Kiểm soát đường huyết tốt, phòng biến chứng răng miệng hiệu quả

1. Mối liên hệ giữa đái tháo đường và các vấn đề răng miệng

Nhờ BS giải thích vì sao người mắc bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) lại dễ gặp vấn đề răng miệng hơn người bình thường? Cơ chế nào khiến đường huyết cao ảnh hưởng đến nướu (lợi), răng...?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc - Giám đốc Phòng khám Nha khoa Hạnh Phúc trả lời: ĐTĐ và các vấn đề răng miệng có mối quan hệ rất mật thiết, nhất là các bệnh ở nướu.

Sức đề kháng của bệnh nhân ĐTĐ thường suy giảm so với người bình thường, do đó vi khuẩn dễ tấn công vào các mô răng, mô nướu.

Bệnh ĐTĐ thường gây các tổn thương về mạch máu. Mạch máu nướu răng cũng dễ bị tổn thương hơn.

Một biến chứng của bệnh ĐTĐ là khó lành thương do lượng đường trong máu cao. Các tổn thương khi nhổ răng, cạo vôi răng cũng không ngoại lệ.

ĐTĐ còn có thể dẫn đến một số bệnh lý ở miệng như nhiễm nấm Candida, nhiễm virus Herpes.

2. Biểu hiện bất thường về răng miệng ở bệnh nhân đái tháo đường

Tại phòng khám, BS thường tiếp nhận những bệnh nhân ĐTĐ có những biểu hiện răng miệng thế nào?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Các bệnh nhân ĐTĐ đến phòng khám thường có răng lung lay, chảy máu chân răng, hôi miệng, khô miệng, tiết nhiều nước bọt.

Rất nhiều bệnh nhân còn trẻ, đến phòng khám để nhổ răng bị lung lay. Khi thử đường huyết để chuẩn bị làm các thủ thuật xâm lấn thì phát hiện chỉ số lên đến hơn 300mg/dL. Đi khám mới phát hiện đã mắc ĐTĐ.

3. Bệnh nhân đái tháo đường cần lưu ý sức khỏe răng miệng để tránh bị mất răng

Một vấn đề thường gặp: Người ĐTĐ dễ bị viêm nướu, tiêu xương răng, mất răng sớm. Những triệu chứng sớm nào người bệnh cần lưu ý để không bị “mất răng âm thầm”?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Nói dễ hiểu, lượng đường trong máu của bệnh nhân ĐTĐ rất cao, làm tổn thương đến hầu hết cơ quan trong cơ thể. Đặc biệt, vùng nướu răng lại có rất nhiều mạch máu. Đáng lo ngại nhất là vấn đề mất răng ở người ĐTĐ.

Biểu hiện đầu tiên ở bệnh nhân ĐTĐ là viêm nướu. Triệu chứng ban đầu chỉ là chảy máu, sau đó âm thầm tiến triển thành viêm nha chu, cuối cùng là lung lay răng. Lúc này mới đi khám răng là đã quá muộn.

Để tránh tình trạng này, cần phải lưu ý đến sức khỏe răng miệng. Dù chỉ là chảy máu nướu cũng nên đi khám ngay để xác định giai đoạn đầu của viêm nướu, viêm nha chu. Đặc biệt trên cơ địa có bệnh ĐTĐ, càng nên quan tâm nhiều hơn để không diễn tiến thành viêm nha chu âm thầm và mất răng.

4. Các biện pháp điều trị răng miệng cho bệnh nhân đái tháo đường theo từng giai đoạn

Người bệnh ĐTĐ thường gặp phải những vấn đề răng miệng nào nhất? Và khi đã xuất hiện các triệu chứng như viêm nướu, lung lay răng, hôi miệng… thì cần đối diện và xử trí ra sao để tránh tiến triển nặng hơn?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Tùy vào tình trạng răng miệng của mỗi bệnh nhân, bác sĩ sẽ tiến hành xử lý từng bước.

Chẳng hạn bệnh nhân ĐTĐ bị viêm nướu giai đoạn đầu cần cạo vôi răng, xử lý gốc răng và hướng dẫn cách vệ sinh răng miệng, hẹn lịch tái khám 6 tháng/lần. Ngoài đánh răng đúng, dùng chỉ nha khoa hay tăm nước để làm sạch kẽ răng là rất cần thiết.

Bệnh nhân bị viêm nha chu không thể giữ răng, nếu đã kiểm soát đường huyết tốt, có thể nhổ chiếc răng bị lung lay và trồng răng khác theo nhiều phương pháp, như cắm implant để phục hồi chức năng ăn nhai. Nếu không đủ điều kiện, có thể trồng răng tháo lắp hoặc cầu răng sứ.

Bệnh nhân có răng lung lay ở giai đoạn viêm nha chu có thể cứu vãn, sẽ được nạo sạch túi nha chu để bảo tồn và giữ lại răng.

5. Kiểm soát đường huyết tốt trước khi thực hiện thủ thuật nha khoa

Vì sao người ĐTĐ thường chậm lành vết thương sau điều trị nha khoa? BS có thể chia sẻ cách thức xử trí và kiểm soát nguy cơ trong điều trị thực tế?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Vết thương người bệnh ĐTĐ lâu lành. Trước khi thực hiện các thủ thuật nha khoa, cần đo đường huyết để đảm bảo trong mức kiểm soát tốt, đồng thời cho bệnh nhân uống kháng sinh trước khoảng 24 giờ.

Sau điều trị phải tiếp tục theo dõi đường huyết, kiểm soát nhiễm trùng tốt vì bệnh nhân ĐTĐ có hệ thống miễn dịch suy giảm, tuần hoàn máu kém làm lâu liền vết thương, tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Các thủ thuật ngoại khoa như nhổ răng, nạo túi nha chu, xử trí bề mặt viêm nướu... liên quan đến chảy máu đều phải lưu ý bệnh lý ĐTĐ.

Tại thời điểm đường huyết đang tăng cao, bệnh nhân phải đến khám với bác sĩ chuyên khoa để kiểm soát về mức cho phép mới có thể thực hiện thủ thuật.

6. Kiểm soát đường huyết và giữ gìn sức khỏe răng miệng phải duy trì song song

Chế độ vệ sinh răng miệng ở người ĐTĐ cần có những điều chỉnh gì đặc biệt? Có sản phẩm, kỹ thuật hay lưu ý nào bác sĩ thường khuyên dùng không?

BS.CK1 Phan Bá Ngọc trả lời: Người bị ĐTĐ càng cần chăm sóc răng miệng kỹ hơn. Ngoài đánh răng đúng kỹ thuật - đủ tần suất - đủ thời gian còn phải dùng chỉ nha khoa, tăm nước để làm sạch kẽ răng.

Phải lắng nghe cơ thể, quan sát răng miệng để phát hiện ra các thay đổi bất thường. Bệnh nhân ĐTĐ nên rút ngắn thời gian khám răng định kỳ, khoảng 3 tháng/lần.

Với bệnh nhân ĐTĐ, việc quan trọng nhất vẫn là kiểm soát đường huyết. Một số bệnh nhân lại dựa vào thực phẩm chức năng để kiểm soát đường huyết chứ không dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.

Kiểm soát đường huyết và giữ gìn sức khỏe răng miệng phải duy trì song song.