đạt đỉnh trong độ tuổi thiếu niên, trước khi trưởng thành (giai đoạn dậy thì). Khi già đi, mức độ testosterone sẽ giảm dần, thường giảm khoảng 1% mỗi năm sau tuổi 30 hoặc 40. Tuy nhiên, cần phải xác định chính xác xem nồng độ testosterone suy giảm là do ảnh hưởng của lão hóa hay bắt nguồn từ nguyên nhân khác liên quan đến bệnh lý (suy chức năng tuyến sinh dục nam, hay mãn dục nam).

Đối với nguyên nhân xuất phát từ bệnh lý, cơ thể không thể sản xuất một lượng testosterone bình thường, do có vấn đề rối loạn trong tinh hoàn hoặc tuyến yên (nơi kiểm soát hoạt động sản xuất testosterone của tinh hoàn). Liệu pháp thay thế testosterone có thể cải thiện các dấu hiệu và triệu chứng gây ra bởi testosterone thấp. Trong quá trình thực hiện liệu pháp, testosterone được đưa vào cơ thể dưới dạng tiêm, dạng viên, miếng dán hoặc gel.

4. Liệu pháp thay thế testosterone là gì?

Testosterone là hormone quyết định chức năng sinh lý ở nam giới. Sự suy giảm testosterone là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến mãn dục nam, làm giảm ham muốn, giảm khả năng tình dục. Ngoài ra, nhiều hoạt động sống khác trong cơ thể cũng được điều tiết bởi hormone quan trọng này.

Đối với nam giới, độ tuổi 20 - 25 là thời điểm nồng độ testosterone đạt đỉnh. Qua tuổi 30, hàm lượng testosterone bắt đầu sụt giảm, trung bình từ 0,8 - 2% mỗi năm và chỉ còn khoảng 40% khi quý ông bước vào tuổi 60.

Để bù đắp lượng hormone thiếu hụt, nam giới có thể được chỉ định bổ sung testosterone tổng hợp. Liệu pháp này mang lại tác dụng nhanh, giúp tăng ham muốn và khả năng tình dục, tăng mật độ xương, tăng lượng cơ và sức mạnh cơ bắp, điều hòa huyết áp, ổn định đường huyết…

Nam giới có thể lựa chọn một trong các hình thức để bổ sung như tiêm bắp, sử dụng viên uống, gel bôi, tem ngậm…

5. Những rủi ro và lợi ích của liệu pháp testosterone

Bổ sung testosterone giúp đẩy lùi sự suy giảm chức năng sinh dục nam. Tuy nhiên, chưa có bằng chứng cho thấy liệu pháp testosterone giúp đàn ông lớn tuổi trẻ lại và khỏe mạnh hơn.

Trên thực tế, mặc dù có một số người tin rằng liệu pháp testosterone cho nam giới có thể giúp họ cảm thấy trẻ hơn và mạnh mẽ hơn khi về già, nhưng một vài nghiên cứu lại cho kết quả ngược lại, không chắc chắn. Chẳng hạn như trong một nghiên cứu, các nhà khoa học đã chứng minh được rằng, những người đàn ông khỏe mạnh dùng thuốc bổ sung testosterone có tác dụng tăng cường khối cơ bắp, nhưng lại không tăng sức mạnh của cơ.

Bên cạnh lợi ích bổ sung nội tiết tố sinh dục nam, liệu pháp testosterone còn có nhiều rủi ro khác nhau như:

- Tăng nguy cơ xảy ra ngưng thở khi ngủ - một hội chứng rối loạn giấc ngủ tiềm ẩn nghiêm trọng, khi hơi thở liên tục bị ngừng lại và ngắt quãng;

- Gây ra mụn trứng cá và các phản ứng về da.

- Kích thích sự sự hình thành các tế bào tuyến tiền liệt lành tính (tăng sản tuyến tiền liệt lành tính, không liên quan đến ung thư) và kích thích sự phát triển của các tế bào ung thư tuyến tiền liệt tiềm ẩn trong cơ thể.

- Ngực to, vú to.

- Hạn chế sản xuất tinh trùng hoặc gây co rút tinh hoàn.

- Tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong tĩnh mạch sâu (huyết khối tĩnh mạch sâu). Cục máu đông sau đó có thể vỡ ra, đi theo dòng máu và lưu lại trong phổi, ngăn chặn dòng chảy của máu (thuyên tắc phổi).

Ngoài ra, liệu pháp testosterone còn có nguy cơ gây ra bệnh tim. Đây là rủi ro chưa được xác định chính xác, nhưng vẫn có khả năng xảy ra.

Xem thêm: Hormone Testosterone: Có vai trò như thế nào và được sản sinh ra từ đâu?

6. Nên trao đổi với bác sĩ về liệu pháp testosterone

Nếu thắc mắc liệu pháp testosterone có phù hợp với mình hay không, hãy trao đổi kỹ với bác sĩ về điều đó, nhất là về những rủi ro và lợi ích của phương pháp này. Bác sĩ thường sẽ đo nồng độ testosterone của nam giới ít nhất hai lần trước khi cân nhắc lựa chọn liệu pháp thay thế hormone.

Với những bệnh lý gây ra sự suy giảm testosterone, nam giới có thể thực hiện liệu pháp bổ sung testosterone. Tuy nhiên, nếu vấn đề bắt nguồn từ sự lão hóa bình thường của cơ thể, liệu pháp testosterone sẽ không được khuyến khích.

Bên cạnh đó, thực hiện liệu pháp không phải là cách duy nhất để bổ sung testosterone. Trên thực tế, có thể thực hiện những phương pháp an toàn, tự nhiên để tăng cường nồng độ testosterone, chẳng hạn như ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, giảm cân, chơi thể thao, tập gym.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi BS Trịnh Ngọc Bình - Phó ban AloBacsi Cộng đồng