Làm sạch nguồn nước sau ngập lụt - bảo vệ sức khỏe người dân vùng lũ

Sau mưa lũ, nước ngập cuốn theo chất thải, bùn đất, xác động vật và rác thải sinh hoạt khiến nguồn nước ở sông, suối, ao hồ, giếng bị ô nhiễm nặng. Ở nhiều khu vực bị chia cắt, hệ thống cấp thoát nước và nhà vệ sinh bị hư hỏng, dẫn đến tình trạng thiếu nước sạch nghiêm trọng.

Nguồn nước bẩn là môi trường lý tưởng để vi khuẩn, vi-rút và ký sinh trùng phát triển. Người dân có thể mắc các bệnh về da (ghẻ lở, nấm, viêm da, nước ăn chân), bệnh tiêu hóa (tiêu chảy, tả, thương hàn), bệnh về mắt (đau mắt đỏ, mắt hột) hoặc bệnh phụ khoa nếu tắm rửa bằng nước nhiễm bẩn.

Bước 1: Làm trong nước

Trước khi khử trùng, người dân cần loại bỏ cặn bẩn và phù sa trong nước.

- Dùng phèn chua: Hòa 1g phèn chua cho 20 lít nước (tương đương nửa đốt ngón tay). Khuấy đều, chờ 30 phút cho cặn lắng xuống đáy, sau đó gạn lấy phần nước trong.

- Dùng vải lọc: Nếu không có phèn, có thể lọc nước qua nhiều lớp vải cotton sạch, thay vải khi bám nhiều bùn.

- Với nguồn nước quá đục, cần lọc sơ qua bằng lớp vải màn trước khi đánh phèn để tăng hiệu quả làm trong.

Bước 2: Khử trùng nước

Khi nước đã trong, cần khử trùng để tiêu diệt mầm bệnh. Có thể lựa chọn giữa hóa chất khử trùng hoặc đun sôi.

- Dùng hóa chất:

Cho 1 viên Cloramin B 0,25g vào 25 lít nước hoặc 1 viên Aquatabs 67mg cho 20 lít nước, khuấy đều, đậy nắp, chờ 30 phút.

Với nguồn nước lớn (bể chứa, giếng tập thể): Dùng 3g bột Cloramin B 27% cho 300 lít nước, hòa tan, khuấy đều và chờ 30 phút.

Lưu ý: Không dùng phèn chua và Clo cùng lúc. Sau khi khử trùng, nếu ngửi thấy mùi Clo nhẹ nghĩa là đã đạt hiệu quả diệt khuẩn. Nếu nước có mùi nồng, mở nắp chờ thêm 30-60 phút cho bay bớt mùi.

- Đun sôi nước:

Chỉ uống nước sau khi đun sôi kỹ ít nhất 5 phút. Nước đun sôi không nên để qua ngày, cần đun mới hàng ngày. Tuyệt đối không ăn rau sống rửa bằng nước chưa được xử lý.

Bước 3: Sử dụng thiết bị lọc nước

Nếu có điều kiện, hộ dân nên dùng máy lọc nước được kiểm định chất lượng, nhưng cần nhớ: nước đầu vào phải được làm trong trước, tránh tắc lõi lọc. Thay lõi đúng hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo hiệu quả.

Bước 4: Xử lý giếng nước bị ngập

- Với giếng khơi:

Thau rửa giếng: Vét bùn, cọ thành, làm sạch khu vực quanh giếng.

Làm trong: Dùng 50-100g phèn chua cho 1m³ nước, hòa tan, múc lên xuống khoảng 10 lần, chờ 30 phút.

Khử trùng: Dùng 10-20g Cloramin B/m³ nước, hòa tan kỹ, khuấy đều. Sau 30 phút, nếu nước có mùi Clo nhẹ là đạt.

- Với giếng khoan: Tháo nắp che, cọ rửa vòi và nền giếng, khơi thông cống rãnh, bơm bỏ nước đục trong 15 phút đầu, sau đó mới sử dụng.

Song song với xử lý nước, người dân cần rửa tay bằng xà phòng sau khi dọn dẹp, ăn chín uống sôi, tránh tiếp xúc với nước bẩn để phòng bệnh về da và đường ruột. Khi có triệu chứng sốt, nôn, tiêu chảy hoặc mẩn ngứa lan rộng, cần đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời.

Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) khuyến cáo, nước sạch là tuyến phòng thủ đầu tiên sau thiên tai. Giữa lúc nhiều tỉnh miền Trung và miền Bắc đang gồng mình khắc phục hậu quả bão lũ, việc chủ động làm sạch nguồn nước chính là cách bảo vệ sức khỏe và ngăn chặn dịch bệnh hiệu quả nhất cho cộng đồng.